Cần sự chung sức của cộng đồng và ý thức mỗi người dân

Hà Nội đang đổi thay từng ngày với tiến trình đô thị hóa mạnh, môi trường (MT) sông, hồ bị ô nhiễm, dân số gia tăng, chất thải công nghiệp (CN) và sinh hoạt lớn, hiệu ứng nhà kính khiến trái đất đang dần nóng lên… Để làm giảm những yếu tố tiêu cực này, Hà Nội quyết tâm chỉ đạo các cơ quan thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp bảo vệ (BV) lá phổi xanh của thành phố.

Bám sát mục tiêu

"Hãy chung tay BVMT" không chỉ là thông điệp của từng quốc gia, từng khu vực mà là mối quan tâm của toàn cầu. "BVMT và phát triển bền vững" là một trong những vấn đề được Chính phủ Việt Nam đặc biệt quan tâm và Hà Nội cũng đang hướng tới mục tiêu này. Hà Nội trong những năm qua tuy còn nhiều khó khăn nhưng với sự quyết tâm cao trong chỉ đạo của Đảng bộ, chính quyền và sự ủng hộ của nhân dân nên Hà Nội đã đạt được thành quả to lớn trong phát triển KT, VH, XH và BVMT.

Từ kế hoạch (KH) tiếp tục giải quyết cơ bản 3 vấn đề ô nhiễm: Ô nhiễm MT do chất thải rắn sinh hoạt; ô nhiễm MT các sông, hồ; ô nhiễm MT không khí do bụi, khí thải của các phương tiện giao thông và sản xuất (SX) CN của UBND TP Hà Nội, Quỹ BVMT Hà Nội xây dựng kế hoạch hoạt động cho từng năm và chiến lược tầm nhìn lâu dài bám sát KH của UBND TP và Sở TN&MT Hà Nội. Để giải quyết 3 vấn đề này, các khu CN đầu tư (ĐT) XD hệ thống xử lý nước thải đạt chuẩn MT trên cơ sở tập trung mọi nguồn lực, kêu gọi ĐT hệ thống xử lý nước thải cho các khu đô thị cũ. Phấn đấu xử lý 40% lượng nước thải sinh hoạt đô thị và CN đạt tiêu chuẩn MT. Chính vì vậy, từ đầu năm đến nay, Quỹ tập trung giải ngân cho vay ưu đãi XD Nhà máy Xử lý và chế biến rác thải Phương Đình (Giai đoạn II) công suất 200 tấn/ngày đêm, nhà máy chuẩn bị đi vào hoạt động, góp phần tích cực BVMT thủ đô; ĐT cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ duy trì vệ sinh MT trên địa bàn quận Long Biên; đẩy nhanh thẩm định 2 dự án (DA): XD hệ thống xử lý nước thải tập trung công suất 1.500m3/ngày đêm tại Khu CN Thạch Thất - Quốc Oai và DA ĐT thiết bị chuyên dùng thực hiện xã hội hóa duy trì vệ sinh, thu gom, vận chuyển rác thải tại Hoài Đức, Đan Phượng. Bên cạnh đó, Quỹ đang thực hiện chương trình thí điểm sử dụng chế phẩm sinh học xử lý giảm thiểu ô nhiễm nước thải làng nghề tại Bích Hòa (Thanh Oai), thí điểm phủ xanh cầu vượt đi bộ trong nội thành. Thực hiện đạp xe thường niên vì MT, phối hợp thực hiện chương trình Giờ Trái đất…

Trọng điểm thực hiện trước

Nhằm giảm ô nhiễm MT nước Sông Nhuệ, Hà Nội tập trung XD các DA xử lý chất thải rắn, trạm xử lý nước thải tại các khu, cụm CN và làng nghề, bệnh viện, trung tâm y tế. Triển khai DA cải tạo, nâng cấp sông Tô Lịch; XD đường và cống gom nước thải dọc tuyến sông kết hợp với xử lý các nguồn nước thải trước khi đổ vào sông; quản lý rác thải để chấm dứt tình trạng đổ rác thải bừa bãi hai bên bờ sông; cải tạo MT cảnh quan sinh thái của dòng sông, cảnh quan đô thị 2 bên bờ sông; triển khai ứng dụng công nghệ xử lý ô nhiễm nước và bàn giao cho Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội, UBND các quận tiếp tục quản lý. Để góp phần giảm ô nhiễm MT nước và đất, 5 năm trở lại đây được sự quan tâm chỉ đạo trực tiếp của UBND TP Hà Nội, Quỹ BVMT đã có những chiến dịch truyền thông sâu, rộng với chủ đề "Hãy sử dụng túi thân thiện với MT", "Hạn chế sử dụng túi nylon vì MT"… Nylon không hiện hữu nhưng chúng lại tiềm ẩn nguy cơ cao gây ô nhiễm MT đất, MT nước. Không phủ nhận về sự tiện ích của việc sử dụng túi nylon nhưng cũng không phải nhiều người thấy hết được tác hại của túi nylon đối với MT. Thói quen xưa cũ của việc sử dụng túi nylon rất đỗi tiện ích, rất gần gũi với cuộc sống thường ngày được các nhà nghiên cứu MT xếp vào loại "ô nhiễm trắng" bởi phải mất hàng trăm năm chúng mới phân hủy được. Do vậy, Quỹ BVMT Hà Nội đã có KH tuyên truyền lâu dài đối với chương trình "Hạn chế sử dụng túi nylon".

Xác định việc làm thay đổi nhận thức và thói quen sử dụng túi nylon của người tiêu dùng không phải một sớm một chiều. Hơn nữa, những người làm kinh doanh, dịch vụ bao giờ cũng đặt lợi nhuận lên hàng đầu. Để thay đổi căn bản thói quen xưa cũ của người tiêu dùng, đồng thời tạo được thói quen cho người bán hàng, từ năm 2013 ngoài tuyên truyền hướng tới các siêu thị, trung tâm mua bán, chợ lớn, Quỹ còn tập trung vào các cửa hàng bán lẻ tại các điểm dân cư, trường học để triển khai chương trình với quy mô lớn, tác động đến nhiều đối tượng trong phạm vi rộng toàn Thủ đô. Năm 2010, Quỹ có các hoạt động phát túi thân thiện, thu gom túi nylon, đạp xe tuyên truyền dọc các tuyến phố chính Hàng Bài, Hai Bà Trưng, Đinh Tiên Hoàng, Nguyễn Du, Phố Huế, Trần Nhân Tông… nói về tác hại của túi nylon, lối sống không lệ thuộc vào túi nylon. Đặc biệt, hoạt động tuyên truyền còn hướng về 30 quận, huyện, thị xã trên địa bàn thành phố với chiến dịch, kéo dài nhiều tháng. Tại các siêu thị, chợ Đồng Xuân, Hà Đông, Chợ Hôm… những chiếc túi thân thiện với MT được giới thiệu, phát trực tiếp đến người dân, các gian hàng trưng bày sản phẩm túi thân thiện MT, những mô phỏng nói về tác hại của túi nylon, tổ chức các chương trình "Talk Show" với chủ đề "Vấn nạn ô nhiễm trắng", "Túi nylon tự hủy - Một công nghệ xanh"… Để thu hút sự quan tâm của cả cộng đồng, Quỹ còn có các hoạt động truyền thông, treo băng rôn, poster tại các tuyến phố, lấy chữ ký ủng hộ của các tiểu thương, hộ gia đình và biểu dương các điển hình tiên tiến trong công tác bảo vệ MT… Từ năm 2013, chương trình "Hạn chế sử dụng túi nylon vì MT" còn hướng về 3 trường tiểu học, 3 trường đại học. Các hoạt động giao lưu giữa Đại sứ xanh, Hiệp sĩ bảo vệ MT với các em học sinh, treo banner, băng rôn tại cổng trường. Phát túi thân thiện MT để các em mang về cho bà, cho mẹ đi chợ. Khảo sát kết quả truyền thông để có các hoạt động sát thực, đem lại hiệu quả cao hơn.

Mục tiêu năm 2015 của chương trình "Hạn chế sử dụng túi nylon vì MT" tiếp tục mở rộng tuyên truyền với quy mô sâu, rộng hơn. Liên kết, phối hợp để tổ chức các cuộc thi và XD KH kiểm soát ô nhiễm MT do sử dụng túi nylon khó phân hủy đến năm 2020. Với những lo ngại về chất lượng cuộc sống thời hiện đại, cùng vấn nạn "ô nhiễm trắng", các cơ quan chuyên môn mong muốn chương trình này như một thông điệp xanh đến với cộng đồng. Tôi và các bạn cùng chung tay BVMT, BV lá phổi xanh để Hà Nội mãi đẹp đối với du khách trong và ngoài nước.