Bị động và “chạy theo” sai phạm

Cơ quan chức năng bị qua mặt?

Theo thông tin chúng tôi thu thập được, tại xã Đại Mạch có 5 điểm hút cát và tập kết vật liệu xây dựng trái phép, trong đó tập trung ở thôn Mạch Lũng và Mai Châu. Các bãi tập kết nêu trên của các hộ gia đình ông: Lê Mậu Hoàng, Nguyễn Hồng Phúc, Cao Văn Nghĩa, Nguyễn Thanh Phong và Công ty TNHH Minh Đạt.

Trong số các bãi trên, ông Nguyễn Thanh Phong hút cát từ lòng sông Hồng và tập kết ngay tại phần đất thổ cư của gia đình nằm cạnh mé sông. Cạnh bãi của ông Phong là bãi chứa cát của ông Cao Văn Nghĩa. Trước đây, ông Nghĩa thuê đất của thôn Mai Châu với danh nghĩa trồng cây, nhưng sau đó cây không thấy đâu mà chỉ thấy cát lấp đầy bãi. Cứ như vậy, việc hút, kinh doanh cát vẫn ngang nhiên tồn tại, trước sự bất lực của chính quyền sở tại. Trước nỗi bức xúc của người dân vì nạn hút trộm cát diễn ra triền miên, UBND huyện Đông Anh đã chỉ đạo UBND xã Đại Mạch ra quyết định hủy bỏ các hợp đồng thuê đất làm bãi chứa cát trái thẩm quyền. Tuy nhiên, sau khi hủy bỏ các hợp đồng này, ông Nghĩa lại tiếp tục dùng đất canh tác của gia đình để chứa cát. Đến nay bãi cát của ông Nghĩa ngồn ngộn, chất cao như núi ngay bên lạch sông Hồng…

Trong khi đó, dưới lòng sông, các tàu hút cát vẫn lén lút hoạt động. Còn trên bờ, ngày ngày hàng đoàn xe ô tô chở cát quần thảo các con đường của xã đi về các ngả. Đặc biệt, cách đây ít tháng, khi cơ quan chức năng làm đường liên xã, những chiếc xe tải không có đường vào bãi của ông Nghĩa và ông Phong... Vậy nhưng chỉ qua đêm, một phần diện tích của ao nước nằm liền kề với con đường đang làm đã biến thành đường, đủ cho các xe ô tô vào bãi "ăn" cát. Đáng nói hơn, một phần diện tích của ao cũng trở thành bãi chứa cát mà không thấy cơ quan chức năng nào can thiệp?

Thực tế cho thấy, thời gian qua chủ một số bãi cát và tàu hút cát bị lực lượng chức năng xử phạt, nhưng sau đó vi phạm lại tái diễn. Các tàu hút cát thường hoạt động về đêm và rất khó che giấu vì tiếng nổ của động cơ và những bãi cát ngồn ngộn cách đó không xa… Nhưng không hiểu sao những vi phạm này vẫn qua mặt được lực lượng chức năng?

Được biết, đầu năm 2014, Công an huyện Đông Anh đã lập biên bản, xử lý vi phạm ông Lê Mậu Hoàng do khai thác cát trái phép tại bãi nổi sông Hồng. Trong buổi làm việc với phóng viên Báo Hànộimới ngày 14-11-2014, một số cán bộ xã Đại Mạch và huyện Đông Anh khẳng định bãi tập kết vật liệu trái phép của ông Hoàng đã dừng hoạt động. Nhưng trong ngày 21-11-2014, người dân vẫn báo cho chúng tôi tại điểm tập kết và hút cát của ông Hoàng thỉnh thoảng vẫn có tàu hút cát hoạt động từ khoảng 21h đêm hôm trước đến khoảng 5h sáng hôm sau. Còn bãi chứa cát của ông Nghĩa và ông Phong mặc dù là bãi chứa bất hợp pháp, sử dụng đất không đúng mục đích, nhưng vẫn tồn tại qua rất nhiều năm mà chính quyền địa phương không xử lý nổi? Cũng trên địa bàn xã này hiện còn Công ty TNHH Minh Đạt đang thực hiện các thủ tục để triển khai dự án khai thác cát vật liệu xây dựng tại bãi nổi sông Hồng (thôn Mạch Lũng) trên diện tích 7,8ha. Tuy chưa hoàn thiện thủ tục, nhưng đơn vị này vẫn tiến hành kinh doanh và khai thác cát. Với một dự án chưa đi vào hoạt động nhưng đã có những việc làm vi phạm pháp luật là điều rất khó chấp nhận. Đề nghị các cơ quan chức năng xác minh lại thông tin trên để có biện pháp điều chỉnh cần thiết đối với pháp nhân này.

Chính quyền xã không "bảo kê" sai phạm!

Thừa nhận trách nhiệm quản lý nhà nước ở địa phương chưa tốt khi để xảy ra tình trạng hút trộm cát trong suốt những năm qua, ông Nguyễn Thành Trí, Chủ tịch UBND xã Đại Mạch nhìn nhận: Xã không "bảo kê" cho các đối tượng vi phạm, nhưng do không cương quyết, thiếu triệt để nên tình trạng khai thác, kinh doanh cát trái phép tái diễn trong thời gian dài. Song, chúng tôi cũng đề nghị các cấp phải có biện pháp đồng bộ, xử lý tất cả các tàu vi phạm dưới lòng sông vì nếu còn tàu hút cát thì các bến bãi trái phép vẫn tồn tại. Việc sạt lở đất dọc bãi sông ở xã Đại Mạch có bị ảnh hưởng từ hút cát trái phép, song đây không phải là nguyên nhân chính mà chủ yếu là do bị dòng chảy của sông Hồng tác động.

Còn theo ông Lê Ngọc Dụng, Phó phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Đông Anh thì trước sự vào cuộc của huyện Đông Anh, gần đây trên địa bàn xã Đại Mạch chỉ còn hai bãi chứa cát của ông Cao Văn Nghĩa và Nguyễn Thanh Phong. Việc hút trộm cát so với trước đây đã giảm nhiều nhưng cũng chưa thể chặn đứng vì một số tàu vẫn lén lút hoạt động. Đầu tháng 11-2014, UBND huyện đã chỉ đạo xã Đại Mạch đặt biển báo, đồng thời chôn cột bê tông tại đường vào bãi cát để cấm triệt để xe ô tô ra vào bãi. Bên cạnh đó, UBND xã còn có trách nhiệm tổ chức lực lượng trực 24/24 giờ để canh gác, ngăn chặn các hành vi vi phạm… Song, đây mới chỉ là biện pháp chặt "ngọn" vì nếu không còn bãi ở Mạch Lũng, hay Mai Châu, các chủ tàu hút cát lại tập trung ở nơi khác. Như vậy, việc xử lý vi phạm vẫn bị động…

Tình trạng hút cát xảy ra trên địa bàn xã Đại Mạch thuộc trách nhiệm của UBND xã Đại Mạch và UBND huyện Đông Anh, song như vậy chưa đủ. Để có thể bắt được những tàu cuốc chuyên khai thác giữa lòng sông thì cần một lực lượng chức năng chuyên nghiệp, có đủ phương tiện, thẩm quyền… Đề nghị UBND thành phố chỉ đạo lực lượng chức năng có sự phối hợp đồng bộ để hoạt động khai thác cát trên sông Hồng đi vào trật tự và mọi vi phạm phải bị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.