Cần cải tạo, xây dựng lại các khu chung cư xuống cấp

Những khu tập thể từ 30 – 50 năm tuổi ở nước ta hiện nay đang đứng trước thực trạng xuống cấp nghiêm trọng, đang từng ngày, từng giờ đe doạ đến tính mạng và tài sản của những hộ dân sống trong những căn hộ này. Trước tình hình đó, tại phiên họp chính phủ thường kỳ tháng 4/2007, Bộ Xây dựng đã trình Chính phủ xem xét, ban hành Nghị quyết của Chính phủ về một số giải pháp để thực hiện việc cải tạo, xây dựng lại các khu chung cư bị hư hỏng, xuống cấp.

Top những chung cư cũ bị xuống cấp nghiêm trọng

Các khu chung cư đứng trong hàng Top về độ xuống cấp, hư hỏng nặng hiện nay là 1 số khu tập thể ở Hà Nội như khu tập thể Nguyễn Công Trứ được xây dựng từ năm 1960, khu tập thể Kim Liên (1960 - 1970), khu tập thể Thanh Xuân, Giảng Võ, Thành Công, Trung Tự (1970 – 1980) ...; tại Phú Thọ có khu tập thể nhà máy Super phốt phát Lâm Thao (1960); tại Hải Phòng có khu tập thể Đồng Quốc Bình (1970 – 1980); Thành Phố Vinh có khu tập thể Quang Trung (1980); TP. Hồ Chí Minh có khu chung cư Thanh Đa được xây dựng từ trước 1975....

Những khu chung cư cũ này chủ yếu do Nhà nước đầu tư xây dựng từ nguồn ngân sách và nguồn vốn tự có của các tổ chức kinh tế - xã hội hoặc tiếp quản từ chế độ cũ sau giải phóng miền Nam. Trước đây, các khu nhà ở này đóng vai trò quan trọng trong giải quyết nhu cầu nhà ở cho một bộ phận đáng kể cán bộ, công nhân viên chức tại khu vực đô thị, cũng như đã góp phần nhất định trong việc làm thay đổi diện mạo kiến trúc đô thị. Tuy nhiên, phần lớn các khu chung cư cũ này hiện nay đã bị xuống cấp nghiêm trọng, cần được cải tạo xây dựng để đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản cho hơn 100 nghìn hộ dân, đồng thời tạo ra các khu nhà ở mới có chất lượng tốt hơn, góp phần cải tạo và nâng cao đời sống của nhân dân, từng bước làm thay đổi cảnh quan kiến trúc đô thị khang trang, đẹp mắt hơn.

Nguyên nhân xuống cấp và hư hỏng nặng ở các khu chung cư cũ?

Việc các khu nhà tập thể, chung cư cũ bị xuống cấp và hư hỏng nặng là do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan khác nhau, trong đó phải kể đến các nguyên nhân chủ yếu như: Sự buông lỏng quản lý cũng như thiếu kinh phí duy tu , bảo dưỡng thường xuyên trong quá trình sử dụng khiến cho các khu nhà này ngày càng xuống cấp trầm trọng; giải pháp về quy hoạch, kiến trúc cũng như công nghệ thi công xây dựng các khu chung cư được thực hiện cách đây trên 30 năm theo tiêu chuẩn cũ nay đã trở nên lạc hậu.

Hơn nữa, hầu hết các khu chung cư đều xảy ra trình trạng quá tải (dân số vượt gần 3 lần so với thiết kế hạ tầng kỹ thuật ban đầu). Tình trạng xây dựng, lấn chiếm diện tích đất công cộng, sân vườn, tự ý đục phá, cơi nới, xây dựng thêm bể nước, "chuồng cọp" ... làm ảnh hưởng xấu đến độ thấm dột, khả năng chịu lực, hạn chế không khí lưu thông và tăng hàm lượng tạp khí, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng, môi trường sống cũng như mỹ quan của cả khu nhà.

Một nguyên nhân nữa khiến các khu chung cư cũ ngày càng xuống cấp nghiêm trọng là do nhiều căn hộ thuộc các khu tập thể cũ thuộc diện có thu nhập thấp và đang trong tình trạng đan xen sở hữu một căn hộ, do đó việc quản lý, khai thác, sử dụng, duy tu, bảo dưỡng gặp rất nhiều khó khăn, phức tạp.

Giải pháp nào để cải tạo và xây dựng lại các khu chung cư cũ hiện nay?

Nghị định của Chính phủ về cải tạo và xây dựng lại các khu chung cư cũ được thực hiện theo nguyên tắc xã hội hoá, hạn chế việc đầu tư từ ngân sách, đảm bảo hài hoà lợi ích của người sử dụng nhà ở và lợi ích của nhà đầu tư, đảm bảo cho các hộ dân được tái định cư có chỗ ở mới tốt hơn chỗ ở cũ cả về diện tích, chất lượng cũng như môi trường sống. Vì vậy, giải pháp đề ra là công khai, minh bạch về quy hoạch, kiến trúc, đất đai, tài chính, bồi thường ..., nhằm thu hút các nhà đầu tư, các thành phần kinh tế có đủ năng lực, tài chính và kinh nghiệm tham gia xây dựng lại các khu chung cư cũ.

Yêu cầu của công tác cải tạo, xây dựng lại các khu chung cư cũ là phải được thực hiện đồng bộ theo dự án tổng thể, có phương án quy hoạch - kiến trúc hợp lý, có hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đồng bộ cho toàn bộ khu vực cần cải tạo, phù hợp với tiêu chuẩn, quy chuẩn xây dựng hiện hành, có lộ trình cụ thể theo nguyên tắc ưu tiên triển khai trước đối với các chung cư bị hư hỏng nặng.

Hy vọng rằng, với việc phát huy vai trò, trách nhiệm của chính quyền địa phương và cộng đồng dân cư trong việc đồng lòng, chung sức để cải tạo và xây dựng lại những khu dân cư cũ thành những những khu tập thể mới có chất lượng tốt hơn, góp phần cải tạo và nâng cao đời sống của nhân dân, từng bước làm thay đổi cảnh quan kiến trúc đô thị khang trang, đẹp mắt hơn;

Đảm bảo hơn 3 triệu m2 khu nhà chung cư cũ sẽ được tiến hành, cải tạo xây dựng lại theo đúng tiến độ của Nghị định Chính phủ đề ra, đảm bảo các hộ dân được di dời để an toàn tính mạng và tài sản trước khi những căn nhà đó xẩy ra đổ sập.

Á.T (CPV)