Cần giải “bài toán” giá vàng, vé máy bay để thúc đẩy tăng trưởng

Sáng 13-5, tiếp tục chương trình phiên họp thứ 33, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiến hành cho ý kiến về báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2023; tình hình triển khai thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2024.

Tăng trưởng kinh tế phục hồi tích cực

Theo báo cáo của Chính phủ, đánh giá bổ sung kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2023, một số chỉ tiêu, chỉ số quan trọng đã thay đổi tích cực hơn so với số đã báo cáo Quốc hội tại kỳ họp thứ sáu như: Tốc độ tăng GDP đạt 5,05% (đã báo cáo đạt trên 5%); thu ngân sách nhà nước đạt 1.754,1 nghìn tỷ đồng, tăng 133,4 nghìn tỷ đồng (vượt 8,2%) so với dự toán và số đã báo cáo Quốc hội; xuất siêu khoảng 28,3 tỷ USD (đã báo cáo khoảng 15 tỷ USD)…

Những tháng đầu năm 2024 tăng trưởng kinh tế được thúc đẩy, ổn định kinh tế vĩ mô được giữ vững, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được bảo đảm. GDP quý I ước tăng 5,66% so với cùng kỳ năm 2023, cao nhất trong quý I kể từ năm 2020 và cao hơn kịch bản điều hành của Chính phủ đề ra. Khu vực công nghiệp và xây dựng dần lấy lại được đà tăng trưởng, ước tăng 6,28%, trong đó công nghiệp tăng 6,18%; khu vực nông, lâm, thủy sản và dịch vụ lần lượt tăng 2,98% và 6,12% so với cùng kỳ năm trước.

Thu ngân sách nhà nước 4 tháng ước đạt 43,1% dự toán, tăng 10,1% so với cùng kỳ. Kim ngạch xuất nhập khẩu, xuất khẩu, nhập khẩu tăng 15,2%, 15% và 15,4% so với cùng kỳ; ước xuất siêu 8,4 tỷ USD. Tổng vốn FDI đăng ký 4 tháng đạt gần 9,3 tỷ USD, tăng 4,5% so với cùng kỳ, trong đó vốn FDI đăng ký mới đạt hơn 7,1 tỷ USD, tăng 73,2%; vốn FDI thực hiện đạt gần 6,3 tỷ USD, tăng 7,4%. Giải ngân vốn đầu tư công đến 30-4-2024 đạt 17,46% kế hoạch, cao hơn cùng kỳ năm 2023 (15,65%), đã đẩy lượng vốn lớn ra nền kinh tế để hỗ trợ tăng trưởng.

Tăng trưởng kinh tế, sản xuất kinh doanh tiếp tục phục hồi tích cực trong những tháng đầu năm, nhưng còn nhiều khó khăn, thách thức trước những biến động của tình hình của thế giới, khu vực. Sản xuất công nghiệp phục hồi còn chậm. Một số cơ chế, chính sách, quy định, thủ tục hành chính vẫn chậm được sửa đổi, còn gây khó khăn cho doanh nghiệp, người dân. Tâm lý sợ sai, sợ trách nhiệm chưa được xử lý dứt điểm; kỷ luật, kỷ cương hành chính có lúc có nơi còn chưa nghiêm.

Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho rằng nguyên nhân chủ yếu của những tồn tại, hạn chế trong thời gian qua có nguyên nhân chủ quan và khách quan. “Đề nghị Chính phủ nhận diện đầy đủ những kết quả đạt được và những tồn tại, hạn chế của nền kinh tế, làm rõ nguyên nhân khách quan, nguyên nhân chủ quan, bài học kinh nghiệm để có giải pháp khắc phục”, ông Vũ Hồng Thanh nói.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh tại báo cáo thẩm tra đề nghị Chính phủ tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương cần bám sát tình hình trong nước và thế giới, đặc biệt là diễn biến giá dầu thô, giá nguyên vật liệu; tiếp tục chỉ đạo, lãnh đạo sát sao trong công tác điều hành thu của cơ quan thuế, hải quan, kịp phát hiện và kiến nghị về xử lý thu vào, bảo đảm thu ngân sách nhà nước đạt kết quả cao.

Vấn đề quản lý thị trường vàng, vé máy bay

Thảo luận tại phiên họp, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản đánh giá cao Chính phủ đã triển khai có hiệu quả kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2024. Bên cạnh đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đặt ra vấn đề liên quan đến thị trường vàng, vé máy bay thời gian qua còn nhiều bất cập, đặt ra những yêu cầu quản lý nhà nước cần được Chính phủ, các bộ, ngành giải quyết để bảo đảm tăng trưởng.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh cho rằng, giá vé máy bay thời gian qua tăng cao khiến cho ngành Du lịch gặp khó khăn. Ông Nguyễn Đắc Vinh cho rằng, dịp nghỉ lễ 30-4, 1-5 vừa qua, việc giá vé máy bay tăng cao khiến cho người dân có xu hướng du lịch gần; các điểm du lịch xa, phải di chuyển bằng máy bay chưa đạt lượng khách như kỳ vọng.

Phát biểu tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đặt ra 4 vấn đề cần đề cập trong báo cáo kinh tế - xã hội của Chính phủ. Đầu tiên, thời gian qua giá vé máy bay tăng cao nhưng chưa kịch trần. “Vậy còn tăng nữa không và ảnh hưởng như thế nào đến kinh tế, đặc biệt là du lịch?”, Phó Chủ tịch Quốc hội nói.

Vấn đề thứ hai, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết giá vàng thời gian qua “nhảy múa” khó lường, đặt ra vấn đề cho công tác quản lý. Bên cạnh đó, áp lực lạm phát đối với nước ta thế nào chưa được thể hiện rõ trong báo cáo. Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đặt ra vấn đề khắc phục những những tồn tại, hạn chế trong công tác phòng cháy, chữa cháy thời gian qua.

Về thị trường vàng, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho biết, mặc dù đã tổ chức đấu thầu nhưng giá vàng trong nước liên tục tăng cao. Từ đó đề xuất cần có biện pháp quản lý chặt chẽ, có “bàn tay” của nhà nước để can thiệp vào thị trường vàng. Trưởng ban Công tác đại biểu thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội Nguyễn Thị Thanh cho rằng, những tháng đầu năm 2024, người dân đầu tư kinh doanh thấp nhưng đầu tư vào vàng lại cao, cần có phân tích, đánh giá kỹ hơn và có giải pháp cho vấn đề này.

Bên cạnh đó, vấn đề điện cho sản xuất, cung ứng và điều tiết điện, đáp ứng nhu cầu sản xuất và sinh hoạt cũng được quan tâm, thảo luận. Trong đó, phương án đấu nối điện mặt trời lên mạng lưới điện quốc gia cũng được Ủy ban Thường vụ Quốc hội đặt ra đề nghị Chính phủ báo cáo, làm rõ. Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học - Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy đề nghị Chính phủ lưu ý, mùa khô sắp tới có thể xảy ra tình trạng thiếu điện, đặc biệt là tại miền Bắc.

Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội (điều hành hoạt động của Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội) Trần Thanh Mẫn đề nghị Chính phủ cần có giải pháp bảo đảm cung ứng điện, gấp rút hoàn thành đường dây 500kv mạch 3, bảo đảm đồng bộ hệ thống điện quốc gia. Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội cho rằng giá vàng tăng cao sẽ làm tăng chi phí nhập khẩu hàng hóa, nguyên vật liệu, tác động đến lạm phát trong nước. Từ đó cần theo dõi sát sao tình hình thị trường vàng trong nước và thế giới; điều hành linh hoạt, kịp thời giữa mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng và kiểm soát lạm phát.