Hỗ trợ để 70% sinh viên tham gia ít nhất một dự án khởi nghiệp

Phát biểu tại hội thảo, ông Trần Văn Đạt, Phó Vụ trưởng Vụ Học sinh, sinh viên (Bộ Giáo dục và Đào tạo) cho biết, trong bối cảnh mới, việc tiếp tục xây dựng “Đề án hỗ trợ học sinh, sinh viên khởi nghiệp giai đoạn 2026-2035” không chỉ là yêu cầu cấp thiết, mà còn là nhiệm vụ chiến lược nhằm phát triển nguồn nhân lực trẻ chất lượng cao, sáng tạo, có khả năng kiến tạo tương lai.

Cũng theo ông Trần Văn Đạt, Bộ Giáo dục và Đào tạo xác định 7 định hướng chính khi xây dựng đề án giai đoạn mới. Cụ thể, đề án sẽ hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ khởi nghiệp, xây dựng khung pháp lý, ưu đãi và công cụ hỗ trợ thực tiễn; đẩy mạnh truyền thông, lan tỏa tinh thần khởi nghiệp và câu chuyện thành công trong học sinh, sinh viên.

Đồng thời, đề án hướng tới đổi mới chương trình đào tạo, cung cấp kiến thức, kỹ năng và thúc đẩy hình thành văn hóa khởi nghiệp trong nhà trường; xây dựng đội ngũ tư vấn, hỗ trợ khởi nghiệp, đào tạo và bồi dưỡng cán bộ phụ trách; đầu tư hạ tầng và cơ sở vật chất, phát triển trung tâm đổi mới sáng tạo, không gian khởi nghiệp, phòng thí nghiệm và nền tảng số…

Ngoài ra, đề án định hướng tăng cường hợp tác quốc tế và kết nối doanh nghiệp, cựu sinh viên, chuyên gia, nhà đầu tư nhằm thúc đẩy ươm tạo và thương mại hóa sản phẩm khởi nghiệp.

Ông Bùi Tiến Dũng, Vụ trưởng Vụ Học sinh, sinh viên (Bộ Giáo dục và Đào tạo) cho biết, theo dự thảo đề án, đến năm 2030, 90% sinh viên các cơ sở giáo dục đại học, 75% học sinh - sinh viên các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, 25% học sinh THPT, 15% học sinh THCS và 10% học sinh tiểu học sẽ được trang bị kiến thức, kỹ năng về quản lý tài chính, đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, kỹ năng số và trí tuệ nhân tạo.

Đặc biệt, đề án đặt mục tiêu 70% sinh viên bậc đại học và 50% học sinh - sinh viên cơ sở giáo dục nghề nghiệp sẽ tham gia ít nhất một dự án khởi nghiệp trước khi ra trường. Ở bậc phổ thông, khoảng 35% học sinh đến năm lớp 11 được kỳ vọng tham gia tối thiểu một dự án hoặc có ý tưởng sáng tạo mang lại giá trị cho cộng đồng và được nhà trường ghi nhận.

Đề án cũng đặt mục tiêu xây dựng bộ máy hỗ trợ khởi nghiệp tại các cơ sở đào tạo. Trong đó, ít nhất 90% trường đại học và 70% trường nghề thành lập bộ phận chuyên trách hỗ trợ học sinh, sinh viên khởi nghiệp; 85% cơ sở đào tạo sẽ có môn học hoặc chủ đề về khởi nghiệp trong chương trình; 50% cơ sở giáo dục phổ thông tổ chức hoạt động truyền thụ tinh thần khởi nghiệp. Các môn như: Công nghệ, tin học, hoạt động trải nghiệm - hướng nghiệp cũng sẽ lồng ghép tối thiểu một chủ đề về khởi nghiệp sáng tạo…

Đề án dự kiến 10% trường đại học và 2% trường nghề mỗi năm hình thành tối thiểu 2 doanh nghiệp từ kết quả nghiên cứu hoặc ý tưởng khởi nghiệp và sẽ có ít nhất 40 dự án khởi nghiệp của giảng viên, sinh viên được đưa vào giai đoạn đầu tư hoặc kết nối vốn...

Tại hội thảo, nhiều đại biểu từ các cơ sở giáo dục đại học đã trình bày tham luận, góp ý về đề án... Tiến sĩ Dương Thị Thùy Vân, Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo và Chuyển giao khoa học công nghệ (Trường Đại học Tôn Đức Thắng) đánh giá dự thảo đề án sẽ là cú hích quan trọng, tạo ra bước nhảy vọt về chất cho hệ sinh thái khởi nghiệp giáo dục. Đặc biệt, đề án không chỉ cần kế thừa những thành quả đã đạt được mà còn phải mang tính đột phá, hiệu quả và phù hợp với xu thế phát triển của nền kinh tế tri thức toàn cầu.

Cũng theo Tiến sĩ Dương Thị Thùy Vân, nên thành lập các quỹ đầu tư khởi nghiệp nội bộ tại những trường đại học trọng điểm; đẩy mạnh mô hình hợp tác công - tư (PPP) dành riêng cho lĩnh vực khởi nghiệp giáo dục; phát triển các nền tảng gọi vốn cộng đồng (Crowdfunding) cho dự án học sinh, sinh viên… Song song đó, có thể triển khai mô hình “Design Factory” và “Startup Studio” tại các đại học trọng điểm, đồng thời thiết lập “Sandbox Campus”, môi trường thử nghiệm cho những ý tưởng đột phá, nhằm khuyến khích sinh viên sáng tạo và thử thách bản thân.

Trong khi đó, Tiến sĩ Trần Đình Lý, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Nông Lâm thành phố Hồ Chí Minh cho biết, việc chuyển từ mục tiêu “đào tạo để cung ứng nhân lực” sang “phát triển con người làm trung tâm sáng tạo và dẫn dắt tăng trưởng” là bước đi then chốt, góp phần hình thành văn hóa khởi nghiệp và tinh thần học tập suốt đời trong môi trường giáo dục. Ngoài ra, đề án phải có những chính sách nhằm thu hẹp khoảng cách vùng miền, đặc biệt quan tâm đến hoạt động khởi nghiệp của học sinh, sinh viên ở vùng khó khăn và đồng bào dân tộc thiểu số.

Tiến sĩ Trần Đình Lý đề xuất bổ sung tiêu chí về tỷ lệ giảng viên trẻ có năng lực đào tạo khởi nghiệp, đồng thời xây dựng chỉ số về tỷ lệ doanh nghiệp khởi nghiệp có thể tồn tại và phát triển bền vững trong giai đoạn 3–5 năm.