Chờ đợi "cú hích" từ cơ chế đặc thù

- Thưa ông, tại sao đến thời điểm này, cơ chế đặc thù cho Khu CNC Hòa Lạc mới được nhắc đến chứ không phải ngay từ khi hình thành cách đây 17 năm?

- Khi hành lang pháp lý điều chỉnh hoạt động vĩ mô của khu CNC nói chung cơ bản đã đồng bộ và ổn định, Bộ KH&CN nhận định đây là thời điểm thích hợp và chín muồi cho việc rà soát và nhìn lại một chặng đường dài xây dựng và phát triển. Đây cũng là lúc có thể đánh giá được những kết quả đã đạt được, “nêu tên” được các khó khăn vướng mắc cần phải tháo gỡ và xác định các định hướng phát triển cụ thể trong giai đoạn sắp tới.

- Vậy cơ chế đặc biệt cho Khu CNC Hòa Lạc sẽ tập trung vào các điều kiện gì? Các điểm mới ở đây là gì, thưa ông?

- Dự thảo lần này tập trung giải quyết một số vấn đề chính. Thứ nhất là các nội dung liên quan đến nguồn lực cho đầu tư xây dựng và phát triển, bao gồm: Làm rõ nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội của Khu CNC Hòa Lạc; phân định rõ trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương và các doanh nghiệp trong việc xây dựng, phát triển, quản lý và khai thác các công trình hạ tầng kỹ thuật của khu CNC. Đồng thời đặt mục tiêu kế hoạch phải hoàn thành đồng bộ hệ thống hạ tầng kỹ thuật vào năm 2020 để có thể đưa khu CNC chuyển sang một giai đoạn phát triển mới, đó là giai đoạn đầu tư chiều sâu và đầu tư cho KH&CN. Dự thảo cũng đề xuất cơ chế tài chính đối với BQL Khu CNC Hòa Lạc, trong đó BQL được thu và sử dụng toàn bộ tiền thuê đất, tiền sử dụng đất, tiền bồi thường giải phóng mặt bằng để đầu tư xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, công trình dịch vụ, tiện ích cần thiết phục vụ chung trong khu CNC, hạ tầng kỹ thuật công nghệ cao và tạo nguồn vốn giải phóng mặt bằng; được ủy quyền thu các loại phí, lệ phí liên quan đến hoạt động quản lý nhà nước của BQL để bổ sung kinh phí hoạt động.

Đối với phát triển KH&CN, dự thảo quyết định đề xuất một số giải pháp thúc đẩy phát triển KH&CN của Khu CNC Hòa Lạc, trong đó quy định một số dự án nghiên cứu và triển khai bằng vốn ngân sách nhà nước có quy mô từ 200 tỷ đồng trở lên thuộc một số lĩnh vực yêu cầu được đặt tại khu CNC; đề xuất xây dựng chương trình phát triển KH&CN cho khu CNC nhằm tạo dựng một môi trường khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư và hợp cho phát triển KH&CN...

Thứ hai là các nội dung liên quan đến chức năng quản lý nhà nước của BQL. Thứ ba là các nội dung liên quan đến ưu đãi đầu tư liên quan đến đất đai, bồi thường GPMB, thuế, nhà ở...

- Thưa ông, việc lấy ý kiến của các bộ, ngành, địa phương về cơ chế chính sách đặc thù này đã được tiến hành như thế nào?

- Trong thời gian vừa qua, Bộ KH&CN đã thực hiện lấy ý kiến đóng góp về dự thảo quyết định cơ chế, chính sách đặc thù đối với Khu CNC Hòa Lạc. Về cơ bản, các bộ, ngành, địa phương đều ủng hộ quan điểm cần phải có các cơ chế, chính sách đặc thù để đẩy nhanh tiến độ xây dựng và phát triển Khu CNC Hòa Lạc. Tuy nhiên, với góc độ quản lý nhà nước của mình, một số bộ, ngành, địa phương giữ quan điểm là cần phải bảo đảm thu ngân sách ở mức tối đa nên đến nay cũng chưa thống nhất với một số chính sách miễn, giảm đối với các nhà đầu tư tại Khu CNC Hòa Lạc như đề xuất tại dự thảo.

Quá trình xúc tiến đầu tư cho thấy các nhà đầu tư rất quan tâm đến các chính sách ưu đãi khi quyết định lựa chọn địa điểm đầu tư. Để thu hút được nhiều dự án lớn, Bộ KH&CN cho rằng đã đến lúc cần phải có các “cú hích” và “đột phá” về cơ chế, chính sách. Bộ đề nghị các bộ, ngành, địa phương có ý kiến và quan điểm ủng hộ các đề xuất tại dự thảo. Đối với các vấn đề vượt thẩm quyền, đề nghị các bộ nghiên cứu giải pháp tháo gỡ và báo cáo Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo.

- Quay trở lại hoạt động của Khu CNC Hòa Lạc hiện nay, ông có thể cho biết về chất lượng và số lượng thu hút đầu tư so với các khu CNC khác?

- Tính đến nay, Khu CNC Hòa Lạc có 69 dự án đầu tư còn hiệu lực với tổng vốn đầu tư đăng ký là 55.395 tỷ đồng trên tổng diện tích 329ha. Hiện nay có khoảng 10.000 người đang làm việc và học tập tại đây.

Tuy nhiên, trên thực tế, mục tiêu xây dựng Khu CNC Hòa Lạc không chỉ tập trung vào thu hút sản xuất công nghiệp CNC, mà quan trọng hơn là giúp tăng cường tiềm lực KH&CN của đất nước. Chúng tôi tập trung thu hút các phòng thí nghiệm, các trung tâm nghiên cứu trong lĩnh vực CNC với mức đầu tư lớn theo mô hình tiên tiến được Chính phủ các nước như Nhật Bản, Hàn Quốc, Pháp hỗ trợ. Hiện nay, nhiều đơn vị nghiên cứu đã và đang đầu tư xây dựng tại đây như Trung tâm Vũ trụ quốc gia, Trung tâm Nghiên cứu của Công ty Nissan Techno, Trung tâm Điều khiển vệ tinh nhỏ, Trung tâm Công nghệ cao về thông tin và truyền thông, Viện Nghiên cứu phát triển của Tập đoàn Viễn thông quân đội Viettel, V-KIST,...

- Mới đây Thủ tướng Chính phủ phát lệnh khởi công xây dựng dự án phát triển cơ sở hạ tầng Khu CNC Hòa Lạc, dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2018. Vậy, sự sẵn sàng của Khu CNC Hòa Lạc đến thời điểm này đã được chuẩn bị như thế nào, thưa ông?

- Khu CNC Hòa Lạc đang hội tụ đủ các yếu tố để phát triển. Trong thời gian tới, Khu CNC Hòa Lạc sẽ trở thành một thành phố sinh thái và thông minh với một hệ thống hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, hiện đại, đạt tiêu chuẩn khu vực, đáp ứng yêu cầu của nhà đầu tư trong nước và nước ngoài. Các chính sách ưu đãi đầu tư đặc thù cho Khu CNC Hòa Lạc cũng đang được xây dựng, hoàn thiện và dự kiến trình Chính phủ ban hành vào cuối năm 2015.

Hiện nay, chúng tôi đang phát triển Khu CNC Hòa Lạc với những bước đi vững chắc và lộ trình phát triển rõ ràng. Trong dài hạn, từ sau năm 2018, chiến lược của Khu CNC Hòa Lạc là phát triển thành cái nôi của KH&CN, nơi phát triển tiềm lực KH&CN cho đất nước. Theo đó, khu sẽ tập trung thu hút đầu tư, kết nối cung cầu về CNC tiếp nhận, trình diễn và chuyển giao CNC cũng như phát triển các hoạt động ươm tạo, đào tạo.

- Cảm ơn ông về cuộc trao đổi!