(HNM) - Đại hội lần thứ XI của Đảng vừa kết thúc thành công. Trong những ngày này, người dân lại được nghe các ca khúc về Đảng, về Bác Hồ và các ca khúc ngợi ca chủ nghĩa anh hùng cách mạng, ngợi ca quê hương, đất nước.
Dù chủ đề chính trị nhưng giai điệu vẫn tha thiết, đằm thắm, ca từ trong sáng đượm tính nhân văn, lôi cuốn người nghe. Song, một điều lạ là hầu hết tác phẩm đó được sáng tác từ cách đây mấy chục năm...
Thi thoảng trong những chương trình ca nhạc trên sân khấu hay truyền hình, người nghe vẫn gặp các ca khúc chính trị hoặc mang hơi hướng chính trị, ví dụ như bài hát ngợi ca doanh nhân Việt Nam; ngợi ca thanh niên, sinh viên trong chiến dịch mùa hè xanh tình nguyện hay cổ động cho lẽ sống của lớp trẻ biết vì Tổ quốc, vì nhân dân. Nhưng, con số này rất ít và có ca khúc chưa lôi cuốn được nhiều người để trở thành bài hát "cửa miệng".
Lý giải về việc nhạc sỹ Việt Nam, nhất là nhạc sỹ trẻ không mặn mà với đề tài chính trị, có nhà chuyên môn cho rằng: "Thời còn chiến đấu giải phóng dân tộc, các nhạc sỹ cũng là con dân Việt Nam nên tự thấy trách nhiệm khích lệ động viên cả dân tộc ra tiền tuyến đánh giặc bằng âm nhạc. Bây giờ, đất nước hòa bình và nhiệm vụ quan trọng hàng đầu là phát triển kinh tế, nên không ít nhạc sỹ của một thời cho mình đã hết vai trò với lịch sử. Còn nhạc sỹ trẻ, phần lớn tìm đến đề tài tình yêu hay giãi bày cái tôi...". Lại có nhạc sỹ nhìn sáng tác qua lăng kính kinh tế: "Ngày trước, phần lớn nhạc sỹ trong biên chế Nhà nước, họ được hưởng lương nên có trách nhiệm sáng tác. Còn bây giờ, đa số hoạt động tự do, sống nhờ khán giả nên họ sáng tác theo thị hiếu". Âm nhạc có sức lôi cuốn quần chúng mạnh mẽ, vào loại hàng đầu so với các loại hình nghệ thuật khác. PGS Dương Viết Á, nhà nghiên cứu thẩm mỹ trong âm nhạc nhận định: "Lời động viên thanh niên miền Bắc vào Nam đánh giặc ở thôn quê chắc chắn không bằng câu hát: "Ta vượt trên triền núi cao Trường Sơn, đá mòn mà đôi gót không mòn".
Ca khúc chính trị không thể thiếu trong đời sống của các quốc gia trên thế giới. Nói đến âm nhạc Mỹ, dường như người ta chỉ nhắc đến những ca sỹ lừng danh với dòng nhạc blue, pop, đồng quê, rock... mà quên mất ca khúc chính trị cũng rất phổ biến ở Mỹ. Đó là những bài hát ngợi ca đất nước, con người và các giá trị văn hóa Mỹ.
Có thể làm gì để các nhạc sỹ hôm nay sáng tác ca khúc chính trị cổ vũ công cuộc xây dựng, bảo vệ đất nước Việt Nam? Câu trả lời xin dành cho các nhà quản lý văn hóa!
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.