Hôm qua (9-4), thuế quan đối ứng của Hoa Kỳ có hiệu lực:Việt Nam chủ động, linh hoạt ứng phó

Tuy nhiên, Hoa Kỳ cũng nhận được nhiều cảnh báo tiêu cực bởi chính sách này sẽ gây ra những hệ lụy nặng nề và làn sóng phản ứng toàn cầu… Trong bối cảnh đó, Việt Nam đã có những phản ứng chính sách chủ động và linh hoạt.

Phản ứng chính sách linh hoạt

Việc Việt Nam là nước chịu mức thuế đối ứng cao tới 46% gây áp lực lớn và lo lắng cho cộng đồng xuất khẩu, nhất là 5 nhóm ngành chính đang chiếm 64,3% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam vào Hoa Kỳ năm 2024, là điện tử; dệt may, da giày; gỗ và sản phẩm từ gỗ; nông, thủy, hải sản; thép và nhôm.

Nhiều doanh nghiệp xuất khẩu có khả năng giảm lợi nhuận, thu hẹp đơn hàng và thị phần xuất khẩu, cũng như gián đoạn chuỗi cung ứng; đồng thời, có thể một số các doanh nghiệp FDI (đặc biệt từ Hoa Kỳ, Trung Quốc, Hàn Quốc) xem xét lại chiến lược đầu tư tại Việt Nam…

Theo Bộ Công Thương, diện thuế áp dụng rộng với mức 46% sẽ tác động trực tiếp đến xuất khẩu và mục tiêu tăng trưởng kinh tế, có thể làm sụt giảm từ 30-40 tỷ USD đối với 16 nhóm mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, chiếm khoảng 91-92% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam vào Hoa Kỳ và khiến sức cạnh tranh của các doanh nghiệp FDI tại Việt Nam giảm sút. Bên cạnh đó, các vấn đề điều hành chính sách tiền tệ, tỷ giá sẽ trở nên gay gắt và phức tạp hơn.

Ngoài ra, việc giảm xuất khẩu sang Hoa Kỳ có thể gây áp lực về giảm xuất siêu, giảm nguồn thu ngoại tệ xuất khẩu và gia tăng áp lực lên tỷ giá, việc làm, thu nhập và an sinh xã hội trong thời gian trước mắt… Điều này phụ thuộc vào khả năng đàm phán, kích thích tiêu dùng nội địa và đầu tư công, cùng khả năng phản ứng chính sách và phản ứng thị trường linh hoạt và hiệu quả của Chính phủ và doanh nghiệp.

Ngay sau khi Hoa Kỳ công bố chính sách thuế mới, Thường trực Chính phủ đã họp với các bộ, ban, ngành để đánh giá tình hình và thảo luận tìm ra giải pháp trước mắt. Thủ tướng Chính phủ yêu cầu thành lập ngay tổ phản ứng nhanh để lắng nghe các ý kiến từ các doanh nghiệp xuất khẩu, chủ động ứng phó, giảm thiểu tác động và thúc đẩy tái cơ cấu nền kinh tế theo hướng bền vững, đổi mới sáng tạo, đẩy mạnh nội địa hóa và mở rộng chuỗi cung ứng toàn cầu, kiên định mục tiêu tăng trưởng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) từ 8% trở lên vào năm 2025.

Đặc biệt, Tổng Bí thư Tô Lâm đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Hoa Kỳ, trong đó đưa ra thông điệp: Việt Nam sẵn sàng trao đổi với Hoa Kỳ để đưa mức thuế nhập khẩu hàng hóa từ Hoa Kỳ về 0%, đồng thời đề nghị Hoa Kỳ áp dụng mức thuế tương tự đối với hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam; tiếp tục khuyến khích, tạo điều kiện để Việt Nam mua hàng hóa của Hoa Kỳ theo nhu cầu; đồng thời tạo môi trường thuận lợi hơn nữa để các doanh nghiệp Hoa Kỳ đầu tư tại Việt Nam.

Việt Nam cũng đề nghị phía Hoa Kỳ tạm hoãn quyết định áp thuế để dành thời gian trao đổi, tìm giải pháp hợp lý cho cả hai bên.

Tăng nội lực và năng lực cạnh tranh

Trước mắt, cùng với việc tiếp tục tạo ra cơ chế ưu đãi hơn nữa cho các doanh nghiệp Việt Nam tăng nội lực và năng lực cạnh tranh, Chính phủ cần chủ động thúc đẩy đàm phán song phương với chính quyền Hoa Kỳ đối với mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam; đề nghị Hoa Kỳ bổ sung thêm các sản phẩm chưa tính đến trong công thức tính thuế đối ứng, như: Sản phẩm trí tuệ, sản phẩm số, dịch vụ trực tuyến, dịch vụ giải trí và dịch vụ học tập, du lịch, y tế...; hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam mở rộng đầu tư sang Hoa Kỳ; tăng khả năng cung cấp các mặt hàng mà Hoa Kỳ cần và thúc đẩy tăng nhập khẩu từ Hoa Kỳ để sớm cải thiện cán cân thương mại, do đó, tạo động lực cải thiện giảm thuế đối xứng với Hoa Kỳ.

Các cơ quan chức năng và doanh nghiệp cần chủ động và kịp thời nắm chắc tình hình, giữ bản lĩnh, sự sáng suốt, sáng tạo, khôn khéo trong điều hành, quản lý; kiên định, kiên trì về những nguyên tắc cơ bản; bảo vệ nền kinh tế độc lập tự chủ, nhưng tích cực chủ động hội nhập quốc tế sâu rộng thực chất và hiệu quả.

Tiếp tục tái cơ cấu nền kinh tế theo hướng nhanh, bền vững; xanh; số hóa, kinh tế sáng tạo, kinh tế tuần hoàn; tái cơ cấu sản phẩm, tái cơ cấu chuỗi cung ứng, tập trung vào thị trường tiềm năng... phấn đấu giữ mục tiêu tăng trưởng của năm nay là 8% trong năm nay và 2 con số những năm tiếp theo.

Cộng đồng doanh nghiệp cần bình tĩnh, chủ động nắm tình hình, đánh giá tác động và xây dựng kịch bản ứng phó linh hoạt; sớm làm quen và chuyển từ trạng thái "thuế nhập khẩu nguyên liệu cao" sang "thuế nhập khẩu thành phẩm cao"; vừa tăng cường năng lực phòng vệ thương mại, vừa chuyển đổi mạnh sang sản xuất FOB (chủ động nguyên liệu, hoàn thiện sản phẩm) để các khách hàng cùng chia sẻ về thuế, đẩy mạnh việc khai thác các thị trường tiềm năng thông qua 17 hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam tham gia và đa dạng hóa thị trường để tăng cường xuất khẩu…