Trong khuôn khổ hội thảo quốc tế "Hoàng Sa - Trường Sa: Sự thật lịch sử", sáng 21-6, tại Đà Nẵng, gần 100 học giả, nhà nghiên cứu trong nước và quốc tế đến từ Mỹ, Nga, Pháp, Bỉ, Canada, Australia, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Philippines... đã tham dự tọa đàm về việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Haiyang Shiyou - 981 (Hải Dương - 981) tại Hoàng Sa.
Các đại biểu tham dự buổi tọa đàm đều cho rằng: Trong hơn một tháng qua, Trung Quốc đã hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương - 981 trong vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam; đồng thời đưa hàng trăm tàu các loại, kể cả tàu quân sự vào hoạt động trái phép tại vùng biển này của Việt Nam, hung hăng, vây hãm, cố tình đâm va, phun vòi rồng với công suất lớn vào các tàu cảnh sát biển, tàu kiểm ngư của Việt Nam đang thực thi pháp luật trên vùng biển thuộc chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán của Việt Nam. Thậm chí, ngày 26-5 vừa qua, tàu Trung Quốc đã cố tình đâm chìm tàu cá ĐNa 90152 cùng 10 ngư dân Việt Nam đang tiến hành đánh bắt cá trong vùng biển của Việt Nam. Các đại biểu khẳng định hành động hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương - 981 của Trung Quốc đã phá vỡ nguyên trạng ở Biển Đông, đe dọa hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải ở Biển Đông. Nhiều ý kiến đánh giá cao sự kiên trì và thiện chí của Việt Nam nhằm giải quyết hòa bình vấn đề Biển Đông, đồng thời cho rằng với việc Trung Quốc bất chấp những nỗ lực ngoại giao của Việt Nam cũng như sự bất bình của cộng đồng quốc tế, không rút giàn khoan và dừng các hoạt động phi pháp của mình, đã đến lúc Việt Nam cần sử dụng biện pháp pháp lý để giải quyết các tranh chấp ở Biển Đông. Đây là một biện pháp hòa bình được quy định trong Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế, phù hợp với chủ trương của Việt Nam trong giải quyết tranh chấp ở Biển Đông.
Chiều cùng ngày, các đại biểu đã tham quan tàu cá ĐNa 90152 bị Trung Quốc đâm chìm hôm 26-5 vừa qua; các đại biểu đã hết sức phẫn nộ khi trực tiếp nghe các ngư dân kể lại tàu Trung Quốc đã cố tình đâm nhiều lần để làm chìm tàu cá ĐNa 90152 và ngăn cản các tàu của Việt Nam đến cứu vớt các ngư dân của con tàu này.
* Cũng trong sáng 21-6, Bảo tàng Đà Nẵng phối hợp với Đại học Đà Nẵng, Đại học Phạm Văn Đồng và Hội Khoa học lịch sử Đà Nẵng tổ chức triển lãm bản đồ và trưng bày tư liệu với chủ đề "Hoàng Sa - Trường Sa: Phần lãnh thổ không thể tách rời của Việt Nam". Triển lãm đã lựa chọn những tư liệu lịch sử, những chứng cứ vững chắc về chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa để lần đầu tiên trưng bày, giới thiệu với các học giả, nhà nghiên cứu quốc tế đến từ Mỹ, Nga, Australia, Ấn Độ, Đức, Nhật Bản, Pháp, Philippines, Hàn Quốc... và đông đảo công chúng, qua đó bác bỏ những luận điệu xuyên tạc lịch sử, những yêu sách chủ quyền mập mờ phi lịch sử của Trung Quốc đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa và các vùng biển khác của Việt Nam trên Biển Đông. Đặc biệt, tại triển lãm có Bộ Atlas thế giới của Phillipe Vandemaelen xuất bản năm 1827 tại Bỉ lần đầu tiên công bố trong đó vẽ và miêu tả rõ quần đảo Hoàng Sa là thuộc lãnh thổ của Vương quốc An Nam xa xưa, nay là Việt Nam. Các tư liệu liên quan đến chính quyền Pháp nhân danh và thực thi chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa trong thời kỳ Pháp thuộc; trong đó có những tư liệu mới được công bố như Giấy khai sinh của công dân Việt Nam được cấp tại Hoàng Sa năm 1940, Bộ hồ sơ đèn biển ở miền Trung Việt Nam năm 1950, cuốn Biên niên của Nha khí tượng Đông Dương năm 1940 do Phủ toàn quyền Đông Dương xuất bản năm 1942; tư liệu quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam qua các tư liệu lưu trữ của chính quyền Việt Nam Cộng hòa (1954-1975)...
Giáo sư Carlyle A.Thayer, nguyên Giáo sư Học viện Quốc phòng Australia, chuyên gia về Việt Nam và Đông Nam Á, sau khi xem triển lãm đã phát biểu: "Những hình ảnh, tư liệu, bản đồ, hiện vật được trưng bày tại cuộc triển lãm đã giúp các vị đại biểu, các học giả, các nhà nghiên cứu... có cái nhìn khách quan về sự thật lịch sử không thể phủ nhận Hoàng Sa, Trường Sa thuộc về Việt Nam từ hàng trăm năm qua".
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.