Cần một phán quyết khách quan, công minh trong xác định quyền sử dụng ngõ đi tại khu tập thể 4B Lý Nam Đế (Hoàn Kiếm, Hà Nội)

Khu tập thể 4B và nhà số 6 là hai khu riêng biệt

Khu tập thể số 4B Lý Nam Đế và khuôn viên số nhà 6 (6, 6A, 6B, 6C) Lý Nam Đế là hai khu riêng biệt, được ngăn cách bằng bức tường, tạo thành lối đi. Đây là lối vào duy nhất của khu tập thể và theo người dân, bức tường hình thành từ năm 1960 do Tổng cục Chính trị, Bộ Quốc phòng xây dựng.

Về căn hộ số 6 Lý Nam Đế, năm 1988, Tổng cục Chính trị (Bộ Quốc phòng) cấp nhà ở cho Thiếu tướng Trần Công Mân (cán bộ tiền khởi nghĩa) trên diện tích gần 300m2. Năm 2002, từ diện tích nguyên bản này, 3 gia đình, gồm: Bà Hồ Thị Xuân Mùi, số nhà 6A (vợ ông Mân); Trần Thị Ngọc Anh, số nhà 6B (con gái ông Mân); Trần Thị Phương Liên, số nhà 6C (con gái ông Mân) được cơ quan chức năng cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ). Năm 2003, bà Hồ Thị Xuân Mùi cho con gái Trần Thị Phương Liên diện tích 73,48m2, nên nhà số 6 được cấp thành 4 sổ đỏ, nhưng không dành diện tích làm lối đi chung. Do các hộ là người trong gia đình nên chủ số nhà 6A đã để lại một phần đất để số nhà 6B và 6C có lối ra đường Lý Nam Đế.

Năm 2016, ông Nguyễn Quang Vinh (số nhà 25 nhà E, ngõ 12A Lý Nam Đế) mua lại 2 căn số 6B, 6C và gộp thành một giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Trên sổ đỏ không thể hiện lối đi ra đường Lý Nam Đế mà chỉ có 1 cạnh giáp “đường nội bộ” - chính là ngõ 4B.

Sau khi bán căn 6B, 6C, chủ căn hộ số 6A bịt lại lối đi nên căn 6B, 6C không còn lối ra đường Lý Nam Đế. Trong giấy bàn giao nhà ngày 6-7-2016 giữa ông Vinh và chủ nhà 6A có nội dung: Bên B (ông Vinh - PV) tự mở cổng vào đường đi chung (qua cổng 4B Lý Nam Đế), không đi nhờ hoặc lấn sang các phần đất thuộc quyền sử dụng của các hộ bên cạnh thuộc nhà 6, 6A Lý Nam Đế.

Không có lối vào nhà, ông Vinh đã có đơn xin khu tập thể 4B cho mở lối ra ngõ 4B, nhưng không được đồng ý. Nêu ý kiến về vấn đề này, các hộ dân khu tập thể 4B khẳng định, bản chất của việc cấp sổ đỏ năm 2002 trên diện tích của số nhà 6 là tách thửa, vì vậy phải để lại diện tích làm lối đi chung cho các hộ trong cùng biển nhà số 6. Mặt khác, hơn 60 năm nay, khu tập thể số 4B và nhà số 6 vẫn là hai khu riêng biệt, ngõ 4B vẫn do khu tập thể quản lý và sử dụng.

Phải tôn trọng lịch sử ngõ đi

Năm 2019, ông Nguyễn Quang Vinh xin UBND quận Hoàn Kiếm cấp phép xây dựng với nội dung phá dỡ bức tường ngăn giữa nhà 6B, 6C và ngõ 4B để lắp đặt cửa sắt xếp làm lối đi ra ngõ 4B. Xem xét dưới nhiều góc độ, UBND quận Hoàn Kiếm kết luận, hồ sơ của ông Vinh không đủ điều kiện cấp phép. Vì vậy, ông Vinh đã khởi kiện quyết định giải quyết đơn khiếu nại của Chủ tịch UBND quận Hoàn Kiếm ra Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội.

Ngày 24-5-2023, Tòa hành chính, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội mở phiên xét xử sơ thẩm và tuyên Phòng Quản lý đô thị quận Hoàn Kiếm phải cấp giấy phép xây dựng cho ông Vinh, đập bỏ bức tường, mở lối đi sang ngõ 4B Lý Nam Đế. Bản án khiến 38 hộ dân khu tập thể 4B (người có quyền và lợi ích liên quan) bức xúc, kháng cáo toàn bộ phán quyết của tòa vì cho rằng chưa công minh.

Thực tế, khi ông Nguyễn Quang Vinh mua lại thửa 6B, 6C, trên giấy chứng nhận đã thể hiện 3 cạnh nhà giáp các bất động sản liền kề, mặt tiền ngôi nhà giáp "đường nội bộ" - ngõ 4B. Tại Văn bản số 26/TCQLĐĐ-CĐKĐĐ ngày 6-1-2017, Tổng cục Quản lý đất đai (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cũng cho rằng, ông Vinh được quyền "sử dụng đường nội bộ". Mặt khác, trong bản vẽ “Mặt bằng hiện trạng khu tập thể số 4B Lý Nam Đế” năm 2010, diện tích khu tập thể 4B không bao gồm lối vào khu tập thể...

Song, khách quan nhìn nhận, có những chi tiết là "gốc" của vấn đề lại chưa được cơ quan chức năng “chạm” đến cùng, nên vẫn còn những điều bỏ ngỏ. Đó là lịch sử tồn tại của ngõ 4B; sự hình thành của bức tường và thực tế sử dụng ngõ đi hiện nay.

Rất tiếc, trong nhiều văn bản giải quyết việc mở lối đi theo đề nghị của ông Vinh đều chưa thấy đề cập đến việc trước thời điểm cấp sổ đỏ cho các hộ ở số nhà 6 (năm 2002), hiện trạng lối đi giữa khu tập thể 4B với biển nhà số 6 thể hiện ra sao? Vì sao khi cấp sổ đỏ cho các hộ ở nhà số 6 lại không dành lối đi riêng cho khu nhà? Việc cấp sổ đỏ ở số nhà 6 đã đúng hiện trạng sử dụng đất thời điểm đó chưa?

Theo ý kiến của một số cơ quan chức năng tại một số văn bản như: Văn bản số 775/STN&MT-VPĐKĐĐ ngày 2-2-2021 của Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội; Văn bản số 469/TCT-QLNĐ ngày 22-4-2021 của Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị (Bộ Quốc phòng) về việc làm rõ ngõ đi vào khu tập thể 4B cũng chỉ căn cứ vào giấy chứng nhận đã cấp cho các hộ trong biển số nhà 6 mà không thông tin về hiện trạng đường vào khu tập thể trước khi các hộ được cấp sổ đỏ... Vì thế, thật khó khẳng định việc cấp sổ đỏ năm 2002 là đúng hay sai?

Mặt khác, bức tường do ai xây, xây năm nào cũng không được cơ quan chức năng khẳng định. Trong khi đó, ông Phan Sỹ Thao, đại diện 38 hộ dân khẳng định, hàng chục năm nay, ngõ vẫn do khu tập thể 4B quản lý, sử dụng riêng.

Để minh bạch những thông tin trên, phóng viên Báo Hànộimới đã đặt lịch làm việc với Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội và Sở Tài nguyên và Môi trường từ ngày 13-6, nhưng đến nay chưa nhận được hồi âm.

Với thực tế nêu trên, đề nghị tòa cấp phúc thẩm xem xét kỹ lưỡng, khách quan, toàn diện các tình tiết, phải đi đến cùng nguồn gốc, lịch sử hình thành lối đi, hiện trạng toàn bộ số nhà 6 và khu tập thể 4B trước thời điểm cấp sổ đỏ năm 2002. Đây sẽ là chi tiết giúp làm sáng tỏ yếu tố khách quan để khẳng định bên nào có quyền sử dụng lối đi ngõ 4B Lý Nam Đế...