Cứu sống bệnh nhi bị rắn độc cắn dù không có huyết thanh đặc hiệu

Bệnh nhi Nguyễn Thành C, nam, 13 tuổi, ở Tân Uyên, Bình Dương, bị rắn độc khoang trắng khoang đen dài khoảng 1m cắn vào đùi khi bé đang ngủ dưới sàn nhà lúc 3h ngày 11-8. Người nhà đã đập chết con rắn và sơ cứu cho bé.

Tuy nhiên, đến 4h, bé bắt đầu mệt, nôn ói nhiều, sau đó sụp mi, yếu tứ chi và thở nặng nhọc. Người nhà mang bé đến thầy lang gần nhà nhưng do tình trạng quá nặng, không thể điều trị được nên đưa đến Bệnh viện Thống Nhất, tỉnh Đồng Nai. Bé được đặt nội khí quản, bóp bóng và chuyển Bệnh viện Chợ Rẫy. Tại đây, bé được thở máy nhưng tình trạng không cải thiện, phải chuyển Bệnh viện Nhi đồng 1.

Tại Bệnh viện Nhi đồng 1, các bác sĩ chẩn đoán xác định bệnh nhi bị rắn cạp nia cắn, nhiễm độc nặng gây suy hô hấp, yếu liệt cơ toàn thân.

Ngay lập tức, bệnh nhi được thở máy, điều trị hỗ trợ kháng sinh, vệ sinh vết rắn cắn. Tuy nhiên, hiện tại, ở các bệnh viện khu vực phía Nam không có huyết thanh kháng nọc rắn cạp nia để điều trị đặc hiệu cho bệnh nhi nên một cuộc hội chẩn nhanh chóng giữa các bác sĩ Khoa Hồi sức tích cực và Cấp cứu đi đến quyết định sử dụng huyết thanh kháng nọc rắn hổ đa giá (trong đó có huyết thanh kháng nọc rắn cạp nia) để điều trị cho bé.

Bé đã được điều trị chủ yếu với thở máy và truyền 5 lọ huyết thanh kháng nọc rắn. 12 giờ sau, bé bắt đầu có đáp ứng với những cử động nhẹ ngón chân, ngón tay và sau 2 ngày điều trị tích cực, bệnh nhi đã có thể mở mắt, cử động tay chân, tiếp xúc tốt.

Ngày 16-8, sau 5 ngày thở máy, bé tự thở tốt và được cai máy thở, tỉnh táo, phục hồi hoàn toàn sức cơ tứ chi và các cơ hô hấp, không chịu di chứng thần kinh. Dự kiến, bệnh nhi sẽ xuất viện trong vài ngày tới.

Theo các bác sĩ, rắn độc cắn là tai nạn khá thường gặp ở nước ta, nhất là vào mùa mưa, trời lạnh, rắn thường bò vào nhà ở vùng nông thôn. Khi bị rắn cắn, người dân cần hết sức bình tĩnh, rửa sạch vết cắn để tránh nhiễm trùng, bất động chi bị cắn, đặt thấp hơn so với tim và nhanh chóng đưa bệnh nhân đến ngay bệnh viện gần nhất để được cấp cứu kịp thời.

Lưu ý không rạch da, nặn, hút vết cắn hoặc đắp lá cây lên vết rắn cắn vì làm tăng nguy cơ chảy máu, nhiễm trùng. Hạn chế buộc garot phía trên vết cắn vì làm tăng nguy cơ bị hoại tử chi bị cắn.

PGS.TS.BS Phạm Văn Quang, Trưởng khoa Hồi sức tích cực và chống độc - Bệnh viện Nhi đồng 1 nhấn mạnh thêm việc người dân cần ghi nhận đặc điểm con rắn hoặc nếu bắt được, đập chết con rắn thì nên mang theo giúp xác định chính xác loại rắn cắn để các bác sĩ quyết định điều trị huyết thanh kháng nọc rắn thích hợp.