Bán đảo Triều Tiên: Lo ngại bất ổn leo thang

Vụ bắn thử 100 loạt đạn pháo mới nhất (diễn ra ngày 14-7) - trong khuôn khổ cuộc diễn tập pháo binh bắn đạn thật của Đơn vị 171 thuộc Quân đội nhân dân Triều Tiên - đã nâng tổng số vụ phóng thử từ ngày 21-2 đến nay lên hơn 90 vụ. Tuy không nhằm vào nước nào nhưng hành động của Bình Nhưỡng đã gây quan ngại đối với an ninh khu vực Đông Bắc Á - vốn đang đứng trước nhiều nguy cơ bất ổn.

Nếu như các vụ phóng thử diễn ra cách đây hai tuần nhằm phô trương sức mạnh quân sự trước chuyến thăm Hàn Quốc của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, hàng loạt vụ thử mới đây của Triều Tiên được cho là đáp trả cuộc tập trận hải quân chung Mỹ - Hàn bắt đầu từ ngày 16-7. Mặc cho những phản đối mạnh mẽ cũng như những cảnh báo từ Bình Nhưỡng, Mỹ và Hàn Quốc vẫn tiến hành cuộc thao luyện hải quân chung kéo dài 5 ngày. Cuộc tập trận được chia thành hai phần và bắt đầu đồng thời ở khu vực biển phía Đông bán đảo Triều Tiên (biển Nhật Bản) và ngoài khơi cảng Mokpo, miền Nam Hàn Quốc. Đặc biệt, tham gia cuộc tập trận ở ngoài khơi cảng Mokpo có sự góp mặt của tàu sân bay USS George Washington (USSGW) của Mỹ với vai trò soái hạm. Tàu sân bay này cũng tham gia cuộc diễn tập tìm kiếm, cứu hộ ba bên vào tuần tới với lực lượng hàng hải của Hàn Quốc và Nhật Bản. Sự hiện diện của tàu USSGW đã "chọc giận" Triều Tiên, khiến Bình Nhưỡng lên tiếng phản đối đây là hành động khiêu khích "liều lĩnh" cũng như là một ví dụ về "ngoại giao pháo hạm" thời hiện đại.

Sự kiện Bình Nhưỡng khai hỏa hàng loạt vụ thử trước khi Mỹ - Hàn bắt đầu cuộc tập trận chung hải quân khiến Seoul phải lên tiếng. Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Hàn Quốc Kim Min-Seok khẳng định, Seoul coi một loạt vụ phóng thử của Triều Tiên là hành động "khiêu khích nghiêm trọng" không chỉ nhằm vào Hàn Quốc và cộng đồng quốc tế mà còn đe dọa đến sự ổn định trên bán đảo Triều Tiên; đồng thời, vi phạm các nghị quyết của Liên hợp quốc. Theo nhận định của Bộ Quốc phòng Hàn Quốc, các vụ phóng mới đây được thực hiện từ một địa điểm khá nhạy cảm, nằm ngay sát Khu phi quân sự liên Triều (DMZ). Không chỉ đặt quân đội ở khu vực biên giới trong tình trạng báo động cao, việc Bình Nhưỡng tiến hành một loạt vụ phóng thử trên khiến Hàn Quốc thêm hoài nghi mức độ chân thành của Triều Tiên trong nỗ lực giảm thiểu căng thẳng giữa hai miền. Cùng với Hàn Quốc, Mỹ cũng đã lên tiếng kêu gọi Triều Tiên kiềm chế các hành động khiêu khích khi hối thúc Bình Nhưỡng thực thi các nghĩa vụ và cam kết quốc tế.

Trái với bầu không khí căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên sau khi Bình Nhưỡng tiến hành hàng loạt vụ phóng thử cũng như cuộc tập trận hải quân chung Mỹ - Hàn đang diễn ra, Seoul vẫn nỗ lực thúc đẩy lộ trình thống nhất với Triều Tiên một cách hòa bình. Trong một bước đi mới nhất, Văn phòng Tổng thống Hàn Quốc đã thành lập một ủy ban - do Tổng thống Park Geun-hye chỉ đạo - có nhiệm vụ chuẩn bị lộ trình thống nhất với Triều Tiên. Với 50 thành viên, trong đó có 30 chuyên gia thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau, ủy ban này sẽ tiến hành phiên họp đầu tiên vào đầu tháng 8 tới để bàn về lộ trình. Bên cạnh đó, Hàn Quốc cũng vừa thông báo sẽ lần đầu tiên cung cấp viện trợ cấp nhà nước cho các dự án nhân đạo ở Triều Tiên kể từ khi Seoul áp đặt các lệnh trừng phạt kinh tế nghiêm khắc với Bình Nhưỡng 4 năm trước. Theo đó, Hàn Quốc sẽ tài trợ 3 tỷ won (2,9 triệu USD) hỗ trợ Triều Tiên trong các lĩnh vực như nông nghiệp, chăn nuôi và y tế.

Bán đảo Triều Tiên tiềm ẩn nhiều nguy cơ bất ổn và luôn "nóng - lạnh" bất thường là điều dễ nhận thấy. Đây cũng không phải lần đầu tiên Bình Nhưỡng tiến hành các vụ phóng thử tên lửa trong nỗ lực phát triển vũ khí hạt nhân với mục đích xem đây như một lợi thế trên bàn đàm phán. Triều Tiên gần đây cũng thúc giục Hàn Quốc chấp nhận một loạt đề xuất được cho là giúp giảm căng thẳng quan hệ liên Triều, trong đó bao gồm cả việc hủy bỏ các cuộc tập trận giữa Seoul và Washington. Tuy nhiên, với tần suất phóng thử tên lửa và diễn tập bắn đạn pháo tăng một cách bất thường của Bình Nhưỡng, dư luận không khỏi quan ngại về nguy cơ bất ổn có thể leo thang trên bán đảo Triều Tiên. Trong bối cảnh những căng thẳng, nghi kỵ chưa được hóa giải như hiện nay thì những hành động thiện chí, thiết thực của cả hai miền là hết sức cần thiết cho một bán đảo Triều Tiên hòa bình dẫu cho mong muốn đó còn gặp rất nhiều trở ngại khó khăn.