Hôm nay (19-6), Tổng thống Nga Vladimir Putin bắt đầu thăm chính thức Việt Nam: Tạo xung lực mới cho quan hệ Việt - Nga

Chuyến thăm trong hai ngày (19 và 20-6) sẽ tạo xung lực mới thúc đẩy quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Liên bang Nga trong thời gian tới.

74 năm son sắt, ngời sáng tình hữu nghị

Quan hệ Việt Nam - Liên bang Nga được mở đầu bằng dấu mốc ngày 30-1-1950, khi Việt Nam Dân chủ cộng hòa và Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô Viết (Liên Xô) chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao. Trải qua 74 năm, tình hữu nghị giữa Việt Nam và Liên bàng Nga đã ghi sâu trong tâm khảm của nhiều thế hệ người dân hai nước.

Quan hệ hữu nghị truyền thống giữa hai nước Việt Nam - Liên bang Nga được thể hiện qua sự gắn bó, hiểu biết và tin cậy; sự giúp đỡ và hợp tác lẫn nhau trong suốt những năm tháng chiến tranh gian khổ của nhân dân Việt Nam giành độc lập dân tộc, khôi phục kinh tế sau ngày đất nước thống nhất, cũng như trong thời kỳ đổi mới và hội nhập ngày nay. Công cuộc xây dựng đất nước của nhân dân Việt Nam cũng mang dấu ấn đậm nét của tình hữu nghị Nga - Việt.

Chỉ trong thời gian ngắn, Việt Nam, với sự hỗ trợ của chuyên gia Nga, từ một nước nông nghiệp lạc hậu đã xây dựng, phát triển nhiều ngành kinh tế hiện đại như thủy điện, dầu khí, công nghiệp, khai khoáng.

Dấu chân của các nhà khoa học Nga, và những học trò của các thầy giáo Nga, đã in đậm trên mọi miền đất nước, từ vùng núi ngút ngàn đến biển đảo xa xôi, để Việt Nam sớm khắc phục hậu quả chiến tranh. Thủy điện Hòa Bình, cùng với nhiều công trình do Liên Xô, sau này là Liên bang Nga, giúp đỡ xây dựng đã trở thành biểu tượng cao đẹp, ngời sáng của tình hữu nghị Việt - Nga.

Nhân dân Việt Nam không bao giờ quên sự giúp đỡ to lớn, hiệu quả về vật chất và tinh thần của nhân dân Liên Xô trước đây và Liên bang Nga ngày nay trong sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc và công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.

Kế thừa quan hệ hữu nghị đặc biệt Việt Nam - Liên Xô trong quá khứ, lãnh đạo và nhân dân Việt Nam và Liên bang Nga đã nỗ lực đưa quan hệ Việt - Nga tiến bước mạnh mẽ, tiếp nối xứng đáng truyền thống tốt đẹp giữa hai dân tộc. Mối quan hệ giữa hai nước đã được xây dựng và củng cố qua nhiều thập kỷ, dựa trên nền tảng của sự tin cậy, hợp tác bền vững và tôn trọng lẫn nhau.

Nhằm tạo khuôn khổ pháp lý mới cho quan hệ Việt Nam - Liên bang Nga, năm 1994, hai nước đã ký kết Hiệp ước về những nguyên tắc cơ bản của quan hệ hữu nghị, trong đó khẳng định quan hệ hữu nghị giữa hai nước được xây dựng trên các nguyên tắc tôn trọng độc lập và chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau, bình đẳng và cùng có lợi dựa trên luật pháp quốc tế.

Quan hệ chính trị Việt - Nga luôn có độ tin cậy cao và không ngừng được củng cố, thông qua các hình thức và cơ chế hợp tác chính trị đa dạng như trao đổi đoàn các cấp, đặc biệt là cấp cao diễn ra thường xuyên, giúp lãnh đạo hai nước trao đổi thông tin và kịp thời chỉ đạo phát triển quan hệ song phương.

Hai nước đã thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược vào năm 2001 và Đối tác chiến lược toàn diện vào năm 2012. Hai bên đã thiết lập và triển khai hiệu quả nhiều cơ chế như họp Ủy ban liên Chính phủ, Đối thoại chiến lược, Tham vấn chính trị thường niên, qua đó góp phần tăng cường hiểu biết và tin cậy lẫn nhau, tạo cơ sở thúc đẩy hợp tác mọi mặt giữa hai nước. Hai bên cũng duy trì tiếp xúc, trao đổi đoàn cấp cao giữa hai nước, hai Đảng.

Dấu mốc mới cho quan hệ song phương

Ngày 26-3-2024 vừa qua, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Vladimir Putin. Tại cuộc điện đàm, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định Việt Nam trân trọng sự giúp đỡ to lớn của Liên bang Nga trong Liên Xô trước đây cũng như ngày nay đối với đất nước và nhân dân Việt Nam, nhấn mạnh Việt Nam xác định quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện với Nga là một trong những ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại của mình.

Về phần mình, Tổng thống Nga Vladimir Putin khẳng định Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy của Nga. Việt Nam và Liên bang Nga luôn ủng hộ và hợp tác chặt chẽ trong các tổ chức quốc tế và khu vực như Liên hợp quốc, Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC), Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF)...

Hợp tác thương mại giữa Việt Nam và Liên bang Nga có những bước phát triển ổn định và trở thành trụ cột chính trong mối quan hệ giữa hai nước. Mặc dù chịu tác động của tình hình bất ổn trên thế giới và khu vực, kim ngạch thương mại năm 2023 vẫn đạt hơn 3,6 tỷ USD.

Theo Tham tán Dương Hoàng Minh - đại diện Thương mại Việt Nam tại Liên bang Nga, trong quý I-2024, thương mại giữa hai nước phục hồi mạnh mẽ với tổng kim ngạch đạt 1,1 tỷ USD, tăng 52% so với cùng kỳ năm 2023. Liên bang Nga và Việt Nam là hai nền kinh tế có tính chất bổ sung tốt cho nhau. Các mặt hàng Việt Nam xuất khẩu sang Nga gồm điện thoại và linh kiện, máy vi tính, sản phẩm điện tử, nông sản, thủy sản, hàng dệt may, da giày. Ở chiều ngược lại, Việt Nam đã nhập khẩu từ Liên bang Nga các loại sắt thép, than, phân bón, sản phẩm từ dầu mỏ, hóa chất, chất dẻo, sản phẩm từ gỗ, lúa mì, thịt, thủy sản.

Điểm nhấn quan trọng trong hợp tác kinh tế giữa hai nước là sự phát triển mạnh mẽ trong lĩnh vực năng lượng, dầu khí. Hai bên đã hợp tác tốt và hiệu quả trong tìm kiếm, thăm dò dầu khí không chỉ ở thềm lục địa Việt Nam mà cả ở lãnh thổ Liên bang Nga với các dự án lớn. Ngoài liên doanh Vietsovpetro là lá cờ đầu trong hợp tác dầu khí, hai bên đã có thêm những liên doanh khác đang hoạt động tích cực ở cả hai nước.

Hợp tác song phương trong các lĩnh vực như khoa học - công nghệ, văn hóa, giáo dục, du lịch, địa phương... ngày càng được mở rộng, trong đó hợp tác khoa học - công nghệ và giáo dục - đào tạo giữa hai nước được đẩy mạnh và nâng lên tầm chiến lược. Các hoạt động giao lưu văn hóa được tổ chức thường xuyên cũng góp phần tăng thêm sự hiểu biết giữa hai dân tộc và tạo điều kiện thúc đẩy hợp tác trong những lĩnh vực khác.

Chuyến thăm Việt Nam lần này diễn ra vào đầu nhiệm kỳ 2024-2030 của Tổng thống Vladimir Putin. Điều này thể hiện sự coi trọng của Liên bang Nga cũng như cá nhân Tổng thống Vladimir Putin đối với Việt Nam. Trong bối cảnh đó, chuyến thăm của nhà lãnh đạo cấp cao nhất của Nhà nước Nga tới Việt Nam sẽ đặt dấu mốc mới, tạo ra xung lực mới cho quan hệ song phương. Trên cơ sở chuyến thăm, hai nước sẽ có các thỏa thuận và thực hiện các bước triển khai tiếp theo trong giai đoạn mới.

Trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực tiếp tục có nhiều diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều nguy cơ và thách thức, cả truyền thống và phi truyền thống, việc tăng cường quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Nga có ý nghĩa quan trọng đối với sự nghiệp bảo vệ độc lập, chủ quyền và phát triển kinh tế - xã hội của mỗi nước, cũng như đóng góp vào việc duy trì hòa bình, ổn định và phát triển ở khu vực và trên thế giới.