Bộ Tư pháp Mỹ bác quyền miễn trừ của UNRWA

Tuyên bố mới nhất của Bộ Tư pháp Mỹ liên quan đến các vụ kiện nhằm vào UNRWA, trong bối cảnh gia đình của hơn 100 nạn nhân yêu cầu bồi thường 1 tỷ USD vì cho rằng cơ quan này liên quan đến vụ việc Hamas tấn công lãnh thổ Israel vào ngày 7-10-2023.

Vụ kiện được đệ trình lên tòa án quận phía Nam của New York hồi tháng 6-2024, cáo buộc UNRWA, cơ quan điều phối hầu hết các hoạt động viện trợ cho Gaza, đã để Hamas cất giữ vũ khí tại các cơ sở của mình, cho phép lực lượng này xây dựng hệ thống đường hầm và trung tâm chỉ huy, cũng như hỗ trợ tài chính.

Tháng 9 cùng năm, Bộ Tư pháp Mỹ, khi đó vẫn dưới thời cựu Tổng thống Joe Biden, đã khẳng định rằng Liên hợp quốc có quyền miễn trừ tại các tòa án nước này. Do đó, UNRWA cũng được miễn truy tố, khiến vụ kiện không thể được tiến hành.

Tuy nhiên, hồ sơ tòa án mới nhất cho thấy, Bộ Tư pháp Mỹ đã đánh giá lại lập trường kể trên, trước khi kết luật rằng quyền miễn trừ của Liên hợp quốc không được áp dụng đối với các cơ quan trực thuộc, bao gồm cả UNRWA.

Cụ thể, Hiến chương Liên hợp quốc quy định, tổ chức đa phương lớn nhất thế giới được hưởng quyền miễn trừ tại các quốc gia thành viên. Tuy nhiên, Hiến chương không nêu rõ liệu các cơ quan trực thuộc Liên hợp quốc cũng được hưởng quyền này hay không.

Đáng chú ý, thông tin trong hồ sơ còn cho thấy, UNRWA thậm chí không thể được coi là “cơ quan trực thuộc” Liên hợp quốc vì không được chỉ định theo Đạo luật Miễn trừ của các tổ chức quốc tế.

Những thông tin kể trên cho thấy, Bộ Tư pháp Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump đã thay đổi quan điểm về UNRWA, động thái khiến cơ quan này đối mặt với những cáo buộc pháp lý nghiêm trọng từ gia đình các nạn nhân, cùng nguy cơ phải bồi thường số tiền lớn.

Được thành lập năm 1949, UNRWA cung cấp viện trợ, y tế và giáo dục cho hàng triệu người Palestine ở Gaza, Bờ Tây và các quốc gia Ả Rập lân cận như Syria, Lebanon và Jordan. Đến nay, cơ quan này xác nhận khoảng 5,9 triệu trường hợp là người tị nạn Palestine.

Theo Times of Israel