Đẩy mạnh thể chế hóa chính sách, nâng cao trình độ công nhân

Bức tranh còn nhiều mảng tối

Có tri thức, CNLĐ sẽ dễ dàng làm chủ công nghệ.

Tham luận tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI về GCCN, Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam Đặng Ngọc Tùng đã khẳng định: Với số lượng chỉ chiếm 21% tổng số lao động và 11% dân số cả nước, nhưng GCCN đã đóng góp hơn 60% tổng sản phẩm xã hội và 70% ngân sách nhà nước. Nhưng về tình hình đời sống, việc làm của GCCN Việt Nam, Chủ tịch Tổng LĐLĐ nêu, hình ảnh hàng vạn công nhân ở các KCN, KCX phải thuê nhà ở, tạm bợ, thiếu thốn và không bảo đảm các điều kiện sống tối thiểu. Nữ CNLĐ không lập được gia đình có xu hướng gia tăng, nhà trẻ, trường mầm non thiếu trầm trọng. Tiền lương, thu nhập của họ chưa tương xứng với cường độ và thời gian lao động, nên đời sống vật chất và tinh thần của CNVCLĐ gặp rất nhiều khó khăn, thiếu thốn.

Thực trạng đời sống, việc làm của GCCN Thủ đô cũng đang trong tình trạng tương tự. Tại kỳ họp BCH LĐLĐ TP Hà Nội đầu tháng 1 vừa qua, ông Trần Văn Thực, Chủ tịch LĐLĐ Hà Nội nêu, mức thu nhập bình quân của CNLĐ các DN là 1,9 triệu đồng/người/tháng (mức cao nhất 8 triệu đồng và mức thấp nhất 730 ngàn đồng), trong khi tốc độ tăng giá bình quân năm 2010 là 0,95%/tháng, chỉ số giá tiêu dùng tăng 9,19% so với bình quân năm 2009, giá cả các mặt hàng thực phẩm, lương thực thiết yếu cuối năm đã tăng 60%; một bộ phận CNLĐ lo lắng về việc làm, tỷ lệ người lao động không có việc làm dù đã hạ thấp đáng kể gần 2% song ở thành thị vẫn còn 2,59% và ở nông thôn là 1,18%. Tỷ lệ CNLĐ được đóng BHXH trong các doanh nghiệp còn thấp, mới đạt 68%.

Mặc dù thành phố đã có chính sách về nhà ở cho người có thu nhập thấp và thí điểm xây dựng 2 khu nhà ở cho công nhân KCN Bắc Thăng Long, Phú Nghĩa song thực tế chỉ có rất ít người lao động thuê được nhà ở ( tại Khu CN Bắc Thăng Long, mới có 6.720 người lao động được giải quyết chỗ ở trong tổng số 50.000 lao động đang làm việc), còn lại 7 khu CN khác đã đi vào hoạt động và 29 cụm, điểm công nghiệp với hơn 100.000 lao động có nhu cầu đang phải thuê nhà ở trong dân với diện tích nhỏ, môi trường vệ sinh không bảo đảm, đời sống văn hóa, tinh thần thiếu thốn, chất lượng cuộc sống còn hạn chế. Khắc phục triệt để tình trạng trên không thể trong thời gian ngắn.

Trí thức hóa GCCN - nhiệm vụ chiến lược

Mặc dù Đảng đã có nghị quyết về tiếp tục xây dựng GCCN thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH, nhưng việc thể chế hóa nghị quyết thành chính sách, pháp luật chưa được thực hiện. Vì vậy, trên thực tế nhiều vấn đề bức xúc của GCCN chưa được giải quyết thỏa đáng. Nghị quyết Hội nghị lần thứ sáu BCH TƯ Đảng (Khóa X) về "Tiếp tục xây dựng GCCN Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước" đã khẳng định rõ, xây dựng GCCN là trách nhiệm của Đảng, Nhà nước, của các tổ chức chính trị - xã hội, của mọi người dân và của mỗi người công nhân. Chính phủ đã ban hành nhiều nghị định, chính sách, pháp luật có liên quan đến CNLĐ như chính sách BHXH, BHYT, nhất là chính sách bảo hiểm thất nghiệp.

Tuy nhiên, sau 3 năm thực hiện, tình hình đời sống, việc làm của GCCN vẫn còn nhiều bất cập như đã nêu trên. Nguyên nhân của tình trạng này có thể kể đến là thiếu sự quan tâm sát sao của cấp ủy Đảng; chính sách của Nhà nước chưa được thực thi tốt; vai trò của tổ chức CĐ còn hạn chế và sự phấn đấu vươn lên của chính đội ngũ CNLĐ... Đây cũng chính là 4 vấn đề cần phải tháo gỡ trong chiến lược xây dựng GCCN mà vấn đề đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ mọi mặt cho công nhân, không ngừng trí thức hóa GCCN là nhiệm vụ chiến lược mà Nghị quyết Đại hội X CĐ Việt Nam đã xác định.

Ông Trần Văn Thực, Chủ tịch LĐLĐ Hà Nội cho biết, LĐLĐ TP đã xây dựng nhiều giải pháp cụ thể, hướng mạnh về cơ sở, lấy CNLĐ là đối tượng hoạt động, trong đó đa dạng hóa các hình thức tổ chức phong trào thi đua, các hội thi lao động giỏi, thao diễn kỹ thuật. Đồng thời, hướng dẫn và phân công đoàn viên có tay nghề cao kèm cặp, giúp đỡ đoàn viên yếu về tay nghề, để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ. Tổ chức CĐ cũng chủ động tham mưu để lãnh đạo thành phố gặp mặt, đối thoại với đại biểu CNLĐ, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng và giải đáp những kiến nghị của CNLĐ; tăng cường giám sát, thực hiện tốt chính sách tiền lương tối thiểu mới đối với CNVCLĐ... LĐLĐ TP sẽ mở rộng các hoạt động giao lưu trao đổi kinh nghiệm công tác CĐ với LĐLĐ các tỉnh, thành phố, CĐ ngành và CĐ Thủ đô một số nước bạn, về nâng cao kỹ năng thương lượng, ký kết thỏa ước lao động tập thể, chăm lo đời sống CNLĐ.