Bộ trưởng Bộ Công thương giải trình về 5 dự án 30.000 tỷ đồng kém hiệu quả

"Không chỉ có 5 dự án này mà còn một số dự án khác cũng còn tiềm ẩn nguy cơ và tồn đọng các vướng mắc mà nếu không tháo gỡ kịp thời thì sẽ có khả năng rơi vào tình trạng kém hiệu quả, gây nguy cơ mất vốn đầu từ nguồn lực của Nhà nước và từ nguồn lực xã hội” - Bộ trưởng Trần Tuấn Anh thẳng thắn nêu ngay đầu báo cáo.

Bộ trưởng cho biết, 5 dự án trên đều có thời gian triển khai kéo dài hơn so với được phê duyệt. Trong quá trình thực hiện có nhiều thay đổi về thị trường và một số yếu tố khác, tuy có sự chỉ đạo tháo gỡ của các cấp cơ quan Nhà nước song vẫn chưa đạt được hiệu quả.

Trên thực tế, trong thời gian vừa qua, một số dự án đã có sự tham gia của các bộ chủ quản cũng như bộ quản lý và các cơ quan liên quan, các cơ quan chức năng.

Ví dụ như Sơ Sợi Đình Vũ hay Ethanon đã có thanh tra của Chính phủ và hiện nay đã là giai đoạn kết luận và Thủ tướng Chính phủ sắp sửa thông qua và sẽ có những hướng chỉ đạo tiếp theo.

Các nhà máy như Gang thép Thái Nguyên hoặc đạm Ninh Bình, Bộ Công Thương đang  thanh tra, cũng sắp có kết quả và sẽ báo cáo với Thủ tướng về những biện pháp xử lý dứt điểm.

Người đứng đầu Bộ Công Thương cho rằng sẽ phải rạch ròi và làm rõ hơn nữa trong công tác về quản lý các nguồn lực đầu tư của nhà nước. Không chỉ đầu tư công mà còn đầu tư của các doanh nghiệp nhà nước.

Đặc biệt phải làm rõ vai trò của DN nhà nước trong các phát triển về thị trường và phát triển sản xuất gắn với thị trường. Phải xác định rõ những lĩnh vực tạo điều kiện để cho các doanh nghiệp khác tham gia tiếp cận với cơ hội của thị trường phát triển sản xuất cũng như cung ứng cho thị trường.

Qua những dự án này cũng đã bộc lộ rõ những khiếm khuyết và lỗ hổng trong quản lý nhà nước, đặc biệt cả về khung pháp lý cũng như về mặt thể chế là vai trò, trách nhiệm của các bộ quản lý. Giữa các bộ chủ quản, các bộ quản lý về đồng vốn và hiệu quả vốn của nhà nước cũng như các bộ quản lý về các quy trình, thủ tục đầu tư của các doanh nghiệp nhà nước và đầu tư của xã hội nói chung. Vì vậy, rất cần phải làm rõ cơ quan quản lý nhà nước đối với các phần vốn trong DN nhà nước thời gian tới.

Trong trách nhiệm của các bộ chủ quản cũng như các bộ chuyên ngành cần phải xem xét lại việc chấp hành pháp luật và tổ chức thực hiện pháp luật nhà nước, nhất là trong khâu chất lượng của các dự án đầu tư. Trong đó, từ khâu chiến lược, quy hoạch cho đến các chủ trương đầu tư và các nội dung cụ thể của đầu tư, gắn và làm rõ trách nhiệm của các cấp quản lý của nhà nước cũng như của chủ đầu tư, chủ doanh nghiệp, đặc biệt là những tồn tại, thậm chí không loại trừ những hành động có sự cố ý vi phạm pháp luật của nhà nước trong quản trị cũng như điều hành các hoạt động đầu tư tại DN nhà nước.

Phần giải trình của Bộ trưởng Trần Tuấn Anh đã khiến nhiều ĐB hài lòng và tiếp tục tranh luận, phát biểu ý kiến.  ĐB Trương Trọng Nghĩa (TP Hồ Chí Minh) đề nghị sớm lập danh mục những dự án thua lỗ, kém hiệu quả.

"Nếu chúng ta không công bố rộng rãi đi nữa thì chúng ta phải nắm cho chắc, bởi vì chỉ cần mỗi một ngày qua lỗ vài ba tỷ, mỗi một năm lỗ 50-70 tỷ chứ không đến 1.000 tỷ như một số nhà máy đấy, chúng ta cộng lại thì sẽ là con số hết sức to lớn và những vùng sâu, vùng xa hàng chục triệu đồng bào ở diện nghèo đang rất cần những khoản kinh phí đang bị tiêu tốn vào những dự án ấy" - ĐB phân tích.

ĐB Phùng Văn Hùng (Cao Bằng) cho rằng quan tâm của xã hội trước tiên là Bộ trưởng đã tính toán phương án để xử lý những dự án bị "đắp chiếu" chưa để cho QH và công luận biết

Theo điều hành của Phó Chủ tịch QH Phùng Quốc Hiển, Bộ trưởng Bộ Công Thương sẽ tiếp thu ý kiến các ĐB và sẽ có giải trình trực tiếp.