Giương ra cho có

Riêng cụm điều khiển động cơ, có lẽ vì phức tạp quá, nên Honda Việt Nam phải nhập khẩu từ Nhật. Chưa hết, trong số các phụ tùng liên quan đến an toàn, nhà sản xuất phải nhập khẩu bơm xăng điện tử từ Thái Lan. Bên cạnh đó, nhiều phụ tùng dù được sản xuất trong nước nhưng lại do các liên doanh đảm nhận như săm lốp, giảm xóc, dây điện, phanh...

Nhưng chừng đó vẫn chưa có gì đáng nói vì dù sao, cái xe máy cũng quá phức tạp với trình độ sản xuất của doanh nghiệp nước ta... Có nhiều thứ khác không đòi hỏi công nghệ quá phức tạp ta vẫn phải nhập.

Theo dự toán thiết kế lắp đặt đồng hồ đo nước của Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng và kinh doanh nước sạch Viwaco, có 7 loại chi tiết, thiết bị phải nhập trong số tổng cộng... 10 thiết bị, vật liệu. Cụ thể, chúng ta phải nhập côn thu tráng kẽm, thép tráng kẽm, cút thép của Trung Quốc, van ren, van bi của Thái Lan, tê thu và một loại cút khác của Malaysia. Riêng cái đồng hồ nước, phải nhập từ tận... Thổ Nhĩ Kỳ.

Công nghiệp xe máy đặt nền móng ở Việt Nam đã lâu và nay đang làm ăn rất thịnh vượng. Nhưng các ngành sản xuất phụ trợ trong nước hầu như không "xơ múi" được gì. Lĩnh vực kinh doanh nước sạch, rất thiết yếu với dân sinh, không đòi hỏi công nghệ, nguyên vật liệu gì ghê gớm nhưng cũng không nhà sản xuất nào trong nước làm nổi hoặc được chọn. Tại sao vậy?

Yếu kém của công nghiệp phụ trợ là nguyên nhân quan trọng nhất khiến tỷ lệ giá trị gia tăng trong sản xuất công nghiệp ngày càng suy giảm. Theo Viện Nghiên cứu chiến lược chính sách công nghiệp (Bộ Công thương), giá trị gia tăng trong giá trị sản xuất toàn ngành công nghiệp năm 1995 đạt 42,5%, đến năm 2007 còn... 26,3% và còn xu hướng giảm vì các lĩnh vực phụ trợ ngày càng... yếu kém.

Nội địa hóa, gia tăng hàm lượng chất xám thông qua một trong những mũi nhọn là công nghiệp phụ trợ có lẽ mãi chỉ là khẩu hiệu giương ra cho có, không chỉ tới thời điểm này mà còn trong nhiều năm tới.