Câu chuyện của cựu Hoàng hậu Iran Farah Pahlavi cũng lộn xộn giống như những sự kiện lịch sử gần đây đang diễn ra trên đất nước Iran, quê hương của bà. Farah Pahlavi giành được ngôi vị Hoàng hậu nhưng sau đó lại đánh mất nó. Trong cuộc đời của một hoàng tộc bà chứng kiến chồng bà Cựu Quốc vương Iran Shah Pahlavi qua đời vì căn bệnh ung thư. Bà cũng chứng kiến những quần thần trong vương triều Iran xa lánh dần Quốc vương của họ buộc bà phải sống lưu vong hơn 25 năm qua như một kẻ tị nạn chính trị.
Cựu Hoàng hậu Iran Farah Pahlavi
Ba năm trước đây, sau cái chết của đứa con gái út, Pahlavi quyết định chia sẻ câu chuyện của cuộc đời mình. Trong tháng qua, cuốn hồi ký mang tên " Tình yêu bất diệt- Cuộc đời tôi cùng với Shah", đã trở thành cuốn sách bán chạy nhất từ khi nó được xuất bản trên đất Pháp. Tuần trước, cùng với việc xuất bản một cuốn sách viết về Iran ở Mỹ trùng với thời điểm quốc tế đang tập trung vào Iran làm người ta nhớ lại những người theo Đạo Hồi chính thống loại bỏ chồng bà Shah Mohammad Reza Pahlavi vào năm 1979.
Trong một buổi phỏng vấn tuần trước tại nhà một người bạn sống gần Oasinhtơn, bà Pahlavi cho biết: "Tôi cần phải giữ khoảng cách với những sự kiện đang diễn ra ở Iran. Tôi cho rằng, đây chỉ là một sự kiện ngẫu nhiên xảy đến đến đúng lúc thế giới đang ngày một quan tâm nhiều hơn đến Iran." Pahlavi năm nay đã 65 tuổi, trước đây là sinh viên kiến trúc ở Pari nơi bà gặp Shah và kết hôn với ông năm 1959. Bà đã đóng một vai trò quan trọng trong vương triều của chồng mình cho đến khi gia đình hoàng gia phải chạy khỏi Iran vào ngày 16/1/1979, giữa làn sóng phản đối dẫn đến hình thành một chính phủ Hồi giáo chính thống như hiện nay.
Cựu vương Shah qua đời trong thời gian ông sống lưu vong ở Ai Cập vào tháng 7/1980, khi các sinh viên Iran cấp tiến phản đối sự ủng hộ của Mỹ đối với chế độ của ông đã bắt giữ những con tin ngoại giao Mỹ ở Têhêran và nhà cầm quyền mới ở Iran đòi dẫn độ ông. Cái chết của ông và việc lưu vong của gia đình đã làm đứa con gái út, Leila của họ chết ở Luân Đôn 11 năm sau đó. Cuốn hồi ký "Tình yêu bất diệt..." của bà mang phong cách mạnh mẽ và cả những cố gắng để chia sẻ quan điểm của bà và các sự kiện lịch sử gần đây ở Iran với thế hệ những người Iran ra đời sau cuộc cách mạng Hồi giao năm 1979.
Nói về cuốn hồi ký của mình bà Pahlavi cho biết: " Cuốn sách được viết ra chính là trách nhiệm của tôi với chồng tôi, với các con tôi, và với tất cả những người Iran được sinh ra Iran, từ khi có cuộc cách mạng Hồi giáo. Cuốn hồi ký của tôi không nhằm nhắc nhở những người Iran nhớ về một đất nước Iran cũ thời của Shah. Cuốn sách của tôi mang theo một kỳ vọng làm cho tất cả những người Iran mong muốn tự do tìm kiếm một vị trí được tôn trọng trên thế giới đặc biệt là những phụ nữ Iran hiện nay".
Những nhà nghiên cứu sử học cho biết, sự sụp đổ của cựu vương Shah bắt nguồn từ chế độ độc tài, chuyên quyền của ông, các mối quan hệ mật thiết với Mỹ và các chương trình hiện đại hoá lãng phí một trữ lượng lớn dầu của quốc gia này. Chính ông đã làm mất lòng tin của nhiều thành phần bảo thủ của xã hội Iran. Nhưng trong cuốn sách này, Pahlavi đã bảo vệ những nỗ lực của chồng mình hiện đại hoá đất nước Iran. Bà cho biết các thành phần đối nghịch đã ra sức thổi phồng mức độ đàn áp và tham nhũng trong chế độ của chồng bà. Bà phản đối những lời buộc tội gia đình hoàng gia đã lấy đi hàng triệu đô la trong thu nhập bán dầu của đất nước Iran.
Trả lời các câu hỏi về chế độ thống trị chuyên quyền của chồng bà, cựu Hoàng hậu Iran cho rằng lịch sử sẽ phán xét tất cả. Trong cuốn hồi ký của bà, bà nói nhiều về chiến dịch đấu tranh giành quyền cho phụ nữ trên đất nước Iran- một sự nghiệp đã làm bà trở thành người bảo vệ cho chồng trước những lời chỉ trích của những người Hồi giáo bảo thủ trong chế độ của chồng bà. Bà nói: "Thời Shah lãnh đạo đất nước Iran, tôi đã hướng về những người phụ nữ Iran nhưng người chịu nhiều thiệt thòi nhất. Tôi monghọ sẽ được giải phóng khỏi những lễ giáo hủ tục". Việc xuất bản cuốn sách của bà trùng với những sức ép liên tục lên chế độ cầm quyền Iran hiện nay từ phía những nhà cách mạng Iran và từ phía Mỹ. Rất nhiều người Iran sống lưu vong hiện ủng hộ người con trai lớn tuổi nhất của Shah, Reza Pahlavi, năm nay 43 tuổi. Reza Pahlavi đang sống tại Mỹ. Bà Pahlavi cho biết bà hy vọng những sự kiện gần đây sẽ dẫn đến một kết cục có hậu cho cả câu chuyện của bà cũng như đất nước Iran. Bà nói: "Hy vọng duy nhất của tôi là Iran có thể trở thành một quốc gia tự do và những người phụ nữ như chúng tôi sẽ trở thành một thành phần tích cực hơn trong xã hội mới."
Mai Hương
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.