Đan xen gương mặt cũ, mới

Dự án Hỗ trợ văn học thiếu nhi Việt Nam - Đan Mạch đến nay đã bước sang năm thứ 10, với sự hỗ trợ của Chính phủ Đan Mạch. Riêng mùa giải lần này kéo dài trong hai năm 2013-2015 với gần 1.000 tác phẩm dự thi - một con số đáng chú ý, lớn hơn so với các mùa giải trước. Trong số 70 tác phẩm lọt vào vòng chung khảo, có 33 tác phẩm văn xuôi và 37 tác phẩm tranh truyện. Cũng đáng nói là chủ đề thể loại văn xuôi dành cho lứa tuổi mới lớn 10-14 tuổi ở mùa giải này với tên gọi "Gõ cửa trái tim" vốn là một chủ đề muôn thuở trong văn học, vì vậy vừa dễ lại cũng vừa khó. Nhà văn Trần Đức Tiến, Ủy viên Hội đồng chung khảo giải thưởng cho rằng: "Dễ bởi phạm vi thể hiện tương đối rộng lớn. Tình người bao la. Lòng trắc ẩn, sự đồng cảm, sẻ chia, tình yêu, tình bạn... Ngòi bút của người viết động vào đâu cũng không sợ lạc đề. Nhưng khó vì đòi hỏi sự chân thành, sự rung động sâu sắc từ trái tim của chính tác giả. Một chút dễ dãi, một chút hời hợt cũng có nguy cơ trở thành khiên cưỡng, thậm chí giả dối".

Trong 7 giải thưởng của hạng mục này, một điều đáng mừng là cùng về đích có cả những cây bút đã quen thuộc với cuộc thi, đã ít nhiều định hình phong cách viết truyện cho thiếu nhi như Nguyên Hương, Nguyễn Mạnh Hà, Văn Thành Lê, Du An (giải Tư); Võ Diệu Thanh (giải Ba)... Nhưng cũng lại có những gương mặt mới, trong đó có Nguyễn Thị Kim Hòa (sinh năm 1984) từng được biết đến với giải Nhất Cuộc thi truyện ngắn Tạp chí Văn nghệ quân đội 2013-2014, nhưng cũng là người viết không chuyên cho trẻ em, lần đầu tiên tham gia Cuộc vận động sáng tác cho thiếu nhi và giành giải Nhất với truyện ngắn "Hoàng tử rơm". Truyện ngắn này được Hội đồng chung khảo nhận định "là một sáng tạo đặc sắc về sự thức tỉnh tình thương yêu và sự đồng cảm. Nguyễn Thị Kim Hòa viết về một đứa trẻ tự kỷ nhưng không khai thác khía cạnh thiệt thòi của nhân vật để làm mủi lòng bạn đọc. Trái lại, toàn bộ câu chuyện như chìm đắm trong một thế giới tưởng tượng mang màu sắc cổ tích".

Mảng tranh truyện với chủ đề "Ngày tôi gặp..." tìm được một giải Nhất là họa sĩ, tác giả Tạ Lan Hạnh đã nhiều năm tham gia các hoạt động hỗ trợ văn học thiếu nhi nhưng cũng lần đầu tiên dự thi và đoạt giải. Lần lượt các giải Nhì, là tác phẩm của các tác giả Lý Minh Phúc, Nguyễn Phương Thảo và giải Tư dành cho Lại Hiền Lương, Linh Vương, nhóm tác giả Quang Phúc, Vũ Tường. Trong đó, Lý Minh Phúc và Lại Hiền Lương cũng là những họa sĩ đã từng tham gia và đoạt giải trong cuộc vận động sáng tác này ở các mùa giải trước. Bà Lê Thị Dắt, Giám đốc dự án chia sẻ, 8 mùa giải suốt 10 năm qua đã thu hút nhiều họa sĩ trẻ, tài năng tham gia sáng tác tranh truyện cho thiếu nhi với 216 tác phẩm. Đây chính là nguồn bản thảo đáng kể giúp NXB chọn lựa, giới thiệu với bạn đọc nhỏ trong cả nước các tác phẩm truyện tranh hấp dẫn.

Có thể nói, mùa giải của Cuộc vận động sáng tác văn học cho thiếu nhi lần này tiếp tục có sự kế thừa giữa các tác giả mới, cũ và đó thực sự là điều đáng mừng. Nhưng những người trong cuộc đều hiểu rằng: Viết cho thiếu nhi thì rất cần sự bền bỉ và hơn thế là tính sáng tạo để không lặp lại những người đi trước cũng như không lặp lại chính mình.