Dân châu Á quá nghiện điện thoại thông minh

“Dịch bệnh” lan tràn Á châu

Tại châu Á – nơi khởi nguồn các trào lưu liên quan đến điện thoại thông minh như gậy “tự sướng” hay bộ kí tự biểu tượng cảm xúc (emoji), nhiều nhà tâm lý nhận thấy chứng nghiện điện thoại đang lây lan với tốc độ chóng mặt, các đối tượng bị nghiện cũng ngày càng nhỏ tuổi hơn.

Theo một nghiên cứu gần đây tại Hàn Quốc, trong gần 1.000 học sinh tham gia khảo sát thì có đến 72% em trong độ tuổi 11-12 có sử dụng điện thoại trung bình 5,4 giờ một ngày. 25% em trong số này được chẩn đoán mắc chứng nghiện smartphone. Nghiên cứu cũng chỉ ra tình trạng stress là dấu hiệu chính cho thấy một người bị mắc chứng bệnh này.

Nữ sinh người Hàn Quốc, Emma Yoon, 19 tuổi, đã được đưa đi chữa chứng Nomophobia từ tháng 4-2013. Cô cho biết: "Điện thoại đã trở thành cuộc sống của tôi. Tôi luôn bồn chồn, hoang mang, bàn tay ướt sũng mồ hôi nếu không cầm điện thoại. Thậm chí tôi sẽ không đi bất cứ đâu nếu không có điện thoại bên mình”. Bố mẹ cô cho biết chứng nghiện điện thoại cũng làm cho Yoon sao nhãng các thú vui khác và các hoạt động ở trường học.

Chiếc điện thoại thông minh đã du nhập vào nền văn hóa của các nước châu Á thông qua nhiều con đường khác nhau, có khi chỉ bằng những thói quen rất đời thường trong cuộc sống hàng ngày như việc chụp ảnh các món ăn trước khi dùng bữa. Tại Nhật Bản, thói quen sử dụng chiếc smartphone đã trở thành một nét văn hóa riêng có tên gọi: văn hóa “keitai".

Việc giới trẻ hiện nay quá mải mê với chiếc điện thoại mọi lúc mọi nơi đã gây ra nhiều tình huống “dở khóc dở cười”. Tại Đài Loan (Trung Quốc) là câu chuyện về một hành khách được cứu sau khi rơi khỏi tàu vì say mê ngồi xem Facebook. Hay như một phụ nữ Trung Quốc đến từ tỉnh Tứ Xuyên bị hụt chân xuống cống thoát nước vì không để ý đường đi do quá mải tâm với chiếc điện thoại.

Nằm trong khu vực châu Á với 2,5 tỉ người dùng điện thoại, Singapore không phải là một ngoại lệ. Với dân số chỉ 6 triệu người, quốc gia này là một trong những nước có tỷ lệ người mắc chứng nghiện điện thoại cao nhất thế giới. Thậm chí Singapore còn có hẳn đội ngũ chuyên gia nghiên cứu chứng bệnh này và thành lập một trung tâm y tế chữa các bệnh liên quan tới công nghệ.

Ông Chong Ee-Jay, Giám đốc y tế phòng khám Touch cyber wellness centre (Singapore) cho biết: “Trẻ em không đủ khả năng để có thể tự mình kiểm soát việc dùng điện thoại. Trong khi đó, trẻ em tại đây lại được tiếp cận với smartphone từ nhỏ, thậm chí nó trở thành phương tiện học tập, khi mà bài tập về nhà phải thường xuyên gửi qua WhatsApp – một ứng dụng trên điện thoại di động”.

Theo nhiều kết quả nghiên cứu, những người sử dụng điện thoại như phương tiện truyền thông thì sẽ dễ bị nghiện hơn. Loại thiết bị này được coi là phương tiện duy nhất để kết nối, tạo mối liên lạc giữa người với người. Tại một số nước châu Á, vì việc học hành rất mệt mỏi, cũng như chiếm nhiều thời gian trong ngày của học sinh, nên những em này chỉ có còn cách liên lạc, nói chuyện với bạn bè qua điện thoại. Chính vì điện thoại đóng vai trò quan trọng trong việc mở rộng mối quan hệ đối với các em, nên khi không có điện thoại bên cạnh, học sinh sẽ trở nên mất phương hướng, và khó có thể lấy lại các cách giao tiếp thông thường.

Biện pháp nào?

Trước tình trạng giới trẻ ngày càng đắm chìm vào chiếc điện thoại, một số quốc gia đã đưa ra các quy định và hạn chế mức độ sử dụng smartphone để tránh gây nghiện. Tại Hàn Quốc, tranh cãi vẫn đang nổ ra khi chính phủ ban hành một ứng dụng có thể kiểm soát việc dùng điện thoại di động của giới trẻ. Đồng thời, từ năm 2011, chính phủ Hàn Quốc cũng áp đặt một loạt biện pháp cấm trẻ em chơi game trực tuyến sau nửa đêm.

Trung Quốc, một trong những quốc gia đầu tiên công nhận căn bệnh nghiện Internet, đã mở ra các trại cai nghiện theo kiểu quân đội để chữa trị cho những người mắc chứng nghiện smartphone, chủ yếu là thanh thiếu niên mới lớn.

Chuyên gia về tâm thần học Thomas Lee cho rằng các nước khác tại châu Á cũng nên phân loại bệnh nghiện smartphone như một chứng “rối loạn thần kinh”. “Smartphone ảnh hưởng đến tâm trạng của một người gần giống thuốc phiện. Khi không được tiếp xúc với điện thoại, các con nghiện sẽ cảm thấy bồn chồn, khó chịu, thậm chí tức giận”, giáo sư Lee cho biết.

Tuy nhiên, những ý kiến phản đối cho rằng mọi người đang nghiêm trọng hóa vấn đề. Giáo sư Marlene Lee ở Singapore rằng chứng nghiện smartphone chỉ là một biểu hiện của xu hướng hiện đại. Ông cho biết các nhà khoa học vẫn đang tiếp tục nghiên cứu và vẫn còn nhiều câu hỏi chưa được trả lời thỏa đáng. Nhà tâm lý Adrian Wang chia sẻ ông tư chối không chẩn đoán chứng nghiện như thế này để tránh “y học hóa các vấn đề xã hội”.