Hà cớ gì?

(HNM) - Mỗi nămtrên địa bàn Hà Nội cũng như các tỉnh thành khác trên cả nước có hàng nghìn công trình được xây mới, từcông sở, khách sạn, trung tâm thương mại, công trình dân sinh... của Nhà nước, doanh nghiệp và tư nhân. Song số công trìnhcó kiến trúc đẹp lại không nhiều. Phải chăng các kiến trúc sư Việt Nam không có tài và trình độ của họ còn kém?

Giọng buồn bã, kiến trúc sư K, người thiết kế nhiều công trình thừa nhận: Thực tế cũng có kiến trúc sưnon nghề nhưng nguyên nhân chính là họ không được toàn quyền sáng tạo và cũng vì miếng cơm manh áo nên không có quyền từ chối khi nhận được công trình. Ông kể, năm 2000, Nhà ga T1 sân bay Nội Bài được Tạp chí Kiến trúc đánh giá là công trình kiến trúc đẹp nhất trong năm. Kiến trúc truyền thống Việt Nam pha trộn với kiến trúc hiện đại khá nhuần nhuyễn tạo cho nhà ga này vẻ mềm mại và thân thiện. Tuy nhiên chỉ cần 2 chuyến bay từ nước ngoài về hạ cánh chênh nhau mấy chục phútlàphòng chờ làm thủ tục nhập cảnh ứ người. Không ít người phàn nàn thiết kế như thế mà cũng được trao giải. Song họ đâu có biếttrên một mặt bằng không lấy gì làm rộng, chủ đầu tư yêu cầu kiến trúc sư phải thiết kế đủ các hạng mục không thể thiếu của một sân bay như: An ninh, cửa hàng miễn thuế, băng tải lấy hành lí, nhà vệ sinh... thì làm sao diện tích phòng chờ nhập cảnh rộng rãi được. Kiến trúc sư Hoàng Thúc Hào phàn nàn trong một buổi tọa đàmchuyên ngànhrằng xuất đầu tư quá thấp làm cho kiến trúc sư không dám mơ tới một công trình có tính thẩm mỹ cao manggiá trị văn hóa khi thiết kế công sở. Chưa hết, có khi kiến trúc sư còn phải thiết kế dựa vào tuổi của thủ trưởng cơ quan. Thủ trưởng dù không nóinhưng cán bộ của ban dự án yêu cầu chẳng nhẽ lại không nghe? Với các công trình dân sinh, may cho kiến trúc sưnếu chủ nhà biết nghe, nếu chủ nhà đèbằng quyền vàtiền thì kiến trúc sư dẫu biết ý tưởng của người bỏ tiềnlà dở cũng buộc phải chấp nhận. Không làm theo ý, họ sẵn sàng thuê người khác.

Chúng ta có Luật Xây dựng và hầu như thành phố, thị xã nào cũng đã có qui hoạch. Thậm chí một vài địa phương còn hoàn thành qui hoạch chi tiết cho từng khu vực với những qui định cụ thể về chiều cao, mặt tiền, cây xanh đối với các loại công trình. Chúng ta cũng cócơ quan quản lí xây dựng tới cấp phường. Vậy hà cớ gì mà vẫn tồn tại tình trạng kiến trúc sư phải thiết kế theo tuổi thủ trưởng trong khi tiền đầu tư là của Nhà nước? Kiến trúc sư phải chiều theo ý thích của người có tiền mà bỏ qua qui định để rồi đô thị nhan nhản các công trình thiếu tính thẩm mỹ và giá trị văn hóa ?

Người Lái Đò