Khoanh lĩnh vực trọng điểm, hút nhân lực chất lượng cao về khoa học công nghệ

Xã hội

Hà Phong • 02/08/2023 - 17:50

Ngày 2- 8, Ban soạn thảo dự án Luật Thủ đô (sửa đổi) đã làm việc với Bộ Khoa học và Công nghệ về dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi).

Buổi làm việc do Thứ trưởng Bộ Tư pháp Trần Tiến Dũng, Phó Trưởng ban soạn thảo, Tổ trưởng Tổ biên tập dự án Luật Thủ đô (sửa đổi) và Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Hoàng Giang chủ trì.

Hà Nội cần đi đầu trong lĩnh vực khoa học, công nghệ

Ông Nguyễn Hồng Tuyến, Vụ trưởng Vụ Các vấn đề chung về xây dựng pháp luật, Bộ Tư pháp thông tin về tình hình xây dựng luật.

Báo cáo tại buổi làm việc, ông Nguyễn Hồng Tuyến, Vụ trưởng Vụ Các vấn đề chung về xây dựng pháp luật, Bộ Tư pháp cho biết: 9 nhóm chính sách trong đề nghị xây dựng Luật Thủ đô (sửa đổi) đã được Chính phủ thông qua theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật chủ yếu được quy phạm hóa tại các Chương II, III, IV và V của dự thảo Luật. Trong đó, liên quan đến chức năng quản lý nhà nước của Bộ Khoa học và Công nghệ được quy định tại các Điều 18, 26, 42, 45, 46.

Cụ thể, về thu hút, trọng dụng nhân tài và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, Điều 18 dự thảo Luật quy định “Chuyên gia, nhà khoa học là người nước ngoài có trình độ chuyên môn cao; nhiều kinh nghiệm thực tiễn; có công trình hoặc sản phẩm đã được nghiệm thu, công nhận, ứng dụng đem lại hiệu quả cao thì được ký hợp đồng làm việc để thực hiện một số nhiệm vụ trong các lĩnh vực khoa học, công nghệ...”.

Về phát triển khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, Điều 26 dự thảo Luật có quy định các lĩnh vực trọng điểm về khoa học và công nghệ của Thủ đô bao gồm: Trí tuệ nhân tạo, an ninh mạng, công nghệ chuỗi khối, Internet vạn vật; năng lượng sinh khối; công nghệ gen, sinh học phân tử, vắc xin; công nghệ chế tạo chip, in 3D, vật liệu tiên tiến; công nghệ vật liệu xây dựng mới.

Điều 26 cũng có quy định vị trí, vai trò của Ban Quản lý Khu Công nghệ cao thành phố Hà Nội; giao UBND thành phố Hà Nội quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Ban Quản lý Khu Công nghệ cao thành phố Hà Nội.

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Trần Tiến Dũng mong muốn Bộ Khoa học và Công nghệ có các ý kiến đóng góp chuyên sâu để Ban soạn thảo tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật. Trong đó, lưu ý về các vấn đề như: Nguyên tắc áp dụng mô hình thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực khoa học, công nghệ (KHCN); nguyên tắc đầu tư mạo hiểm có sử dụng một phần ngân sách thành phố và huy động các nguồn vốn hợp pháp khác để thu hút, thúc đẩy khởi nghiệp, ươm tạo doanh nghiệp, đổi mới công nghệ theo lĩnh vực ưu tiên của thành phố; vấn đề đặt ra đối với ưu đãi về thuế trong bối cảnh áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu…

“Muốn Hà Nội phát triển đi đầu trong lĩnh vực KHCN mà áp dụng cơ chế chính sách hiện tại thì rất khó. Trong khi đó, Hà Nội có đầy đủ các nguồn lực để phát triển KHCN, tiên phong trong đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số. Vì vậy cần tạo hành lang pháp lý đầy đủ và vượt trội”, Thứ trưởng nhấn mạnh.

Xác định rõ lĩnh vực trọng điểm

Trong chương trình làm việc, vấn đề làm thế nào để dự thảo Luật Thủ đô là động lực để thúc đẩy đổi mới sáng tạo; thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực KHCN được các đại biểu đặc biệt quan tâm.

Đại diện Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ Khoa học và Công nghệ băn khoăn rằng hình thức ký hợp đồng liệu có phù hợp và đủ sức thu hút đội ngũ này? Thay vào đó, có thể nghiên cứu xây dựng các cơ chế ưu đãi về nhà ở, thu nhập, tạo môi trường làm việc tốt mới thực sự thu hút và trọng dụng được nguồn nhân lực chất lượng cao này. Ngoài ra, còn có ý kiến đề nghị làm rõ thế nào là “trình độ chuyên môn cao” đồng thời đề xuất tách rõ chế độ thu hút, trọng dụng nhân tài, nguồn nhân lực chất lượng cao ở trong nước và nước ngoài

Đại diện Vụ Tổ chức cán bộ, Vụ Công nghệ cao cho rằng các mô hình khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo của Hà Nội cần đặc biệt so với địa phương khác. Tuy nhiên hiện chưa có quy định đặc thù mà chỉ vận hành theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương và một số Nghị định liên quan. Việc giao UBND quản lý Khu công nghệ cao nhằm thống nhất đầu mối quản lý và tạo sự chủ động là phù hợp, tạo tính chủ động cho Hà Nội. Song cần làm nổi bật và xác định rõ mục tiêu quản lý khu công nghệ cao.

Đề xuất hình thành Quỹ Đổi mới sáng tạo của Thủ đô

Liên quan các lĩnh vực trọng điểm về khoa học, công nghệ, PGS, TS. Nguyễn Thị Lan - Bí thư Đảng ủy, giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam cho rằng, dự thảo quy định các chuyên gia, nhà khoa học chủ trì nhiệm vụ KHCN trọng điểm của Thủ đô được hưởng các ưu đãi, trong đó thu nhập từ việc thực hiện nhiệm vụ KHCN được xác nhận là thu nhập không phải chịu thuế thu nhập cá nhân là phù hợp. Đồng thời, một điểm mới quan trọng trong dự thảo Luật sửa đổi là: Quyết định hoặc ủy quyền quyết định cho đơn vị chủ trì nhiệm vụ khoa học, chủ nhiệm dự án khởi nghiệp sáng tạo có sử dụng ngân sách nhà nước, tài sản công được chuyển giao không cần bồi hoàn đối với tài sản, kết quả, sản phẩm hình thành từ nhiệm vụ KHCN, dự án khởi nghiệp sáng tạo. “Quy định này có ý nghĩa làm động lực để thúc đẩy đổi mới sáng tạo và giải quyết được nhiều vướng mắc trong vấn đề chuyển giao, tài sản công và sở hữu trí tuệ”, bà Nguyễn Thị Lan nói.

Bà Nguyễn Thị Lan cũng đề nghị bổ sung quy định trong dự thảo Luật về việc hình thành Quỹ Đổi mới sáng tạo của Thủ đô với các quy định phù hợp với đặc thù của lĩnh vực KHCN và đổi mới sáng tạo. Có thể tham khảo quy định của Quỹ NAFOSTED của Bộ Khoa học và Công nghệ trong việc xây dựng cơ chế hoạt động của Quỹ. Mạnh dạn giao UBND thành phố Hà Nội xây dựng một số chương trình KHCN và đổi mới sáng tạo trọng điểm của Thủ đô theo hướng trọng tâm, trọng điểm, có tính liên ngành, giải quyết triệt để, gắn với sản phẩm cuối cùng.