Chính sách, vốn và công nghệ là “chìa khóa” tăng trưởng xanh

Đây là hoạt động quan trọng trong khuôn khổ Diễn đàn kinh tế thành phố Hồ Chí Minh lần thứ 4 năm 2023 chủ đề: “Tăng trưởng xanh - hành trình hướng tới giảm phát thải ròng bằng không”.

Phát biểu tại chương trình, Chủ tịch UBND thành phố Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi cho biết, thành phố đang đối mặt với nhiều thách thức như ô nhiễm môi trường, ùn tắc giao thông, thiếu hụt nguồn nhân lực, cũng như những tác động có tính chu kỳ trong phát triển kinh tế. Để ứng phó với những thách thức này, thành phố đang tái cơ cấu nền kinh tế, trong đó, xác định tăng trưởng xanh là động lực thúc đẩy tăng trưởng và phát triển bền vững trong giai đoạn tới.

Thành phố đang nghiên cứu đề ra khung chiến lược phát triển xanh và cam kết bố trí đầy đủ nguồn lực để thực hiện chuyển đổi xanh hướng đến phát triển bền vững và thực hiện mục tiêu phát thải ròng bằng không đến năm 2050.

Khung chiến lược phát triển xanh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, thành phố Hồ Chí Minh xác định lấy người dân và doanh nghiệp thành phố làm trung tâm của chuyển đổi và đặt trọng tâm vào 4 nội dung: Nguồn lực xanh (nhân lực trình độ cao, tài chính xanh và hợp tác quốc tế); hạ tầng xanh (chuyển đổi năng lượng xanh, nước sạch và sử dụng tiết kiệm nguồn nước, tuần hoàn tài nguyên); hành vi xanh (tiêu dùng xanh, giao thông xanh và xây dựng xanh); các ngành nghề, lĩnh vực tiên phong thực hiện chuyển đổi xanh (sản xuất công nghệ cao, khởi nghiệp xanh, đổi mới sáng tạo, du lịch xanh, nông nghiệp xanh, thực phẩm xanh).

Theo UBND thành phố Hồ Chí Minh, mỗi ngày, thành phố tiêu thụ điện năng khoảng 90 triệu kWh, nguồn cung chủ yếu từ bên ngoài thành phố và phần đa là từ nhiệt điện. Điện sạch tại thành phố chỉ chiếm 7,6%. Mục tiêu của thành phố đến năm 2025 đạt 25% điện sạch, năm 2030 đạt 35-40% điện sạch.

Mỗi ngày, thành phố Hồ Chí Minh thải ra khoảng 9.500 tấn chất thải rắn. Tỷ lệ tăng khối lượng hằng năm khoảng 6-10%. Khối lượng rác thải sinh hoạt bình quân đầu người khoảng 0,98kg/người/ngày.

Trong khi đó, giao thông đường bộ chiếm 18,5% lượng phát thải khí nhà kính. Hệ thống giao thông nội đô đang chi phối bởi phương tiện cá nhân, chủ yếu là xe máy. Tăng cường sử dụng các phương tiện giao thông công cộng, giảm phương tiện giao thông cá nhân.

Về tín chỉ carbon, Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Hồ Chí Minh, cho phép thành phố được thí điểm giao dịch tín chỉ carbon. Đây là vấn đề mới rất cần được tư vấn từ các tổ chức, chuyên gia, doanh nghiệp về pháp lý, mô hình thí điểm, cách làm.

Thành phố cũng sẽ thí điểm xây dựng Cần Giờ trở thành địa phương xanh. Theo đó, Cần Giờ sẽ tiên phong thực hiện mục tiêu Net Zero vào năm 2035, trước 15 năm so với cam kết của Việt Nam với quốc tế. Đồng thời, thí điểm tín chỉ carbon với rừng Cần Giờ trở thành tiềm năng, lợi thế của huyện này.

Phát biểu tại chương trình, ông Ichisaka Hirofumi, Giám đốc điều hành cấp cao về quan hệ quốc tế, đại diện phía tỉnh Osaka (Nhật Bản) cho rằng, càng tăng trưởng càng tác động tiêu cực tới môi trường. Theo kinh nghiệm của Nhật Bản, cần có nền kinh tế cân bằng. Theo đó, tăng trưởng mà không bảo đảm môi trường coi như không tăng trưởng. Đó là nền kinh tế tuần hoàn, sản phẩm đầu ra chính là nguyên liệu đầu vào của các ngành sản xuất khác, tái tạo và khai thác đối đa các sản phẩm.

Các đại biểu cũng cho rằng, cần xây dựng nguồn nhân lực xanh, trong đó, giáo dục kỹ năng mềm để mọi người nhận thức và hành động đúng ngay từ trong trường học, để sau này đi làm việc trở thành những con người có đầy đủ điều kiện để tham gia quá trình sản xuất xanh.