Không khó tiếp cận nguồn vốn hỗ trợ

- Dự án FIRST được thực hiện trong giai đoạn từ tháng 10-2013 đến tháng 6-2019. Vậy ông có thể cho biết, cho tới nay những dự án tài trợ nổi bật nào đã được thực hiện?

- Hiện nay đối với khoản tài trợ cho các Viện Nghiên cứu công lập (GRI), dự án FIRST đã lựa chọn trao tài trợ 2 đơn vị là Viện Lúa Đồng bằng sông Cửu Long (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) và Viện Nghiên cứu Điện tử Tin học, Tự động hóa (Bộ Công Thương). Mục đích của gói tài trợ này là tạo “cú hích” để hai viện nói trên thực hiện thành công việc chuyển đổi theo định hướng thị trường, tự chủ và phát triển bền vững về tài chính thông qua chiến lược phát triển dài hạn về KHCN-ĐMST, nâng cao năng lực nghiên cứu và năng lực quản lý tổ chức, đồng bộ với đầu tư các trang thiết bị phục vụ nghiên cứu phát triển theo định hướng thị trường.

Đối với khoản tài trợ Nhóm hợp tác KHCN-ĐMST, dự án FIRST đã ký thỏa thuận tài trợ cho nhóm hợp tác gồm 11 thành viên, đại diện đứng đầu là Công ty cổ phần Thuốc thú y Đức Hạnh (Marphavet) thực hiện dự án “Nghiên cứu công nghệ chế tạo vắc xin phòng bệnh tiêu chảy thành dịch (PED) cho lợn nuôi trang trại”, trong đó dự án FIRST tài trợ hơn 40% tổng kinh phí thực hiện, phần còn lại là kinh phí đối ứng bằng tiền của Nhóm hợp tác với 60%. Thời gian thực hiện dự án là 34 tháng. Mục tiêu của dự án là sản xuất và thương mại hóa chủng vắc xin phòng bệnh tiêu chảy cho lợn nuôi trang trại, từ chủng vi rút được phân lập tại Việt Nam, nhằm thay thế vắc xin nhập khẩu cùng loại. Kết quả dự án giúp giảm thiểu tổn thất cho người chăn nuôi nói riêng và cho ngân sách nhà nước nói chung, đồng thời nâng cao khả năng phòng chống dịch bệnh trên đàn lợn. Đây cũng là một trong những dự án góp phần nâng cao năng lực cho nghiên cứu và ứng dụng công nghệ sản xuất vắc xin. Bộ KH-CN cũng đang khẩn trương xem xét phê duyệt các hồ sơ đề xuất tài trợ đối với khoản tài trợ cho các chuyên gia KH-CN giỏi ở nước ngoài và một số doanh nghiệp KH-CN mới.

- Thưa ông, hiện nay dự án FIRST đã triển khai kêu gọi tài trợ lần thứ 2. Vậy so với lần thứ nhất tiêu chí lựa chọn các đơn vị nhận hỗ trợ của dự án có điểm gì mới?

- Mục tiêu của dự án FIRST là hỗ trợ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo ở Việt Nam thông qua việc thiết kế và thí điểm các chính sách, nâng cao hiệu quả hoạt động của các tổ chức nghiên cứu và phát triển được dự án hỗ trợ, đồng thời khuyến khích các doanh nghiệp đổi mới công nghệ, tăng cường liên kết với các viện nghiên cứu, các trường đại học. Đợt kêu gọi lần thứ 2 được tổ chức theo một quy trình tối ưu, bám sát các quy định trong nước và tiếp cận các tiêu chuẩn quốc tế. Các tiêu chí đánh giá được hướng dẫn rõ ràng với mong muốn tạo thuận lợi tối đa cho các tổ chức và doanh nghiệp trong quá trình tiếp cận đến dự án FIRST.

- Có ý kiến cho rằng, nhiều đơn vị khó tiếp cận được với nguồn vốn hỗ trợ của dự án FIRST, ông nghĩ sao về ý kiến trên?

- Thực ra không phải là khó tiếp cận, mọi thông tin đều được cập nhật trên trang web của dự án (www.first-most.vn) và của Bộ KH-CN (www.most.gov.vn). Tiêu chí lựa chọn của FIRST luôn bảo đảm công bằng, minh bạch và cạnh tranh. Bên cạnh đó, chúng tôi tổ chức các hội thảo, buổi tiếp xúc, làm việc và luôn sẵn sàng tư vấn cho tất cả các đối tượng thụ hưởng với mong muốn các đơn vị có thể xây dựng hồ sơ đề xuất tài trợ chất lượng nhất trên tinh thần cạnh tranh và bình đẳng.

Để tăng khả năng thành công, các đơn vị quan tâm cần phải thể hiện được ý chí quyết tâm cao nhất, có ý tưởng dự án thực sự khả thi gắn chặt với định hướng phát triển chiến lược của mình, chuẩn bị tốt nhất về tiềm năng con người... Bên cạnh đó, các đơn vị cần nghiên cứu kỹ các quy định, hướng dẫn, biểu mẫu đối với từng gói tài trợ và đặc biệt là các tiêu chí đánh giá để có thể xây dựng được hồ sơ đề xuất tốt nhất của mình. Các hồ sơ tốt nhất sẽ được Hội đồng đánh giá kỹ thuật (TEC) gồm 3 chuyên gia quốc tế và 3 chuyên gia trong nước đánh giá kỹ lưỡng để trình Bộ KH-CN và Ngân hàng Thế giới phê duyệt. Điều khó khăn duy nhất đối với chúng tôi là chỉ lựa chọn được một số lượng nhất định các hồ sơ dự án tốt nhất trong tổng số rất nhiều đề xuất.

- Ông kỳ vọng gì về triển vọng phát triển của các đơn vị đã và đang nhận được sự hỗ trợ từ phía dự án?

- Dự án FIRST là dự án ODA của Ngân hàng Thế giới đầu tiên trong lĩnh vực KH-CN từ trước đến nay ở Việt Nam với mục đích thí điểm một số cơ chế mới, nhằm hỗ trợ thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Mong muốn lớn nhất của chúng tôi là các đơn vị thụ hưởng thực hiện đúng cam kết, tạo ra được các sản phẩm có hàm lượng KH-CN cao, tăng giá trị và tính cạnh tranh cho sản phẩm trên thị trường.

- Xin cảm ơn ông!