Ca khúc về Điện Biên: Vang tinh thần chiến thắng, đậm nhịp mới hôm nay

Đây là hoạt động không chỉ để giới âm nhạc và công chúng ôn lại những sáng tác nổi bật về Điện Biên năm xưa với chiến thắng “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu” mà còn thôi thúc thêm nhiều sáng tác mới ra đời. Những ca khúc hôm nay về Điện Biên đều vang tinh thần chiến thắng, đậm hơi thở cuộc sống nên rất giá trị và gần gũi.

Nguồn cảm hứng dồi dào

Chiến dịch Điện Biên Phủ khắc họa hùng tráng trong âm nhạc thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp mãi là những trang vàng soi sáng nền âm nhạc cách mạng Việt Nam. Giai đoạn này có nhiều ca khúc sống mãi với thời gian như “Hò kéo pháo” (Hoàng Vân), “Qua miền Tây Bắc” (Nguyễn Thành) hay bộ ba ca khúc của nhạc sĩ Đỗ Nhuận “Hành quân xa”, “Trên đồi Him Lam”, “Giải phóng Điện Biên”… Nhiều nhạc sĩ đã ra tiền tuyến, sáng tác ở ngay mặt trận, tạo nên những ca khúc bất hủ, góp phần cổ vũ tinh thần của quân, dân ta thời điểm đó.

Tiếp nối âm hưởng ấy, trong 70 năm qua, các nhạc sĩ vẫn dành nhiều tâm huyết sáng tác ca khúc về Điện Biên trong kháng chiến và hôm nay, tạo nên một nguồn âm nhạc phong phú, giá trị. Có thể kể đến ca khúc “Những bông hoa hỏa tuyến” của nhạc sĩ Đức Trịnh, lấy cảm hứng từ lời thơ của nhà thơ Lê Cảnh Nhạc, đã đoạt giải A Giải tác phẩm văn học, nghệ thuật, báo chí đề tài lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng 5 năm (2014-2019) của Bộ Quốc phòng. Theo nhạc sĩ Đức Trịnh, những nữ dân công trong Chiến dịch Điện Biên Phủ là những bông hoa đẹp. Họ đã vượt biết bao gian khổ, hy sinh để tải đạn, thồ lương, mở đường ra mặt trận, góp phần làm nên Chiến thắng Điện Biên Phủ.

Bên cạnh những sáng tác về Chiến dịch Điện Biên Phủ và chiến thắng lịch sử năm xưa, các nhạc sĩ cũng sáng tác ca khúc về Điện Biên hôm nay. Tiêu biểu là bài hát “Điện Biên đón người” của tác giả Hà Quang Anh về vẻ đẹp Điện Biên say lòng; chùm ca khúc của nhạc sĩ Đặng Hoàng Long về mảnh đất Điện Biên đổi mới “Ánh sáng Điện Biên”, “Nhớ Mường Phăng”, “Điện Biên Phủ thành phố hoa ban”...

Nằm trong khuôn khổ Tháng âm nhạc “Bài ca Điện Biên”, Hội Nhạc sĩ Việt Nam vừa tổ chức trại sáng tác ca khúc kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ tại Quảng Ninh, thu được nhiều sáng tác mới chất lượng. Có thể kể đến là “Nhớ mùa hoa ban” (Nguyễn Xuân Thao), “Hát tiếp bài ca Điện Biên” (Lê Đăng Vệ), “Hát về anh, người lính năm xưa” (Bùi Thị Tường Vi), “Điện Biên - miền đất huyền thoại” (Nguyễn Xuân Bắc)… Ngoài ra còn có các ca khúc mới sáng tác hưởng ứng Tháng âm nhạc “Bài ca Điện Biên” đang được đăng tải trên mạng xã hội của Hội Nhạc sĩ Việt Nam để khán giả thưởng thức và tham gia thẩm định…

Vang mãi tinh thần Điện Biên

Ca khúc là thể loại âm nhạc gần gũi, dễ lan tỏa đến công chúng, vì vậy, Hội Nhạc sĩ Việt Nam chọn hình thức này trong cuộc vận động Tháng âm nhạc “Bài ca Điện Biên” kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ. Thiếu tướng, nhạc sĩ Nguyễn Đức Trịnh, Chủ tịch Hội Nhạc sĩ Việt Nam cho biết, hoạt động này nhằm khơi dậy và phát huy truyền thống yêu nước, chủ nghĩa anh hùng cách mạng; tri ân sâu sắc sự hy sinh của bộ đội, nhân dân cho thắng lợi vẻ vang của đất nước; tôn vinh những đóng góp to lớn của các thế hệ người Việt Nam trong công cuộc xây dựng Tổ quốc. Đặc biệt, cuộc vận động được phối hợp triển khai cả trên các mạng xã hội như Facebook, TikTok… nên có sức hút rất lớn, nhất là với giới trẻ.

Về các ca khúc Điện Biên hiện nay, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật Hội Nhạc sĩ Việt Nam nhận định, các sáng tác mới đã biết khai thác về Điện Biên của thế kỷ XXI mang khí thế chiến thắng năm xưa đang vươn mình mạnh mẽ, nơi có cảnh sắc hùng vĩ, nơi sinh sống của đồng bào các dân tộc với văn hóa đặc sắc… Đồng quan điểm, Nghệ sĩ nhân dân Nguyễn Quang Vinh, Chủ tịch Hội Âm nhạc Hà Nội cho rằng, các nhạc sĩ thế hệ ngày nay không sống trong giai đoạn lịch sử đó nhưng vẫn tham gia nhiệt tình vào đợt vận động sáng tác này bởi họ tự tin tạo nên những tác phẩm thể hiện tinh thần Chiến thắng Điện Biên Phủ năm xưa theo cách trẻ trung, mới mẻ, có giá trị.

Là tác giả chùm ca khúc mới về Điện Biên, nhạc sĩ Đặng Hoàng Long chia sẻ, Điện Biên thay đổi và phát triển mỗi ngày là chất liệu, cảm hứng cho người viết. Nhạc sĩ thường hướng tới sáng tác ca khúc kết hợp âm nhạc truyền thống và âm nhạc phương Tây, nét hiện đại để phù hợp với thị hiếu khán giả…

Bên cạnh vận động sáng tác, Hội Nhạc sĩ Việt Nam còn tham gia chương trình hành hương về nguồn “Qua miền Tây Bắc - Về với Điện Biên” do Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam tổ chức để lan tỏa những ca khúc mới, cũng như tạo cảm hứng sáng tác cho nhạc sĩ về đề tài này.