Từ ngày 26 đến 30-3, xã Dương Xá, huyện Gia Lâm sẽ tổ chức Lễ hội Đền chùa Bà Tấm gắn với kỷ niệm 980 năm Ngày sinh Hoàng Thái hậu Ỷ Lan (1044-2024).
Nhân dịp này, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Dương Xá sẽ vinh dự được đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhì.
Thông tin tới Báo Hànộimới ngày 19-3, Chủ tịch UBND xã Dương Xá Tô Hữu Vịnh cho biết: Đền Bà Tấm, hay còn gọi là Đền thờ Hoàng Thái hậu Ỷ Lan, được xây dựng từ cuối thế kỷ XI, là nơi thờ phụng bà ngay chính trên quê hương.
Hoàng Thái hậu Ỷ Lan, tên thật là Lê Thị Yến, sinh ngày 7-3 năm Giáp Thân (1044), mất ngày 25-7 năm Đinh Dậu (1117). Bà xuất thân trong một gia đình làm nghề trồng dâu, nuôi tằm, dệt lụa. Bà nổi tiếng là người thông minh, xinh đẹp, nết na, dịu hiền. Cha bà là ông Lê Công Thiết và mẹ là Vũ Thị Tình, quê ở trang Thổ Lỗi, hương Siêu Loại, phủ Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh (nay là xã Dương Xá, huyện Gia Lâm, Hà Nội).
Năm 2010, tưởng nhớ công đức của bà, một trong những danh nhân có tài trị nước của dân tộc, Ban Quản lý di tích Đền Bà Tấm tôn trí tượng đài Hoàng Thái hậu Ỷ Lan cao 9,1m, nặng 30 tấn, được đúc bằng đồng nguyên chất.
Lễ hội Đền Bà Tấm được tổ chức từ ngày 19 đến 21 tháng Hai âm lịch hằng năm, chính hội là ngày 20 tháng Hai - tương truyền là ngày đăng quang của bà. Đền Bà Tấm đã được Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ VH-TT&DL) xếp hạng Di tích lịch sử và nghệ thuật năm 1996. Cùng với tượng đôi sư tử đá ở chùa, khám thờ sơn son thếp vàng trong Đền Bà Tấm được Thủ tướng Chính phủ ra quyết định công nhận là Bảo vật quốc gia vào ngày 15-1-2020.
Chùa Bà Tấm có tên là "Linh Nhân Tư Phúc tự" do chính Linh Nhân Hoàng Thái hậu Ỷ Lan xây dựng cùng với hàng trăm ngôi chùa khác, được khánh thành vào tháng Ba năm Ất Mùi (1115), trải qua các triều đại đã được trùng tu nhiều lần.
Năm 1987, tại địa điểm gần di tích chùa Bà Tấm, Sở Văn hóa - Thông tin Hà Nội (nay là Sở Văn hóa và Thể thao) phối hợp với Viện Khảo cổ học tiến hành khảo sát, khai quật khảo cổ. Kết quả chứng minh di chỉ thuộc thời dựng nước, cách ngày nay khoảng 3.000 năm. Năm 2007, Sở tiếp tục phối hợp với Bảo tàng Lịch Sử Việt Nam tiến hành khai quật ngay trong khuôn viên của cụm di tích. Kết quả khai quật lần này củng cố chắc chắn thêm niên đại khởi dựng cụm di tích.
Trong di tích còn bảo lưu được bốn tấm bia đá cổ có niên đại thời Hậu Lê, trong đó có bia niên hiệu Đức Long 6 (1642) và bia niên hiệu Bảo Đại 18 (1943) ghi lại năm tu bổ chùa. Chùa Bà Tấm đã được Bộ Văn hóa - Thông tin xếp hạng Di tích lịch sử và nghệ thuật năm 1996.
Tại lễ hội Đền chùa Bà Tấm năm 2024 sẽ diễn ra các hoạt động: Khai trương gian hàng “Hướng đến nông thôn mới thông minh”; khai mạc “Chợ phiên điện tử” livestream bán các sản phẩm OCOP của địa phương; liên hoan nghệ thuật quần chúng “Hà Nội - Niềm tin và hy vọng” xã Dương Xá năm 2024 chào mừng kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô; lễ Khai nguyên và thả đèn hoa đăng cầu Quốc thái, dân an với chủ đề “Xuân hạnh phúc”...
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.