Blog - “đen” và “trắng”

Blog của Joe, một trong những blog được các bạn trẻ ưa thích.

Bên cạnh một số tiện ích, blog đã mang lại không ít phiền toái, thậm chí tai vạ cho nhiều người khi xuất hiện hàng loạt blog “đen” từ chửi bới, lăng mạ lẫn nhau (giữa những người viết blog), lợi dụng tính tự do của blog để tuyên truyền văn hóa phẩm đồi trụy, thậm chí xuyên tạc một số vấn đề nhạy cảm về chính trị... - một thực tế không thể chấp nhận được về khía cạnh văn hóa (về cả đạo đức lẫn pháp lí).

Cái nhìn về blog vì thế ác cảm, một số khá cực đoan, nhiều hơn ủng hộ. Cách đây chưa lâu, nguyên Thứ trưởng Bộ Văn hóa - Thông tin Đỗ QuýDoãn đã khẳng định đời sống blog cần phải đượcquản lý, song nhưthế nào thì còn cần thời gian.

Blog ở Việt Nam - cái nhìn toàn cảnh

Những blog tiên phong ở Việt Nam có thể kể đến nkvn, thegioiblog, yeu-nhatky... ra đời trước năm 2006 và gần như độc chiếm thị trường cung cấp dịch vụ này. Thế nhưng đó chưa phải là thời điểm để blog lên ngôi vì các diễn đàn, website, hệ thống chat vẫn làm mưa làm gió trên internet. Nhìn từ góc độ kinh doanh, nguyên nhân đầu tiên khiến giới đầu tư chưa thực sự tin tưởng vào blog chính là việc có quá nhiều trang weblog ra đời và bị bỏ rơi. Một nguyên nhân khác là trình độ người sử dụng internet chưa cao, vốn đa phần nghiêng về dịch vụ sẵn có chứ chưa sẵn sàng tạo cho mình một cơ sở dữ liệu hay kho lưu trữ thông tin riêng. Bởi vậy, một số nhà cung cấp dịch vụ blog cũ mệt mỏi đã vội vàng bán tháo “tài nguyên” của mình cho những người có tiền. Có thể nhắc đến vụ mua bán với giá bèo nhất là của www.nkvn.com. Weblog này gần như trao toàn bộ sở hữu cho một weblog mới ra đời khác với cái giá nằm trong giới hạn 4 con số 0 (tiền USD) và chính thức ngưng cung cấp dịch vụ bởi không còn nhiều hi vọng vào sự phát triển của blog tại Việt Nam. Tuy nhiên, ngay sau đó, cuộc chiến chiếm lĩnh thị trường giữa các weblog đã bắt đầu.

Sự phát triển quá nhanh của công nghệ vi tính đã thúc đẩy blog phát triển mạnh vào giữa năm 2006. Hàng loạt weblog ra đời, kéo theo hàng trăm nhà đầu tư và cũng là thời điểm họ “để mắt” đến dịch vụ này. Cuối 2006, thegioiblog nổi lên như một “thế lực” trong đời sống blog và được đỡ đầu bởi một cổng tri thức tin học tại Việt Nam.

Sauđó,sựrađờicủa một weblog mới. Ngoisaoblog.com, đã khiến thế giới blog có cuộc cạnh tranh thực sự. Thành viên weblog này đã đưa ra ý tưởng về các cuộc chơi mới cho thế giới blog được khai mào bằng một cuộc thi viết blog có giải thưởng để thu hút người viết (blogger) tham gia. Đối tượng chính được quan tâm là học sinh, sinh viên tập trung vào các lĩnh vực giải trí... Đó là ý tưởng rất độc đáo mà Ngoisaoblog.com áp dụng và lập tức thu hút được giới trẻ. Từ lượng thành viên ban đầu chỉ có vài nghìn, sau khi phát động, weblog này đã tăng gấp đôi lượng blog mới. Vị trí xếp hạng của Ngoisaoblog.com trên Alexa sau đó đã tăng hơn 40.000 bậc chỉ trong vòng 1 tháng.

Năm 2007 đánh dấu sự phát triển vượt bậc của giới blogger Việt. Học theo Ngoisaoblog, các weblog đua nhau tổ chức thi, trao quà cho blogger nhằm thu hút người sử dụng. Giới blogger thỏa thê với đủ các dịch vụ cung cấp blog. Vấn đề chỉ còn nằm ở chỗ ai là nhà cung cấp tốt nhất ?

Theo đánh giá chung, các weblog Việt Nam chưa cung cấp được dịch vụ tốt. Có trang quá nhàm chán, có trang lại không thực sự quan tâm tới blogger, có trang lại nghèo nàn về nội dung, thiếu tính kết nối...

Sự lựa chọn cao nhất của giới blogger được dành cho một nhà cung cấp đến từ nước ngoài, đó là Yahoo 360. Sở dĩ nhà cung cấp này chiếm được phần lớn thị phần blog ở Việt Nam là bởi có kết nối vượt trội cho người sử dụng. Chat, dịch vụ Yahoo thu hút được đông người sử dụng nhất Việt Nam đã kết nối với dịch vụ blog (người dùng không cần sử dụng nhiều dịch vụ khác nhau và chỉ cần một biệt danh để có được tất cả). Nhưng đó cũng là mốc đánh dấu sự phát triển của một số weblog Việt Nam với quyết tâm giữ thị phần blog Việt trước “ông lớn” Yahoo.

Tháng 3-2007, Ngoisaoblog chính thức mở rộng tầm hoạt động và tuyển người điều hành. Cung cấp dịch vụ sạch và có định hướng cộng đồng, Ngoisaoblog lập tức thu hút được sự chú ý như một weblog chính thống và có định hướng nhất trong hơn 30 weblog tiếng Việt. Nhận thấy thị trường kinh doanh blog còn rộng, các doanh nhân cả trong lẫn ngoài nước đổ dồn đầu tư cạnh tranh. Hai dịch vụ đáng kể nhất được ra đời vào giữa năm 2007 chính là Cyworld và Yobanbe. Hai nhà đầu tư này nhắm đến đối tượng thanh thiếu niên và các hoạt động vui chơi của giới trẻ Việt. Trong khi Cyworld tận dụng thế mạnh của một mạng giải trí có nền tảng, được coi là website được ưa thích thứ tư tại Hàn Quốc thì Yobanbe lại có lợi thế về tài khoản game.

Ngay khi thâm nhập vào thị trường Việt Nam, Cyworld được IDG, tập đoàn đầu tư công nghệ quy mô nhất Việt Nam, hậu thuẫn. Hai lợi thế trên đã giúp Cyworld chiếm ngay vị trí trong 300 website được ưa thích tại Việt Nam. Không chịu thua, Yobanbe tận dụng lợi thế về cơ sở hạ tầng của Vinagame để nâng cao vị trí xếp hạng. Toàn bộ tài khoản của các game thủ trong Vinagame có thể dễ dàng chuyển qua thành tài khoản của Yobanbe. Điều này lập tức tạo cho Vinagame một lượng thành viên khổng lồ ngay từ khi ra mắt và nhanh chóng chiếm thứ hạng ngất ngưởng tại Việt Nam. Tuy nhiên, theo đánh giá của giới tin học, cả vị trí lẫn số lượng blog này đều là ảo.

Đối với giới weblog trong nước, cuộc chạy đua thực sự chỉ diễn ra khi Ngoisaoblog chính thức tuyển dụng blogger nhằm tạo nên một trào lưu viết blog kiếm tiền. Chiến lược này của Ngoisaoblog khiến các đối thủ cũ gần như chững lại. Mạng yeunhatky gần như tê liệt, thegioiblog hoạt động cầm chừng, các trang khác dần dần đi xuống. Ngược lại, Cyworld, Yobanbe với tiềm lực tài chính và nhân sự quyết bứt lên khiến thị trường kinh doanh blog tại Việt Nam gần như chỉ còn ba đối thủ, trong đó có Ngoisaoblog. Trong cái rủi có cái may, vì không đủ tiềm lực tài chính, Ngoisaoblog đề ra các giải pháp phát triển theo chất lượng, chú trọng phát triển chất lượng viết của giới blogger. Định hướng này nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của giới truyền thông.

Về khía cạnh kinh doanh, blog là một miếng bánh béo bở. Phải chăng, những tiêu cực trong đời sống blog tràn lan bởi chính tính chất vụ lợi của nó ?

Trung Nguyên - Mạnh Tuấn(Còn tiếp)