Bước lùi của quan hệ Mỹ - Cuba

Mỹ sẽ siết chặt các quy định về đi lại, cấm người dân du lịch tới Cuba, chấm dứt mọi hoạt động giao lưu nhân dân và chỉ cho phép các chuyến thăm thân. Tổng thống D.Trump không có ý định làm gián đoạn những giao dịch đã thực hiện với các doanh nghiệp Cuba, nhưng các doanh nghiệp Mỹ vẫn sẽ gặp khó khăn nếu muốn mở rộng làm ăn tại quốc gia láng giềng, và Washington cấm hầu hết các doanh nghiệp trong nước làm ăn với các đối tác có liên quan tới quân đội và lực lượng an ninh Cuba.

Tuy nhiên, chính quyền Mỹ vẫn tiếp tục quan hệ ngoại giao giữa hai nước, duy trì hoạt động của hai đại sứ quán vốn được mở cửa trở lại vào năm 2015. Mỹ cũng không áp đặt thêm hạn chế đối với các loại hàng hóa mà người dân Mỹ có thể mang về từ Cuba, đồng thời cho phép khai thác các chuyến bay thương mại thẳng và vận tải biển tới đảo quốc Caribe.

Phản ứng trước tuyên bố của Tổng thống Mỹ D.Trump, chính phủ Cuba đã ra thông cáo chính thức lên án quyết định này và thể hiện quyết tâm giữ vững độc lập, chủ quyền. Truyền hình Nhà nước Cuba cho rằng, Washington một lần nữa lại quay về với những chính sách ngăn cấm trong quá khứ, cản trở sự phát triển bình thường của nền kinh tế Cuba và có những hành động nhằm kéo dài cấm vận với nước này.

Dưới nhiều hình thức, lệnh cấm vận đối với Cuba đã được Mỹ áp dụng từ thời chính quyền cựu Tổng thống Dwight Eisenhower. Các quy định này vốn được cựu Tổng thống Barack Obama nới lỏng trong những năm cuối làm việc tại Nhà Trắng. Quá trình đó đã mang lại những cơ hội kinh tế quan trọng cho cả hai nước. Các doanh nghiệp Mỹ, bao gồm cả các hãng hàng không, vận tải biển và công ty viễn thông đã đạt được 26 thỏa thuận với chính phủ Cuba kể từ năm 2015 đến năm 2017.

Theo Hãng tin AP, hàng trăm triệu USD đã đổ vào các doanh nghiệp tư nhân ở Cuba, thúc đẩy sự tăng trưởng của một tầng lớp trung lưu mới phát triển độc lập mà không cần “dựa dẫm” vào Chính phủ. Bên cạnh đó, Cuba cũng có những lợi ích rõ rệt trong ngành Du lịch và Viễn thông. Năm 2016, Cuba đón 4 triệu lượt khách du lịch, trong đó có 614 nghìn lượt khách du lịch Mỹ - tăng gấp 3 lần so với năm 2015. Hơn 400 điểm truy cập wifi công cộng cũng đã được mở trên khắp đất nước này.

Giới chuyên gia nhận định, các khách sạn và nhà hàng của Cuba sẽ chịu ảnh hưởng trực tiếp từ sự thay đổi chính sách dưới thời Tổng thống Mỹ D.Trump. Bên cạnh đó, các hãng hàng không có thể sẽ phải cắt giảm hoặc loại bỏ hoàn toàn đường bay tới Cuba. Thống kê cho thấy người dân Cuba hưởng lợi nhuận khoảng 40 triệu USD từ việc cho khách du lịch thuê nhà.

Dù vậy, nhiều người vẫn tỏ ra lạc quan bởi khách du lịch của đảo quốc Caribe còn tới từ nhiều quốc gia khác. Quyết định của Tổng thống D.Trump thực chất đã đặt ra nhiều rào cản với chính các doanh nghiệp Mỹ vốn có rất ít cơ hội làm ăn với Cuba, cản trở quyền tự do đi lại và giao thương của công dân Mỹ và đi ngược lại sự ủng hộ của dư luận trong việc dỡ bỏ lệnh cấm vận tại Cuba.

Ngay sau những tuyên bố của Tổng thống Mỹ D.Trump, Bộ Ngoại giao Mexico đã kêu gọi Mỹ và Cuba tìm điểm chung và giải quyết bất đồng thông qua đối thoại. Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro cũng đã phê phán quyết định này và gọi đây là hành vi chống lại khối Mỹ Latin. Thủ tướng Canada Justin Trudeau bày tỏ sự không đồng tình với chính sách chống Cuba của chính quyền Washington và tuyên bố sẽ tiếp tục hỗ trợ Cuba trong các lĩnh vực du lịch và đầu tư, tạo ra cơ hội cho doanh nghiệp hai nước.

Ngay tại Mỹ, nhiều tổ chức và chính trị gia cũng lên tiếng phản đối quyết định của Tổng thống D.Trump. Dù những thay đổi chưa có hiệu lực cho tới khi Bộ Tài chính và Bộ Thương mại Mỹ ban hành các quy định mới, nhưng một điều chắc chắn rằng sẽ không bên nào giành được thắng lợi từ việc gia tăng căng thẳng trong mối quan hệ song phương Mỹ - Cuba.