(HNM) - Không phải là trại giam nổi tiếng Stalag Luft III của Đức với cuộc vượt ngục nổi tiếng của các tù nhân Anh trong Chiến tranh thế giới thứ II, nhưng nhà tù Sarposa ở Kandahar, miền Nam Afghanistan cũng có thể được "ghi vào sử sách" sau cuộc đào tẩu của 541 phạm nhân Taliban qua một đường hầm dài 320m hôm 25-4.
Nhóm tàn quân Taliban đã lên tiếng nhận trách nhiệm vụ đào thoát nằm ngoài sức tưởng tượng. Kế hoạch tưởng chừng không tưởng này được bắt đầu từ 5 tháng trước với sự tham gia của 18 tay súng Taliban. Điểm đầu của đường hầm nối thẳng tới khu giam giữ tù nhân chính trị- một khu nhà nằm đối diện trại giam Sarposa, bề ngoài giống hệt bất kỳ ngôi nhà nào đang được xây dựng tại khu vực với những đồng USD của các dự án tái thiết có giá trị. Thế nhưng sắt thép và bê tông tại đây không phải để phục vụ cho một công trình do Mỹ bảo trợ. Thay vào đó, chúng được sử dụng để kiên cố hóa một phần của đường hầm cắt ngang Xa lộ 1, một trong những con đường quan trọng nhất ở Afghanistan nối hai thành phố Kandahar và Herat. Nhà chức trách Afghanistan đã hết sức ngạc nhiên về quy mô của con đường chạy trốn này khi nó đủ rộng và đủ cao để những tù nhân có thể đứng thẳng trong phần lớn hành trình tới "tự do", được trang bị cả đèn chiếu sáng và quạt thông gió.
Với một chương trình được tổ chức hoàn hảo, đường ngầm đã tới đích vào đêm 25-4, từ đó những phần tử Taliban, trong đó có 106 chỉ huy cao cấp của nhóm tàn quân đã được đưa tới chỗ thoát thân. Trong khoảng 4 tiếng rưỡi, từ 11 giờ đêm đến 3 giờ 30 sáng hôm sau, những kẻ tội phạm lần lượt men theo con đường theo từng nhóm, sau đó, chúng được đưa lên những chiếc xe đang chờ sẵn để tới nơi an toàn. Toàn bộ quá trình đào tẩu diễn ra trong trật tự và yên lặng đến mức các bảo vệ nhà tù chỉ biết được sự việc 4 giờ sau thời điểm "chiến dịch" hoàn tất, khi phát hiện tất cả các phòng giam trống rỗng, chỉ còn vài bộ quần áo tù, giày dép và khăn quấn đầu bị bỏ lại.
Các cuộc truy tìm gắt gao đang được thực hiện và đã có 26 tù nhân bị bắt lại. Nhìn chung, những kẻ vừa trốn thoát không phải là các nhân vật cao cấp nhất của Taliban vì chỗ ở của những tên này là tại trại giam Bagram ở phía bắc thủ đô Kabul. Song dư luận không thể không đặt câu hỏi về năng lực của lực lượng an ninh Afghanistan vào thời điểm quá trình tiếp nhận chuyển giao quyền bảo vệ đất nước từ liên quân đã ở trước mặt. Để cho việc xây dựng một đường hầm cần có những máy móc hiện đại và tới 541 tù nhân đào thoát ngay trước mũi mình mà không hay biết thật khó khiến người dân đặt lòng tin vào lực lượng sắp chịu trách nhiệm bảo vệ họ. Tổng thống Afghanistan Hamid Karzai đã gọi đây là một thảm họa do nó không chỉ bổ sung lực lượng cho quân chống đối mà còn cho thấy rằng hàng tỷ USD được chi nhằm nâng cao năng lực cho cảnh sát và quân đội Afghanistan chưa đạt kết quả như mong đợi. Thông báo từ Taliban phủ nhận nghi vấn nhóm phiến quân đã có tay trong tại lực lượng bảo vệ trại giam, cho rằng sự việc xảy ra đơn giản chỉ vì các cai ngục bỏ bê tuần tra, canh gác do quá chén hay "phê" thuốc phiện và cần sa càng khiến mối nghi ngại lớn thêm. Đây không phải là lần đầu quản giáo ở Sarposa không hoàn thành nhiệm vụ. Cách đây 3 năm, khoảng 900 tù nhân cũng đã đào tẩu thành công khỏi trại giam này sau khi một vụ đánh bom tự sát phá tan cánh cổng chính của nhà tù.
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.