"Đòn bẩy" là cải cách thủ tục thuế, hải quan

Tuy nhiên, việc Việt Nam vẫn "đội sổ" về mức độ cải cách thủ tục hành chính (TTHC) trong lĩnh vực thuế, hải quan và số thời gian DN phải tiêu tốn để thực hiện các thủ tục này còn quá cao đang là một trong những thách thức lớn, cần khắc phục nhanh chóng nhằm tạo lực đẩy hỗ trợ hoạt động sản xuất, kinh doanh (SXKD) hồi phục.

11/14 khoản thu, sắc thuế thu đạt tiến độ dự toán

Thu ngân sách tăng khá, cân đối NSNN được bảo đảm là những tin vui của ngành tài chính trong 6 tháng đầu năm 2014. Theo Bộ Tài chính, tổng thu NSNN 6 tháng ước đạt 413,6 nghìn tỷ đồng, đạt 52,8% dự toán, tăng 15,8% so với cùng kỳ năm 2013, trong đó, thu nội địa đạt 280,65 nghìn tỷ đồng, tăng 18% so với cùng kỳ. 11/14 khoản thu, sắc thuế thu đạt tiến độ dự toán. Ước tính, 44/63 địa phương có số thu nội địa đạt tiến độ dự toán.

Theo Bộ Tài chính, kết quả thu đạt khá chủ yếu là do nền kinh tế có những dấu hiệu chuyển biến tích cực. Hoạt động SXKD của cộng đồng DN trên đà phục hồi và phát triển, nhất là trong các lĩnh vực ngân hàng, viễn thông, ô tô, dầu khí khiến nguồn thu tăng khá. Tính riêng 5 tháng đầu năm, có khoảng 31,2 nghìn DN thành lập mới, tăng 0,7% về số DN, tăng 11% về vốn đăng ký so với cùng kỳ... Kết quả thu ngân sách khả quan đã tạo ra nguồn lực quan trọng để thực hiện các nhiệm vụ chi. Tổng chi NSNN 6 tháng đầu năm ước đạt 492,4 nghìn tỷ đồng, bằng 48,9% dự toán, tăng 8,8% so với cùng kỳ. Bên cạnh việc chi 77,8 nghìn tỷ đồng phục vụ đầu tư phát triển, tiến độ giải ngân vốn đầu tư XDCB cũng đạt khá so với cùng kỳ, lần lượt ở mức 47,5% và 49,4%.

Song theo đánh giá của Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Văn Ninh, công tác thu NSNN những tháng cuối năm vẫn đứng trước nhiều thách thức lớn, bởi hoạt động SXKD của DN vẫn còn nhiều khó khăn, khả năng tiếp cận vốn của DN thấp. Bên cạnh đó, việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương - 981 vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam cũng tạo ra những khó khăn trong việc triển khai công tác tài chính ngân sách...

Cắt giảm những thủ tục gây phiền nhiễu

Theo các chuyên gia tài chính, hoạt động SXKD của DN phục hồi chính là một trong những nguyên nhân quan trọng giúp công tác thu ngân sách bảo đảm thực hiện đúng kế hoạch. Tuy nhiên trên thực tế, DN lại khá vất vả khi thực hiện nghĩa vụ nộp thuế vào NSNN. Đại diện cho cộng đồng DN Việt Nam, ông Vũ Tiến Lộc - Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết, theo kết quả khảo sát của VCCI, 24% DN cho rằng cán bộ thuế còn yêu cầu các văn bản không cần thiết và đánh giá thủ tục thuế xếp thứ hai về chậm cải cách thủ tục hành chính. Về thủ tục hải quan, 36% DN cho biết phải đi lại nhiều lần, 16% nói phải cung cấp giấy tờ không cần thiết, chồng chéo, 9% nói cán bộ hải quan không nhất quán thực hiện văn bản…

Báo cáo của Ngân hàng Thế giới (WB) cho thấy, thời gian DN và người dân thực hiện kê khai thuế ở Việt Nam còn quá lớn. Một DN mỗi năm cần đến 872 giờ, gấp 4-5 lần các nước trong khu vực cho thủ tục này. Mặc dù trong số thời gian trên bao gồm cả việc thực hiện nộp bảo hiểm xã hội, nhưng theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng, số thời gian nộp thuế chiếm tới hơn 500 giờ là không chấp nhận được.

Tại buổi làm việc với Tổng cục Thuế và Tổng cục Hải quan mới đây, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng cho rằng, số thời gian nộp thuế 872 giờ một năm của mỗi DN Việt Nam hiện đứng "đội sổ" trong khu vực. Thủ tướng đặt câu hỏi: Liệu Bộ Tài chính và ngành thuế từ nay tới cuối năm có thể giảm được 200 giờ nộp thuế? Đến năm 2015 số giờ nộp thuế có đạt 171 giờ, bằng mức bình quân trong khu vực ASEAN? Về thời gian thông quan, Thủ tướng trích dẫn báo cáo của WB, đánh giá thứ hạng thủ tục hải quan của Việt Nam đang xếp thứ 7/12 nước trong khu vực và Trung Quốc. Nhấn mạnh thủ tục hải quan không bị "đội sổ" như thủ tục thuế, nhưng Thủ tướng cho rằng đây cũng là thứ hạng thấp. "Phải tôn trọng người dân, tôn trọng DN và phải khắc phục cho được những nhũng nhiễu, hách dịch, gây khó khăn cho DN. Việc này phải làm quyết liệt và làm cho được" - Thủ tướng nhấn mạnh.

Tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cam kết với Chính phủ quyết tâm cải cách TTHC thuế. Từ nay đến cuối năm 2014, sẽ rà soát và tiến tới giảm khoảng 200 giờ trong giải quyết TTHC về thuế, tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân, DN và nhà đầu tư. Tại Quyết định số 1553/QĐ-BTC vừa ban hành trung tuần tháng 7, Bộ Tài chính đã đặt mục tiêu, trong giai đoạn 2014-2015 sẽ thực hiện đơn giản hóa, cải cách quy trình, hồ sơ và TTHC thuế và rút ngắn thời gian các DN phải tiêu tốn để hoàn thành thủ tục nộp thuế, tiến tới đạt mức trung bình của nhóm nước ASEAN-6 là 171 giờ/năm. Bộ Tài chính tập trung đơn giản hóa thủ tục xuất nhập khẩu, giảm thời gian thông quan hàng hóa, phấn đấu thời gian xuất khẩu và nhập khẩu bằng mức trung bình của các nước ASEAN-6 là xuất khẩu 14 ngày và nhập khẩu là 13 ngày. Quyết tâm cải cách của ngành tài chính sẽ góp phần tạo môi trường kinh doanh lành mạnh, là đòn bẩy quan trọng để giúp nền kinh tế khôi phục đà tăng trưởng.