Bảo đảm thống nhất khi nâng tuổi trẻ em lên dưới 18

Trước đó, ngày 12/11, trong Báo cáo thẩm tra dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Đào Trọng Thi cho rằng Công ước quốc tế về quyền trẻ em quy định: “Trẻ em là người dưới 18 tuổi, trừ trường hợp luật pháp liên quan tới trẻ em quy định tuổi thành niên sớm hơn”.

Bộ luật hình sự, Bộ luật tố tụng hình sự, Bộ luật lao động, Bộ luật dân sự, Luật xử lý vi phạm hành chính, Luật hôn nhân và gia đình, Luật nghĩa vụ quân sự, Luật bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân và nhiều văn bản quy phạm pháp luật khác đều xác định tuổi của người chưa thành niên là dưới 18 tuổi và quy định riêng những chế định pháp luật đối với người chưa thành niên trong từng lĩnh vực cụ thể.

Do đó, Ủy ban thẩm tra cho rằng, việc điều chỉnh này là cần thiết, vừa bảo đảm tuân thủ Công ước quốc tế về quyền trẻ em, vừa thống nhất với các quy định của pháp luật Việt Nam về tuổi trưởng thành đầy đủ (tức là tuổi thành niên), đồng thời phù hợp với độ tuổi hoàn thành giáo dục phổ thông, là bậc học giúp trẻ em hoàn thiện nhân cách, phát triển cả về thể chất và tinh thần để sẵn sàng tham gia vào đời sống xã hội.

Thảo luận tại tổ về dự thảo Luật trong sáng 13/11, nhiều ĐB đã góp ý kiến về về nội dung này.

ĐB Đỗ Thị Hoàng (Quảng Ninh) bày tỏ phân vân khi nâng độ tuổi trẻ em lên dưới 18. "Nếu nâng tuổi lên, dứt khoát phải có chương riêng về nghĩa vụ trẻ em trên 16 tuổi, nếu không sẽ chỉ thấy quyền và lợi ích cũng như trách nhiệm nhà nước đối với độ tuổi này. Bản thân các cháu đã hình thành về mặt thể chất, tương đối trưởng thành về năng lực, hành vi trí tuệ... cần phải thể hiện thêm trách nhiệm với gia đình, xã hội và với bản thân" - ĐB Hoàng kiến nghị.

ĐB Trịnh Thị Thanh Bình (Bến Tre) cho rằng quy định độ tuổi của trẻ em trong hệ thống pháp luật Việt Nam được hưởng các quyền và chịu trách nhiệm pháp lý có những vấn đề chưa thống nhất. Do đó, khi sửa Luật chăm sóc giáo dục trẻ em, đối với các luật khác có liên quan đến độ tuổi chịu trách nhiệm pháp lý và hưởng các quyền nên có cân nhắc để bảo đảm sự thống nhất.

"Việc điều chỉnh nâng độ tuổi trẻ em lên dưới 18 là phù hợp với pháp luật quốc tế. Mặc dù hiện nay thực tế có điều rất bức xúc là trẻ vi phạm pháp luật nhiều nhưng việc áp dụng biện pháp trừng trị là giải pháp cuối cùng nên ở độ tuổi này phải đưa vào áp dụng các biện pháp bảo hộ trẻ em" - ĐB Bình phân tích.

Về nguyên tắc cơ bản thực hiện quyền trẻ em, ĐB Bình thống nhất và kiến nghị trong dự thảo luật có điều quy định khi thẩm tra các luật, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội phải xem xét đến tác động với quyền trẻ em phải đưa vào nguyên tắc cơ bản quyền trẻ em. Đây là vấn đề lớn trong đời sống xã hội bởi đã có những quy hoạch cả khu dân cư nhưng không có nhà trẻ, khu vui chơi, trường học... cho các cháu.

ĐB Vũ Chí Thực (Quảng Ninh) bày tỏ quan điểm bảo vệ trẻ em là đúng nhưng hiện nay, độ tuổi phạm tội càng ngày càng thấp, càng trẻ hoá tội phạm. Trong dự luật, các quyền trẻ em được nới rộng nhiều và nên phải bổ sung nội dung trẻ em không được làm cái gì để có điều kiện giáo dục, ngăn ngừa, cảnh báo.

Tại tổ Hà Nội, ĐB Thích Bảo Nghiêm kiến nghị với Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông nên kiểm soát các hình ảnh quảng cáo trên truyền hình làm méo mó hình ảnh về trẻ em. "Tôi không đồng tình trước hình ảnh các cháu thèm thuồng trước bát mì tôm bởi thực tế bây giờ trẻ em có còn đói khổ đến mức ấy đâu" - ĐB lên tiếng.

Tại khoản 1 Điều 38 về bổn phận trẻ em đối với gia đình quy định "Yêu quý, kính trọng, hiếu thảo với ông, bà, cha, mẹ; lễ phép với người lớn, thương yêu các thành viên trong gia đình", ĐB Thích Bảo Nghiêm kiến nghị phải thêm chữ "họ hàng" với mong muốn trẻ em giữ gìn truyền thống tốt đẹp này của dân tộc.

Dự án Luật bảo vệ, chăm sóc và  giáo dục  trẻ em sẽ tiếp tục được các ĐB thảo luận tại hội trường vào ngày 23/11 tới.