Gánh nặng quản lý và xử lý chất thải nguy hại

Khu liên hợp xử lý rác thải Nam Sơn (Sóc Sơn) được trang bị công nghệ tiên tiến. Ảnh: Bá Hoạt

Cùng với quá trình công nghiệp hóa diễn ra mạnh mẽ, hậu quả kéo theo là khối lượng chất thải công nghiệp phát sinh tăng lên nhanh chóng. Ước tính, mỗi ngày tại Hà Nội có 850 tấn chất thải công nghiệp phát sinh và con số này có xu hướng tăng 3-5%/năm. Trong đó có 60-70 tấn chất thải công nghiệp nguy hại, phần lớn là dầu thải, bùn thải, hóa chất vô cơ, phôi kim loại, bao bì dính dầu mỡ, hóa chất... phát sinh từ các ngành y tế, chế biến thực phẩm, hóa chất, cơ khí...

Số lượng lớn chất thải nguy hại phát sinh không những là thách thức lớn cho công tác quản lý mà còn đặt gánh nặng lớn lên vai các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải trên địa bàn thành phố như: Công ty TNHH nhà nước một thành viên Môi trường đô thị (URENCO), Công ty cổ phần Dịch vụ Môi trường đô thị Đông Anh, Công ty cổ phần Thương mại Đại Phong, Xí nghiệp Môi trường đô thị Sóc Sơn... Chỉ tính riêng 6 tháng cuối năm 2011, URENCO đã thu gom vận chuyển và xử lý 9.834 tấn chất thải nguy hại.

Hiện nay, hoạt động xử lý chất thải nguy hại của thành phố chủ yếu thực hiện tại Khu liên hợp xử lý rác thải Nam Sơn (Sóc Sơn). Tại đây đã được đầu tư 14 hệ thống xử lý chất thải công nghiệp gồm 7 nhà xử lý trung gian, 2 hầm bê tông chứa chất thải nguy hại khối lượng 30.000m3, lò đốt chất thải công nghiệp CEETIA-150 công suất 5 tấn/ngày, lò đốt chất thải công nghiệp UCE công suất 1,6 tấn/ngày và dây chuyền xử lý dung dịch tẩy rửa, xử lý dung dịch HF... Tổng công suất xử lý của nhà máy đạt khoảng 50-60 tấn/ngày. Hiện nay, URENCO đã và đang đầu tư thêm một số hệ thống xử lý chất thải mới như hệ thống xử lý chai lọ thủy tinh, cải tạo nâng công suất hệ thống hóa rắn chất thải công nghiệp và hóa rắn bùn thải công nghiệp, nâng cấp trạm xử lý dung dịch thải, nhà máy đốt chất thải y tế tại Cầu Diễn, bảo đảm xử lý 100% chất thải y tế tại các khu vực nội thành.

Trước sức ép về chất thải nguy hại lên môi trường, Sở Tài Nguyên và Môi trường đã chỉ đạo đẩy mạnh công tác đăng ký chủ nguồn chất thải nguy hại; tăng cường thanh tra, kiểm tra các cơ sở sản xuất, kinh doanh và dịch vụ có phát sinh chất thải nguy hại nhằm hướng dẫn và giám sát các cơ sở thực hiện công tác quản lý chất thải nguy hại theo đúng quy định. Với chức năng quản lý nhà nước về quản lý chất thải nguy hại trên địa bàn thành phố Hà Nội, Chi cục Bảo vệ môi trường Hà Nội đã tham mưu cho lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường cấp được khoảng 1.200 sổ đăng ký chủ nguồn thải chất thải nguy hại; tăng cường thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra nhằm hướng dẫn và giám sát các cơ sở thực hiện công tác quản lý chất thải nguy hại theo đúng quy định. Thông qua các cuộc kiểm tra và hướng dẫn, các cơ sở đã từng bước khắc phục tình trạng tùy tiện xả chất thải nguy hại ra môi trường chưa đúng quy định.

UBND thành phố Hà Nội đã có những chính sách hỗ trợ thu hút các doanh nghiệp đầu tư theo hướng xã hội hóa. Một số dự án xử lý rác thải sinh hoạt và rác thải công nghiệp đã và đang được đầu tư xây dựng như: Dự án nhà máy xử lý rác thải theo công nghệ Plasma công suất 300 tấn/ngày đã được khởi công; lò đốt rác thải do Tổ chức NEDO (Nhật Bản) tài trợ có công suất 75 tấn/ngày tại Khu xử lý rác thải Nam Sơn; dự án đầu tư xây dựng khu xử lý rác thải Đồng Ké, Chương Mỹ dự kiến công suất xử lý tối thiểu là 1.000 tấn/ngày, sẽ ưu tiên áp dụng công nghệ tiên tiến của thế giới đang được triển khai để xử lý hết nguồn rác thải trên địa bàn thành phố. Tuy nhiên, trong công tác quản lý chất thải rắn nói chung, chất thải nguy hại nói riêng còn nhiều khó khăn. Hy vọng là với sự nỗ lực đồng bộ của các cấp, các ngành, trong thời gian tới công tác quản lý và xử lý chất thải nguy hại ở Hà Nội sẽ từng bước cải thiện.