Hướng tới "Thủ đô sách"

Những hoạt động có ý nghĩa bổ trợ cho việc xây dựng và thúc đẩy văn hóa đọc, xây dựng xã hội học tập, xây dựng Thủ đô văn minh, hiện đại ngày càng xuất hiện đều đặn, thường xuyên hơn. Chỉ tính riêng trong năm nay, Thủ đô đã có Phố sách xuân, Hội sách thiếu nhi, Hội sách mùa thu, và giờ là Hội sách Hà Nội 2016 được tổ chức với chủ đề “Sách và Hội nhập”. Một loạt sự kiện liên quan đến sách và văn hóa đọc được tổ chức tại Thủ đô kể từ đầu năm đến nay cho thấy, Hà Nội đang trên đường trở thành một “Thủ đô sách” cho dù chưa một lần ứng cử cho danh hiệu này - được xét trao bởi UNESCO.

Ý tưởng về một Hà Nội - Thủ đô sách thật đẹp, có tính khả thi khi xét trong bối cảnh Hà Nội là Thủ đô ngàn năm văn hiến, Thành phố Vì hòa bình và chúng ta đang xúc tiến một đề án quan trọng: Xây dựng Phố sách Hà Nội. Đó là một đề án từng được đề cử cho Giải thưởng Bùi Xuân Phái ở hạng mục “Ý tưởng - Vì tình yêu Hà Nội”, nhiều khả năng sẽ trở thành hiện thực vào cuối năm nay. Nội dung của đề án này cho thấy Hà Nội sẽ có một hoặc nhiều không gian văn hóa dành cho sách và bạn đọc trong tương lai gần, mà ở đó không chỉ có hoạt động bán - mua. Không phải “chợ sách” mà là nơi giao lưu về sách, nơi kết nối giữa người yêu sách và tác giả - tác phẩm, nơi mọi người có thể thưởng thức một tác phẩm hay, cùng luận bàn về lợi ích mà sách có thể đem lại cho con người…

Một ý tưởng hay, đẹp sẽ trở thành hiện thực nhờ có hành động đúng. Những hội sách được tổ chức hằng năm tạo thành điểm nhấn cho văn hóa đọc, còn những phố sách đúng nghĩa cung cấp cho bạn đọc điểm đến văn hóa hằng ngày, nơi rèn luyện ý thức ứng xử thanh lịch, văn minh. Bởi vậy, Phố sách Hà Nội không chỉ cần có không gian đẹp, những gian hàng được thiết kế lộng lẫy, đầy đủ tiện ích nhờ hệ thống dịch vụ văn minh, mà phải là nơi cung cấp cho bạn đọc nhiều tác phẩm bổ ích. Bằng cách nào đó, cần phải kiểm soát chặt chẽ nguồn sách đổ về đây, bảo đảm từng cuốn sách đều là “sách sạch” - nội dung bổ ích, có bản quyền, không phải loại được in lậu... Hơn nữa, trong một không gian văn hóa có ý nghĩa biểu tượng cho đất và người Hà Nội như Phố sách, cần phải tính đến bài toán bảo đảm vệ sinh môi trường, an ninh trật tự. Nói cách khác, khi thực hiện đề án này, mọi chi tiết liên quan đều phải được tính toán kỹ, từ việc thiết lập không gian công cộng ra sao, khu dịch vụ như thế nào, nhà vệ sinh ở đâu, đến việc bố trí nơi giữ xe, thu gom rác thải…

Hội sách Hà Nội, Phố sách Hà Nội là những bước đi đầu tiên cần thiết cho việc thúc đẩy văn hóa đọc, giúp chúng ta tự tin với ý tưởng về một “Thủ đô sách”. Trong tương lai gần, cần tiếp tục dành sự ưu tiên thích đáng cho nhiệm vụ hoàn thiện hệ thống thư viện các cấp, đặc biệt là thư viện huyện, xã vùng xa; cần tập trung đầu tư một cách hiệu quả cho mô hình “tủ sách trường học”, tổ chức nhiều hoạt động giao lưu, giới thiệu sách tại địa bàn xa trung tâm... Tất cả nhằm phục vụ mục tiêu: Đem sách đến với mọi nhà, mọi người, từ đó xây dựng cộng đồng ham đọc sách.