Dữ liệu số và kết nối thông minh - “mỏ vàng” thúc đẩy tăng trưởng

Mang lại giá trị thiết thực

Tại Diễn đàn cấp cao Chuyển đổi số Việt Nam - châu Á 2023 với chủ đề: “Khai thác dữ liệu số và kết nối thông minh để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế” diễn ra hôm nay, 25-5, rất nhiều ví dụ  sống động đã được nêu ra, cho thấy nếu biết khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên mới này, chúng mang lại rất nhiều giá trị thiết thực trong đời sống xã hội.  

Ông Nguyễn Hoàng Minh, Tổng Giám đốc Công ty Hệ thống thông tin FPT (Tập đoàn FPT), cho biết, FPT đang hỗ trợ đắc lực các ban, ngành trong chiến lược chuyển đổi số lấy dữ liệu làm trọng tâm. Đơn cử, tại Sở Y tế Đồng Tháp, giải pháp của FPT đã giúp tạo lập kho dữ liệu y tế điện tử (CDR) của hơn 1 triệu người dân trong toàn tỉnh với trên 13 triệu lượt khám, chữa bệnh. Lãnh đạo Sở Y tế có hệ thống báo cáo thông minh, cho phép tổng hợp và phân tích dữ liệu phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành. Các bác sĩ có thể tra cứu thông tin chi tiết hồ sơ y tế điện tử của người bệnh từ kho CDR của tỉnh một cách an toàn…

Kết quả nổi bật trong ứng dụng Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư cũng đã được ông Vũ Văn Tấn, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (Bộ Công an) chia sẻ: Kinh nghiệm xây dựng và kết nối, chia sẻ, khai thác dữ liệu dân cư mang lại nhiều giá trị, tiện ích, đồng thời, tiết kiệm chi phí cho người dân, doanh nghiệp. Trong đó, với nhóm dịch vụ công đã góp phần tiết kiệm hơn 1.600 tỷ đồng cho ngân sách nhà nước với 15 dịch vụ công thiết yếu phục vụ người dân.

Với nhóm kinh tế - xã hội, qua Đề án 06, đã xác thực, làm sạch thông tin thuê bao giúp các nhà mạng tiết kiệm 143 tỷ đồng. Việc tích hợp thông tin thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) vào thẻ căn cước công dân gắn chip điện tử đã được triển khai tại hơn 12.000 cơ sở khám, chữa bệnh, giúp tiết kiệm tiền in thẻ BHYT giấy được  24,7 tỷ đồng. Trong lĩnh vực giáo dục, việc đăng ký thi online đã giúp tiết kiệm 50 tỷ đồng kinh phí mua hồ sơ, ảnh thẻ cho học sinh, sinh viên…

Rõ ràng, việc ứng dụng dữ liệu số và kết nối thông minh mang lại rất nhiều lợi ích về kinh tế và xã hội. Tuy nhiên, muốn tạo lập được dữ liệu số thì phải có hạ tầng số, nền tảng số và hệ thống các dịch vụ số được kết nối, chia sẻ và liên thông với nhau. Qua đó, hình thành cơ sở dữ liệu quốc gia, để bước đầu tạo nên bức tranh tổng thể về các địa phương, các vùng, bộ, ban, ngành.

Cùng với việc tạo lập, muốn khai thác dữ liệu số hiệu quả, tạo ra những giá trị mới, tạo đột phá trong phát triển kinh tế số, xã hội số, phải có những mô hình, kế hoạch hợp tác cụ thể để chia sẻ và cùng khai thác dữ liệu số. Đây chính là khâu cần đến sự tăng cường hợp tác giữa các bên.

Cùng tham gia xây dựng tài nguyên số

Phát biểu tại Diễn đàn cấp cao Chuyển đổi số Việt Nam - châu Á 2023, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà nhấn mạnh, chuyển đổi số không thể một người, một tổ chức hay chỉ Chính phủ làm được, mà chuyển đổi số là tất cả mọi người, mọi thành phần đều phải tham gia, để từ đó, chúng ta mới có tài nguyên số. Tài nguyên số còn hơn cả một “mỏ vàng”, là một nguồn tài nguyên mới, tài nguyên xanh, giúp thúc đẩy kinh tế phát triển đột phá. Chính phủ giữ vai trò dẫn dắt, trách nhiệm là người lái con tàu chuyển đổi số, có như vậy, kinh tế số, xã hội số sẽ cùng phát triển. 

Để thúc đẩy tiến trình hợp tác, chia sẻ dữ liệu trên phạm vi cả nước, Chủ tịch VINASA Nguyễn Văn Khoa đề xuất, Việt Nam cần một chiến lược tổng thể dữ liệu số quốc gia. Chiến lược sẽ là kim chỉ nam cho tạo lập và khai thác dữ liệu số. 

“Điều quan trọng nhất là xây dựng mô hình và hợp tác khai thác dữ liệu nhằm tạo ra những dịch vụ mới phục vụ người dân, doanh nghiệp, tạo ra những giá trị mới cho nền kinh tế - xã hội”, Chủ tịch VINASA nhấn mạnh.

Ở góc độ cơ quan quản lý nhà nước, đại diện cho Bộ Thông tin và Truyền thông, ông Nguyễn Phú Tiến, Phó Cục trưởng phụ trách Cục Chuyển đổi số quốc gia cho biết, Bộ đã có định hướng năm 2023 về dữ liệu số. Trong đó, người dân, doanh nghiệp chỉ cung cấp thông tin một lần cho cơ quan nhà nước khi thực hiện dịch vụ công trực tuyến. Doanh nghiệp được khai thác dữ liệu, dữ liệu mở do cơ quan nhà nước cung cấp để phục vụ sản xuất, kinh doanh. Cơ quan nhà nước sử dụng dữ liệu, đặc biệt là dữ liệu từ máy sinh ra theo thời gian thực để hỗ trợ ra quyết định, giảm thiểu hoạt động báo cáo thủ công giữa các cấp. 

Tuy nhiên, một vấn đề cũng được các chuyên gia nhấn mạnh, đó là, để khai thác dữ liệu số hiệu quả, các chính quyền địa phương phải cởi mở, sáng tạo và linh hoạt hơn trong chính sách quản lý dữ liệu.

Tại Hà Nội, quan điểm về sử dụng, chia sẻ dữ liệu đã được lãnh đạo thành phố nhiều lần đề cập và coi đó là nhiệm vụ hàng đầu để thực hiện kỷ cương hành chính. Lãnh đạo thành phố đặt ra yêu cầu số hóa dữ liệu nhanh hơn nữa để tạo nền tảng thông minh, từ đó tạo ra các ứng dụng, phần mềm; rà soát lại quy trình, tập trung vào thủ tục hành chính với người dân, doanh nghiệp, tiếp đó là số hóa, hiện đại hóa quy trình nội bộ.

Một trong các nhiệm vụ quan trọng phục vụ chuyển đổi số được thành phố xác định trong năm nay là đẩy mạnh thực hiện các nhiệm vụ theo Đề án 06. Trong đó, thành phố sẽ khẩn trương số hóa các nhóm dữ liệu về con người, tài chính doanh nghiệp và đất đai, tài nguyên để phục vụ yêu cầu nghiệp vụ, chia sẻ, khai thác thông tin phục vụ chỉ đạo, điều hành của thành phố theo quy định.

Hiện, thành phố đã hoàn thành triển khai 25/25 dịch vụ công thiết yếu theo đúng lộ trình của Đề án 06 (đạt 100%). Trong đó, Cổng dịch vụ công thành phố đã tích hợp 3 dịch vụ công (đăng ký khai sinh, đăng ký kết hôn, đăng ký khai tử), 22 dịch vụ công còn lại được tích hợp trên Cổng dịch vụ công quốc gia, cổng dịch vụ công các bộ, ngành và được triển khai phần mềm đến các sở, ngành của thành phố để bộ phận "một cửa" thành phố tiếp nhận, giải quyết.

Ngoài ra, Hà Nội đã có phần mềm theo dõi, đánh giá tiến độ công việc của từng cán bộ, công chức. Thành phố cũng đã ban hành và đang triển khai Nghị quyết số 18/NQ-TU ngày 30-12-2022 của Thành ủy Hà Nội về chuyển đổi số, xây dựng thành phố thông minh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.