Hợp tác đưa vắc xin phòng sốt xuất huyết về Việt Nam

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), sốt xuất huyết được xếp vào 10 thách thức y tế toàn cầu, có đến 40% dân số trên thế giới sống trong vùng nguy cơ nhiễm sốt xuất huyết Dengue. Đây là một trong những bệnh lây lan nhanh nhất do muỗi truyền, phổ biến ở các vùng nhiệt đới. Ước tính, sốt xuất huyết gây ra khoảng 20.000 trường hợp tử vong trên toàn thế giới mỗi năm.

Bệnh sốt xuất huyết do 4 tuýp huyết thanh của vi rút Dengue (DEN-1, DEN-2, DEN-3, DEN-4) gây ra, trong đó DEN-1 và DEN-2 chiếm 90%. Người bệnh nhiễm chủng vi rút nào thì có khả năng tạo nên miễn dịch suốt đời với chủng vi rút đó, nhưng vẫn có nguy cơ mắc các chủng khác. Đáng lưu ý, sốt xuất huyết tái nhiễm lần hai rất nguy hiểm do tình trạng bệnh thường nặng hơn lần đầu.

Theo các chuyên gia y tế, bệnh cảnh sốt xuất huyết diễn biến khó lường và phức tạp, thường gặp ở cả trẻ em và người lớn. Ước tính có khoảng 10%-30% số người mắc bệnh sốt xuất huyết nặng phải nhập viện mỗi năm. Nếu không được cấp cứu và điều trị kịp thời, người bệnh, đặc biệt là các đối tượng có nguy cơ cao như trẻ em, phụ nữ có thai, người mắc các bệnh mãn tính, béo phì có thể gặp các biến chứng nguy hiểm như tụt huyết áp, suy tim, suy thận, sốc mất máu, suy đa tạng, xuất huyết não, hôn mê…

Chỉ tính riêng từ đầu năm 2023 đến nay, cả nước ghi nhận hơn 87.000 ca mắc sốt xuất huyết và gần 25 trường hợp tử vong. Tuýp vi rút sốt xuất huyết lưu hành năm nay chủ yếu là DEN-1, DEN-2 và không có sự khác biệt với những năm gần đây.

Tại buổi ký kết, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC và Công ty TNHH Takeda Pharmaceuticals đã thống nhất triển khai nhiều hoạt động quan trọng, với mục tiêu đào tạo, nghiên cứu khoa học… nhằm thúc đẩy nhận thức, nâng cao kiến thức chuyên môn cho đội ngũ nhân viên y tế về các biện pháp phòng ngừa sốt xuất huyết, trong đó có vắc xin.

Theo đó, vắc xin phòng bệnh sốt xuất huyết của Takeda, TAK-003 (tên thương mại đăng ký QDENGA) đã được cấp phép sử dụng tại hơn 30 quốc gia, bao gồm: Liên minh châu Âu (EU), Vương quốc Anh, Argentina và các quốc gia có tình hình dịch tễ sốt xuất huyết tương tự như Việt Nam, đó là Indonesia, Brazil và Thái Lan. TAK-003 hiện chưa có giấy phép lưu hành tại Việt Nam.

Kết quả thử nghiệm cho thấy, vắc xin này có thể tạo phản ứng miễn dịch ở mức độ khác nhau đối với cả 4 tuýp vi rút Dengue đang lưu hành trên thế giới, giúp phòng bệnh và giảm khả năng nhập viện ở người mắc sốt xuất huyết.

Theo Cơ quan quản lý dược phẩm châu Âu (EMA), đơn vị cấp phép sử dụng vắc xin tại EU, vắc xin TAK-003 đã được duyệt sử dụng cho độ tuổi từ 4 tuổi không phân biệt đã từng nhiễm bệnh hay chưa.

Tại lễ ký kết, Tiến sĩ Nguyễn Ngô Quang, Phó Cục trưởng Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo (Bộ Y tế) hy vọng, với sự hợp tác này, người dân Việt Nam sẽ được tiếp cận vắc xin sốt xuất huyết trong thời gian sớm nhất.

Phó Giáo sư - Tiến sĩ Trần Đắc Phu, Cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam, người từng chứng kiến nhiều vụ dịch và các trường hợp tử vong do sốt xuất huyết gây ra, nhấn mạnh vai trò vô cùng quan trọng của vắc xin trong việc phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm.

“Hy vọng, Việt Nam sẽ sớm có vắc xin sốt xuất huyết, giúp giảm số ca mắc và tử vong, góp phần đẩy lùi dịch bệnh này một cách bền vững”, Phó Giáo sư - Tiến sĩ Trần Đắc Phu nói.