Bước ngoặt trong quan hệ Nga - Triều Tiên

Trong quá khứ, Nga đã giúp Triều Tiên xây dựng các nhà máy và cơ sở hạ tầng quan trọng, gửi hàng viện trợ và cung cấp khí tài quân sự cho quân đội quốc gia Đông Bắc Á trong cuộc chiến tranh Triều Tiên (1950-1953). Ngay sau khi lên nắm quyền, Tổng thống V.Putin đã củng cố quan hệ gần gũi với quốc gia láng giềng thông qua chuyến thăm Bình Nhưỡng vào tháng 7-2000.

Trong bối cảnh hợp tác về quân sự giữa hai nước bị ngăn chặn do các lệnh trừng phạt của Liên hợp quốc, Nga đã xóa các khoản nợ từ thời Liên Xô cho Triều Tiên, đồng thời cung cấp lương thực, hàng viện trợ nhân đạo và cho phép hàng chục nghìn lao động nhập cư Triều Tiên làm việc ở vùng Viễn Đông. Bên cạnh đó, xứ Bạch dương cũng thúc đẩy triển vọng xây dựng tuyến đường sắt, đường ống dẫn khí đốt liên Triều.

Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un nhận được lời mời thăm Nga từ tháng 5-2018 khi Ngoại trưởng Sergei Lavrov tới Bình Nhưỡng. Đây cũng là chuyến đi đầu tiên tới Nga của một lãnh đạo Triều Tiên trong 8 năm qua kể từ cuộc gặp gần nhất hồi năm 2011 giữa cố lãnh đạo Kim Jong-il và Tổng thống Nga khi đó là Dmitry Medvedev.

Theo các nhà phân tích, chương trình nghị sự trong hội nghị thượng đỉnh lần này giữa hai nhà lãnh đạo sẽ tập trung vào các nỗ lực hòa bình trên bán đảo Triều Tiên, hợp tác kinh tế và thúc đẩy quan hệ song phương.

Trên thực tế, trong nhiều năm qua, Nga đã tham gia vào nỗ lực quốc tế nhằm thuyết phục Triều Tiên từ bỏ chương trình hạt nhân. Nga cũng là một thành viên trong cơ chế đàm phán 6 bên về chương trình nguyên tử của Bình Nhưỡng, bên cạnh Triều Tiên, Hàn Quốc, Nhật Bản, Mỹ và Trung Quốc, với vòng đàm phán cuối cùng diễn ra năm 2009. Do đó, tại cuộc gặp ở Vladivostok, nhà lãnh đạo Nga có thể sẽ khẳng định lại mong muốn của Mátxcơva trong việc giải quyết vấn đề hạt nhân Triều Tiên thông qua đàm phán đa phương, với sự tham gia của hai miền Triều Tiên và các cường quốc có liên quan.

Hợp tác kinh tế cũng là một nội dung quan trọng trong quan hệ Nga và Triều Tiên. Thống kê cho thấy, kim ngạch thương mại giữa hai nước trong năm 2018 chỉ đạt khoảng 34 triệu USD, giảm 56,3% so với năm 2017. Tuy nhiên, các biện pháp trừng phạt vẫn đang được áp đặt với Bình Nhưỡng nên việc thảo luận nội dung này được cho là có những hạn chế nhất định.

Đối với nhà lãnh đạo Kim Jong-un, cuộc gặp thượng đỉnh với Tổng thống V.Putin sẽ là bước đi tiếp tục thúc đẩy hòa nhập quốc tế của Triều Tiên sau nhiều năm khép kín. Một cuộc gặp thượng đỉnh với người đứng đầu nước Nga cũng sẽ là dịp để ông Kim Jong-un khẳng định rằng Bình Nhưỡng vẫn có những đối tác tiềm năng và nhiều lựa chọn khác nhau. Hội nghị này cũng giúp Triều Tiên nhận được sự ủng hộ từ một thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, vốn có thể phủ quyết bất cứ đề xuất nào liên quan đến áp đặt trừng phạt mới với Bình Nhưỡng.

Đối với Tổng thống V.Putin, hội nghị lần này sẽ cho thế giới thấy ông đã đưa Nga trở lại là cường quốc ngoại giao toàn cầu. Quan trọng hơn, đây là thông điệp nhấn mạnh Nga không "đứng ngoài" tiến trình phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên. Mátxcơva muốn bảo đảm tiếng nói của mình trong vấn đề hạt nhân ở Đông Bắc Á được lắng nghe và mong muốn tham gia định hình tương lai của Triều Tiên trong thời gian tới.

Với ảnh hưởng ngày càng tăng của Nga đối với Triều Tiên, cuộc gặp của Tổng thống V.Putin và nhà lãnh đạo Kim Jong-un không chỉ là bước ngoặt trong quan hệ giữa hai nước mà còn tạo ra nền tảng tốt cho những bước tiến xa hơn.