Giữ nhịp thi hành án

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, ngành Thi hành án đã đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, chỉ đạo, điều hành; đồng thời có phương án làm việc linh hoạt để vừa bảo đảm các quy định về phòng, chống dịch, vừa thực hiện đúng trình tự, thủ tục theo luật định nhằm hoàn thành các chỉ tiêu được giao. Năm 2021, tổng số việc toàn ngành Thi hành án phải thi hành là 843.917 việc; số việc có điều kiện thi hành là 652.177; đến nay, đã thi hành xong là 494.505 việc, đạt 75,82%. Về tiền, tổng số phải thi hành là hơn 289.190 tỷ đồng; số có điều kiện thi hành hơn 148.456 tỷ đồng; đến nay, đã thi hành xong hơn 46.328 tỷ đồng, đạt 31,21%.

Tại thành phố Hồ Chí Minh và thành phố Đà Nẵng, dù chỉ chiếm tỷ lệ rất nhỏ về việc (0,49% tổng số việc phải thi hành) nhưng số tiền phải thi hành trong các vụ việc thi hành án về kinh tế, tham nhũng là rất lớn (24,5% về tiền so với tổng số phải thi hành). Tuy nhiên, trong nhiều vụ việc, tài sản thi hành án có giá trị rất thấp (có vụ việc đương sự phải thi hành hơn 15.000 tỷ đồng, song giá trị tài sản để thi hành án thực tế không quá 500 tỷ đồng) hoặc đang có tranh chấp.

Tương tự, tại thành phố Hà Nội, còn gần 25.000 việc, tương đương số tiền 40.000 tỷ đồng (trong đó, án tín dụng ngân hàng chiếm 60% và xấp xỉ 30% án hình sự về tham nhũng, kinh tế…), đây là số chuyển kỳ sau đang chờ các cơ quan thi hành án dân sự của Thủ đô phải tổ chức thi hành trong năm 2022.

Theo Ủy viên chuyên trách Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Bùi Mạnh Khoa, mặc dù hệ thống các cơ quan thi hành án dân sự đã có nhiều cố gắng, nỗ lực trong thực thi công vụ nhưng kết quả thi hành về tiền vẫn còn thấp so với yêu cầu. Tình trạng vi phạm trong quá trình tổ chức thi hành án vẫn đang tiếp diễn. Đây cũng là những hạn chế đòi hỏi cả hệ thống các cơ quan thi hành án dân sự phải chủ động khắc phục triệt để mới có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Về mặt thể chế, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đang chỉ đạo các cơ quan nghiên cứu trình Quốc hội xem xét sửa đổi một số điều của Luật Thi hành án dân sự để tháo gỡ các khó khăn trong công tác thi hành án dân sự, như: Việc ủy thác thi hành án đối với trường hợp người phải thi hành án có tài sản ở nhiều nơi, rút ngắn thời gian và xử lý có hiệu quả tài sản thi hành án bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của các đương sự.

Cũng theo ông Bùi Mạnh Khoa, Ban Bí thư đã ban hành Chỉ thị số 04-CT/TƯ ngày 2-6-2021 về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế”, đã tạo ra sự thay đổi căn bản nhận thức về vị trí vai trò, tầm quan trọng của công tác thi hành án, cũng như trách nhiệm của cả hệ thống chính trị đối với nhiệm vụ quan trọng này. Vì vậy, thời gian tới, cần phát huy vai trò, trách nhiệm của cơ quan kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, cơ quan tiến hành tố tụng, cơ quan thi hành án dân sự, ban chỉ đạo thi hành án dân sự các cấp.

Bên cạnh đó, tòa án nhân dân các cấp cũng cần thực hiện nghiêm quy định của pháp luật về chuyển giao bản án, tài liệu liên quan đến tài sản bị kê biên, phong tỏa; kịp thời đính chính, giải thích bản án và các kiến nghị của cơ quan thi hành án dân sự có thẩm quyền, tạo tiền đề tăng tốc thi hành án trong thời gian tới. Trong kế hoạch đầu tư công trung hạn cũng cần quan tâm đầu tư cơ sở vật chất cho hệ thống cơ quan thi hành án dân sự. Bởi hiện nay, tình trạng không có kho vật chứng hoặc có nhưng diện tích quá nhỏ; vật chứng phải để ngoài hành lang trụ sở và thuê nhà dân. Tình trạng không có xe chuyên dùng phục vụ công tác cưỡng chế diễn ra ở hầu hết các chi cục… Những khó khăn này cũng ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng hoạt động của lực lượng thi hành án dân sự, cần sớm được giải quyết.