Bệnh viện vệ tinh: Thuốc hay trị bệnh quá tải

Kỹ thuật cao đã xuống được cơ sở

Đi đôi với hoạt động nâng cấp hạ tầng cơ sở, đầu tư trang thiết bị, việc nâng cao năng lực chuyên môn cho cán bộ y tế nhằm nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh, đặc biệt trong lĩnh vực ngoại khoa ngay tại cơ sở, rút ngắn khoảng cách chất lượng dịch vụ y tế giữa trung ương với địa phương và góp phần giảm tải cho các BV tuyến trên luôn là nhiệm vụ quan trọng của ngành y tế nói chung, BV Việt - Đức nói riêng. Với bề dày truyền thống hơn 100 năm và là cái nôi của ngành ngoại khoa Việt Nam, trung tâm phẫu thuật lớn nhất cả nước, từ cuối năm 2004, BV đã được Bộ Y tế quyết định chọn để triển khai thí điểm đầu tiên mô hình "BV vệ tinh" với mục đích tăng cường năng lực ở hai lĩnh vực chính: phẫu thuật sọ não và phẫu thuật chấn thương. 6 BV được lựa chọn để xây dựng "vệ tinh" cho BV Việt - Đức gồm các BV: Sơn Tây, Thanh Hóa, Bắc Ninh, Việt - Tiệp, Nam Định và Phú Thọ để xử trí các trường hợp chấn thương ngoại khoa ngay tại địa phương.

Phó Giám đốc BV Việt - Đức, Trần Bình Giang cho biết, sau gần 7 năm triển khai, đến nay, mỗi BV vệ tinh đã có đội ngũ 56 cán bộ y tế được đào tạo cơ bản; được trang bị 3 phòng mổ đủ khả năng phục vụ các cuộc mổ lớn, cứu sống tính mạng bệnh nhân. Nhiều kỹ thuật mổ phức tạp trước đây chưa được triển khai nay đã được thực hiện tốt tại các BV vệ tinh như: phẫu thuật cấp cứu thần kinh, cấp cứu bụng, chấn thương, phẫu thuật mạch máu… Đặc biệt, với sự tư vấn về chuyên môn của các giáo sư, bác sỹ đầu ngành thông qua hệ thống chẩn đoán bệnh trực tuyến đã kịp thời hỗ trợ tuyến dưới trong các lĩnh vực gây mê, hồi sức và phẫu thuật cấp cứu để giảm các nguy cơ tai biến trong quá trình chuyển tuyến điều trị. Theo đó, số bệnh nhân được điều trị ngoại khoa tại các BV vệ tinh đã tăng nhanh sau khi triển khai dự án. Điển hình như BV Thanh Hóa, năm 2004 chỉ có 8.124 bệnh nhân phẫu thuật tại BV, đến năm 2010 tăng lên 19.819 bệnh nhân; hai con số tương ứng tại BV Phú Thọ là 3.224 và 8.029; tại BV Việt - Tiệp là 11.407 và 15.543… Những con số trên đồng nghĩa với việc lượng bệnh nhân tuyến dưới cần phải chuyển lên tuyến trên cũng giảm hẳn, giảm nhiều nhất là ở Bắc Ninh (năm 2004 có 264 ca phải chuyển lên BV Việt - Đức, năm 2010 chỉ có 114 ca).

Hiệu quả từ 1816

Song hành với dự án "BV vệ tinh", Đề án 1816 - cử cán bộ y tế tuyến trên luân phiên về hỗ trợ tuyến dưới do Bộ Y tế triển khai trên cả nước cũng được BV Việt - Đức thực hiện hiệu quả. Hơn hai năm qua, BV đã cử 168 cán bộ luân phiên (CBLP), trong đó 31 cán bộ chi viện cho Trung tâm Tim mạch (BV E), 137 CBLP hỗ trợ 26 bệnh viện tỉnh. Nơi tiếp nhận CBLP của BV Việt - Đức đến hỗ trợ đều là BV đa khoa các tỉnh biên giới miền núi phía Bắc như Lai Châu, Tuyên Quang, Hà Giang, Lạng Sơn, Điện Biên… Bằng hình thức cầm tay chỉ việc, CBLP đã chuyển giao cho cán bộ y tế tuyến cơ sở hàng trăm kỹ thuật thuộc 7 lĩnh vực chuyên khoa ngoại (phẫu thuật thần kinh sọ não, phẫu thuật tim mạch và lồng ngực, phẫu thuật nhi, phẫu thuật tiêu hóa, phẫu thuật chấn thương chỉnh hình, phẫu thuật cột sống, phẫu thuật tiết niệu), chuyên khoa chẩn đoán hình ảnh, gây mê hồi sức… Cụ thể, năm 2008, CBLP đã chuyển giao được 98 kỹ thuật, năm 2009 là 134 và năm 2010 là 116. Nhờ có CBLP hỗ trợ, đến nay, BV Đa khoa tỉnh Hà Giang đã chuẩn hóa các quy trình kỹ thuật ngoại khoa và thực hiện thành công phẫu thuật chấn thương cột sống, phẫu thuật thoát vị đĩa đệm, phẫu thuật nội soi tiết niệu; BV Hữu nghị Đa khoa tỉnh Nghệ An đã triển khai được nhiều kỹ thuật mới, kỹ thuật cao như cắt dạ dày nội soi, cắt đại trực tràng nội soi, tán sỏi laze, phẫu thuật lấy sỏi niệu quản qua nội soi, cắt nội soi u xơ tiền liệt tuyến… Ngoài ra, CBLP còn mở 137 lớp tập huấn chuyên môn tại 26 đơn vị với hàng nghìn học viên tham gia. CBLP cũng trực tiếp khám, điều trị cho gần 20.000 lượt bệnh nhân; phẫu thuật gần 4.600 ca bệnh ngay tại cơ sở.

Với mô hình chuyển giao kỹ thuật theo hình thức ký kết hợp đồng ba bên gồm đại diện BV tuyến trên, BV tuyến dưới và CBLP tạo sự liên kết trách nhiệm chặt chẽ, BV Việt - Đức đã được Bộ Y tế đánh giá là một trong những đơn vị có mô hình hay, điển hình xuất sắc trong hai năm triển khai Đề án 1816. Tự hào về những thành công này, PGS-TS Nguyễn Tiến Quyết, Giám đốc BV Việt - Đức khẳng định sẽ tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Đề án 1816, dự án "BV vệ tinh" nhằm nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh, đặc biệt trong lĩnh vực ngoại khoa ngay tại tuyến y tế cơ sở để góp phần mạnh mẽ vào việc giảm tải cho BV Việt - Đức nói riêng, các BV tuyến trên nói chung.