Đầu tư xây dựng các tuyến đường vành đai: Tiền đề quan trọng để phát triển

Từng bước khép kín các tuyến vành đai

Ngày 7-1-2021, sau hơn 4 tháng sửa chữa, cầu Thăng Long đã chính thức thông xe. Trước đó, vào tháng 10-2020, công trình cầu cạn đoạn Mai Dịch - Nam Thăng Long cùng với tuyến đường Phạm Văn Đồng được khánh thành đã cơ bản khép kín tuyến đường Vành đai 3 Hà Nội, trở thành một trong những tuyến giao thông trục chính quan trọng hàng đầu của Thủ đô.

Ngay sau khi cầu Thăng Long được thông xe, nhằm giảm lưu lượng xe trên đường và hạn chế tình trạng ùn tắc, Sở Giao thông - Vận tải Hà Nội đã thực hiện điều chỉnh hành trình các tuyến vận tải hành khách cố định liên tỉnh trên địa bàn thành phố theo hướng xe khách chỉ được chạy ở đường trên cao thay vì vô tư chạy ở đường dưới thấp như trước đây.

Lý giải về việc điều chỉnh này, Phó Giám đốc Sở Giao thông - Vận tải Hà Nội Đào Việt Long cho rằng, trước thời điểm cầu Thăng Long được sửa chữa và dự án đường trên cao Vành đai 3 đoạn Mai Dịch - cầu Thăng Long thông xe, tất cả xe khách liên tỉnh chạy đến các bến xe Mỹ Đình, Yên Nghĩa, Sơn Tây, sau khi xuất, nhập bến đều di chuyển trên trục đường Phạm Văn Đồng - Phạm Hùng. Việc này đã làm lưu lượng phương tiện tăng lên, đặc biệt là tình trạng xe khách dừng đỗ, bắt khách trên đường diễn ra lộn xộn, gây ùn tắc giao thông.

Trong khi tuyến Vành đai 3 đã cơ bản được khép kín thì đến nay, tuyến Vành đai 1, Vành đai 2 và Vành đai 2,5 trong khu vực nội đô cũng đã hoàn thành nhiều đoạn tuyến. Cụ thể, Vành đai 1 đã hoàn thành một số đoạn như: Ô Chợ Dừa - Hoàng Cầu - Xã Đàn, Ô Đống Mác - đê Nguyễn Khoái. Với tuyến Vành đai 2 là đoạn từ Cầu Giấy kéo dài qua cầu Nhật Tân sang đường Võ Nguyên Giáp - đường Trường Sa - cầu Đông Trù - đường Lý Sơn - đường Nguyễn Văn Linh - đường Đàm Quang Trung - cầu Vĩnh Tuy. Nhiều đoạn của tuyến Vành đai 2,5 cũng đã được xây dựng, như đoạn qua Khu đô thị Tây Hồ Tây, đoạn Hoàng Quốc Việt - Cầu Giấy, đoạn Công viên Cầu Giấy - Trung Kính và đoạn qua Khu đô thị Trung Hòa - Nhân Chính...

Tập trung nguồn lực

Theo quy hoạch giao thông - vận tải Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Hà Nội sẽ có 7 tuyến đường vành đai, là những trục chính, định hình mạng lưới giao thông đường bộ của Hà Nội cũng như Vùng Thủ đô, tạo tiền đề quan trọng cho sự phát triển đồng đều, toàn diện và bền vững của Thủ đô.

Trong đó, tuyến Vành đai 1 có lộ trình: Nguyễn Khoái - Trần Khát Chân - Kim Liên - Hoàng Cầu - Voi Phục - Vành đai 2 (đoạn Cầu Giấy - Bưởi), là một trong những trục chính đô thị quan trọng nhằm kết nối từ Đông sang Tây, đi qua khu vực trung tâm Hà Nội.

Tuyến Vành đai 2 được xem là cao tốc đô thị với lộ trình khép kín từ cầu Vĩnh Tuy - Minh Khai - Đại La - Ngã Tư Vọng - Trường Chinh - Ngã Tư Sở - Láng - Cầu Giấy - Võ Chí Công - cầu Nhật Tân - Võ Nguyên Giáp - cầu Đông Trù - Lý Sơn - cầu chui Gia Lâm - Nguyễn Văn Linh - Đàm Quang Trung và trở lại cầu Vĩnh Tuy.

Vành đai 2,5 là tuyến đường bổ trợ, giảm tải nằm giữa Vành đai 2 và 3, đi qua Khu đô thị Tây Hồ Tây - Nguyễn Văn Huyên - Nguyễn Phong Sắc - Trần Thái Tông - Dương Đình Nghệ - Trung Kính - Hoàng Đạo Thúy - Vũ Trọng Phụng - Đầm Hồng - Khương Đình - Định Công - Kim Đồng - Tân Mai - Đền Lừ - Lĩnh Nam.

Vành đai 3,5 là tuyến bổ trợ nằm giữa Vành đai 3 và 4, bắt đầu từ đoạn nối vào cao tốc Pháp Vân (thuộc huyện Thanh Trì) - Phúc La (Hà Đông), đi qua các quận, huyện: Hoài Đức, Nam Từ Liêm, Bắc Từ Liêm - quốc lộ 32 - cầu Thượng Cát.

Vành đai 4 là trục đường liên vùng có tổng chiều dài 98km đi qua 3 tỉnh, thành phố gồm Hà Nội, Hưng Yên, Bắc Ninh. Trong đó, tuyến đường đi qua địa phận Hà Nội dài 56,5km nằm trên địa bàn 7 quận, huyện: Sóc Sơn, Mê Linh, Đan Phượng, Hoài Đức, Thanh Oai, Thường Tín, Hà Đông.

Vành đai 5 có tổng chiều dài 331,5km, đi qua địa giới 8 tỉnh, thành phố: Hà Nội, Hòa Bình, Hà Nam, Thái Bình, Hải Dương, Bắc Giang, Thái Nguyên, Vĩnh Phúc. Trong đó, đoạn qua Thủ đô dài khoảng 48km, nằm trên địa bàn: Sơn Tây, Ba Vì, Quốc Oai, Chương Mỹ, Mỹ Đức, ứng Hòa.

Giám đốc Sở Giao thông - Vận tải Hà Nội Vũ Văn Viện cho biết, từ nay đến năm 2030, Thành phố sẽ tập trung các nguồn lực đầu tư hệ thống vành đai theo quy hoạch, trong đó tập trung xây dựng đoạn Hoàng Cầu - Voi Phục; tiếp tục đầu tư hoàn thành đoạn cầu Vĩnh Tuy - Ngã Tư Sở và chuẩn bị đầu tư đoạn Ngã Tư Sở - Cầu Giấy để khép kín tuyến Vành đai 2; tiếp tục hoàn thiện 4 đoạn tuyến còn lại trên địa bàn quận Cầu Giấy và Thanh Xuân để khép kín tuyến Vành đai 2,5. Với tuyến Vành đai 3,5, Thành phố sẽ tập trung hoàn thành đoạn Đại lộ Thăng Long - quốc lộ 32 và tiếp tục đầu tư các đoạn từ Đường 5 kéo dài đến cầu Thượng Cát; cầu Thượng Cát - quốc lộ 32; nút giao Đại lộ Thăng Long... Đồng thời, Thành phố Hà Nội sẽ phối hợp với Bộ Giao thông - Vận tải và các địa phương liên quan nghiên cứu triển khai tuyến Vành đai 4 và Vành đai 5 nhằm tăng khả năng kết nối và lan tỏa tới các địa phương trong Vùng Thủ đô...

Liên quan đến tuyến Vành đai 4, trước đây, Chính phủ đã định hướng để UBND các tỉnh, thành phố có tuyến đường đi qua chủ động lập dự án, huy động nguồn lực đầu tư xây dựng các đoạn tuyến trên địa bàn. Tuy nhiên, theo đánh giá của các bộ, ngành, địa phương, quy mô quy hoạch các tuyến đường khá lớn, trải dài qua nhiều địa bàn; tổng mức đầu tư lớn nên ngân sách địa phương không đủ khả năng cân đối thực hiện. Việc áp dụng hình thức đầu tư PPP (đối tác công - tư) là phương án khả thi, tuy nhiên, các cơ chế, chính sách hiện hành chưa hấp dẫn nhà đầu tư...

Trước tình hình đó, để bảo đảm tính đồng bộ, vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Giao thông - Vận tải chủ trì triển khai lập Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi thực hiện dự án tuyến đường Vành đai 4 Vùng Thủ đô Hà Nội trình Thủ tướng báo cáo Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư. Hiện, Bộ Giao thông - Vận tải đã giao Ban Quản lý dự án 2 lập Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án. Dự kiến, đến tháng 3-2021, Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi sẽ hoàn thành để Bộ Giao thông - Vận tải báo cáo Chính phủ sớm trình Quốc hội xem xét thông qua chủ trương đầu tư.

Còn với Vành đai 5, Bộ Giao thông - Vận tải đã đề xuất Thủ tướng Chính phủ tiếp tục triển khai theo quy hoạch như hiện nay và yêu cầu các địa phương có liên quan rà soát quy mô, ưu tiên bố trí nguồn lực giai đoạn 2021 - 2025 để đẩy nhanh tiến độ đầu tư các đoạn tuyến theo nhiệm vụ được giao; trình Thủ tướng cơ chế hỗ trợ một phần vốn ngân sách Trung ương để đầu tư dự án.