Cán bộ đi trước, làng nước theo sau

Là huyện đang đô thị hóa mạnh, ngày càng có nhiều khu công nghiệp, khu chế xuất trên địa bàn, khiến diện tích đất canh tác, đất quy hoạch dành cho nghĩa trang ít dần. Do vậy, việc thực hiện VTVMTB được người dân Đông Anh nhiệt tình đón nhận. Ông Nguyễn Anh Dũng, Bí thư Đảng ủy xã Uy Nỗ, người đầu tiên ở Đông Anh đưa thi hài người thân đi hỏa táng cho biết, ông đã chọn cách làm này là vì thấy rằng đây là phương pháp vừa văn minh, vừa giảm chi phí, góp phần bảo vệ môi trường, lại thực hiện tốt chủ trương của Đảng về xây dựng NSVM. Ông Dũng cho biết, cho đến thời điểm này, tại xã Uy Nỗ đã có 30% số gia đình có người thân qua đời chọn phương thức hỏa táng. Tình trạng ăn uống linh đình trong đám tang và hậu đám tang đã giảm 70%; nhiều hủ tục khác trong lễ tang hầu như không còn.

Ông Lê Phú Hợp, Chủ tịch UB MTTQ huyện Đông Anh - người gương mẫu thực hiện chủ trương này, chia sẻ, khi đưa ra vấn đề hỏa táng người thân của gia đình sau khi mất, ông đã vấp phải sự phản đối quyết liệt của gia đình, dòng họ vì những thủ tục cũ đã "ăn sâu, bám rễ", khiến mọi người khó lòng chấp nhận sự thay đổi từ chôn cất sang hỏa táng. Song do kiên trì vận động, thuyết phục, cuối cùng mọi người đã hiểu rõ lợi ích, ý nghĩa của việc thực hiện VTVMTB và mọi việc đều diễn ra tốt đẹp. Từ sự gương mẫu của cán bộ, đảng viên, hiện nay huyện Đông Anh đã có bước chuyển đáng mừng về thực hiện chủ trương này, qua đó tạo sức lan tỏa mạnh mẽ tới từng thôn, xóm, làng, xã. Tại các xã như Liên Hà, Nam Hồng, thị trấn Đông Anh, tỷ lệ hỏa táng đạt trên 80%. Điển hình có những thôn, làng tỷ lệ hỏa táng đạt 100% như thôn Lỗ Khê, thôn Hà Lỗ (xã Liên Hà); thôn Vệ (xã Nam Hồng)...

Ông Lê Phú Hợp cũng cho biết, ba năm qua, kể từ khi được chọn thí điểm thực hiện VTVMTB, UB MTTQ huyện đã phối hợp với Ban Đại diện Hội Phật giáo, Hội Người cao tuổi huyện tổ chức được trên 200 buổi tọa đàm về thực hiện VTVMTB cho 16.870 lượt người; in, phát 75 nghìn tờ gấp đến từng hộ gia đình; tổ chức lấy ý kiến nhân dân và thu được trên 52 nghìn lượt ý kiến về chủ trương này. MTTQ cũng chú trọng tuyên truyền, vận động, giải đáp những thắc mắc của nhân dân về mặt tâm linh trong việc hỏa táng. Qua đó, thực hiện VTVMTB ngày càng lan rộng, số hộ có người qua đời thực hiện việc hỏa táng năm sau cao hơn năm trước. Theo đó, nếu như năm đầu triển khai chỉ có 225/936 hộ thực hiện; thì đến năm 2009 toàn huyện đã có 273/985 hộ, năm 2010 có 393/1.099 hộ thực hiện hỏa táng.

Hiệu quả từ cách làm bài bản
Bí thư Huyện ủy huyện Đông Anh Nguyễn Văn Quang cho biết, Đông Anh là vùng đất cổ, với bề dày lịch sử hơn hai ngàn năm. Từ bao đời nay, việc tang ở đây luôn thể hiện mối quan hệ tình cảm thiêng liêng của con người, là những nghi thức bày tỏ sự tiếc thương, tưởng nhớ của người sống đối với người đã khuất. Tang lễ luôn được tổ chức chu đáo, trang nghiêm, song cũng khá tốn kém và thậm chí có cả biểu hiện của mê tín dị đoan. Sau khi có chủ trương thực hiện nếp sống văn minh nói chung và thực hiện VTVMTB nói riêng, Đảng bộ huyện đã chọn nội dung thực hiện VTVMTB là nhiệm vụ trọng tâm, đột phá và nhanh chóng cụ thể hóa nội dung, quy ước VTVMTB, nhằm nâng cao trách nhiệm của các cấp ủy Đảng, chính quyền trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tuyên truyền vận động nhân dân bài trừ các hủ tục lạc hậu, chống mê tín dị đoan. Huyện ủy và HĐND đã ra nghị quyết thực hiện chủ trương này với hàng loạt tiêu chí cụ thể như: không tổ chức mời khách ăn trong ngày tang, các ngày cúng tuần và cải táng cũng chỉ tổ chức trong nội bộ gia đình, thân tộc... và tổ chức nhiều hội nghị từ cấp huyện đến tận các thôn làng, tổ dân phố để quán triệt nghị quyết, thống nhất nội dung, cách thức triển khai. Để giải tỏa băn khoăn về vấn đề tâm linh trong nhân dân, MTTQ mời Ban Đại diện Hội Phật giáo huyện và các nhà sư thuyết trình để cán bộ, đảng viên, nhân dân hiểu rõ, hiểu đúng về vấn đề tâm linh trong hỏa táng. Đồng thời, trích ngân sách hỗ trợ mỗi ca hỏa táng 3 triệu đồng.

Nhằm nâng cao vai trò gương mẫu trong việc thực hiện chủ trương này, huyện đã xây dựng, triển khai quy định thực hiện VTVMTB đối với các gia đình cán bộ, công chức, đảng viên và nhân dân. Các xã, thị trấn có nghị quyết chuyên đề thực hiện VTVMTB và hỗ trợ mỗi ca hỏa táng tối thiểu 1 triệu đồng. Huyện cũng quy hoạch các nghĩa trang nhân dân trên địa bàn, để việc chôn cất, cải táng, xây mộ bảo đảm tiêu chí sử dụng đất có hiệu quả, giữ vệ sinh môi trường, tránh phô trương trong việc xây cất mộ. Tuy nhiên, dù đã đạt được kết quả đáng ghi nhận, nhưng đến nay, việc vận động hỏa táng ở nhiều xã vẫn rất khó khăn, muốn thay đổi phải kiên trì, có thời gian, không nên áp đặt.

Thực hiện VTVMTB là chủ trương đúng đắn và sẽ được nhân rộng trên địa bàn TP trong thời gian tới - ông Đào Văn Bình, Chủ tịch MTTQ TP Hà Nội khẳng định. Tuy nhiên, để chủ trương này đi vào cuộc sống, rất cần sự nỗ lực hơn nữa của cả hệ thống chính trị và sự tiến bộ trong nhận thức của các tầng lớp nhân dân.