Bắc Biên mùa Khế ngọt

Khế Bắc Biên

Bây giờ nhắc đến làng khế Bắc Biên có lẽ người Hà Nội chẳng mấy ai còn lạ. Ấn tượng đầu tiên khi tới mảnh đất này là những cảm nhận về không khí mát mẻ, thanh bình giữa một rừng khế xanh tươi, xum xuê trái ngọt. Nét độc đáo riêng có của Bắc Biên để khu biệt với những làng quê khác chính là một làng bãi với màu xanh ngút ngàn của cây khế. Cả làng có gần 400 hộ dân, nhà nào trồng khế. Khế có mặt trên từng tấc đất, trong từng sinh hoạt của người dân Bắc Biên.

Nằm bên bờ sông Hồng, thuộc địa phận xã Ngọc Thuỵ, huyện Gia Lâm (Hà Nội), làng khế với tên gọi Bắc Biên theo năm tháng ngày càng trù mật thêm bởi phù sa của con sông bù đắp. Ngày nối ngày, từng đoàn xe thồ kĩu kịt chở những trái khế chín mọng vượt qua cây cầu Long Biên để toả đi khắp mọi nẻo đường. Khế Bắc Biên không chỉ là loài cây cho bóng mát, thứ quả tưởng chừng như “vô thưởng vô phạt” này còn là một thứ “đặc sản” được nhiều người ưa chuộng.

Mới đầu, trong làng chỉ thưa thớt độ dăm ba hộ trồng khế, từ khi người dân nhận thấy đây là một thứ hàng hoá đem lại nguồn thu nhập kinh tế cao thì khế Bắc Biên được nhân rộng thành từng vườn, từng “trang trại”. Cây khế đã thực sự đem lại niềm vui, sự phấn khởi cho những người dân nơi đây, khiến họ càng thêm yêu quí, nâng niu và trân trọng mảnh đất của mình. Cũng từ ngày khế Bắc Biên “có giá”, hàng ngàn người dân trong ngôi làng này đã có hướng đổi đời. Người Hà Nội gọi vui Bắc Biên là “ làng khế”.

Qua cầu Chương Dương, xe chúng tôi chạy men theo con đường nhỏ dải nhựa ngăn cách với bờ sông Hồng bởi một con đê bao. Quãng chừng hơn 2 cây số, nhìn qua bên kia con đê chúng tôi đã thấy thấp thoáng những vườn khế lá xanh ngắt điểm tô cho những quả vàng chín mọng. Rẽ qua đê, chúng tôi bước vào một vườn khế nằm ngay sát mép nước sông Hồng.

Mấy tốp thanh niên nam nữ đang xuýt xoa, trầm trồ dưới tán những cây khế cao chỉ ngang đầu người nhưng cành trĩu trịt quả. Khu vườn có khoảng trên 100 gốc khế, cây nào quả cũng sai chĩu chịt, vít cành gục xuống gần sát mặt đất. Đó là vườn khế của gia đình ông Hồ Trọng Thuỷ. Ông Thuỷ là chủ của hai vườn khế rộng, có tới gần 200 gốc ở từng “lứa tuổi” khác nhau. Ông dẫn chúng tôi tới một gốc khế thân to nhất vườn và khoe: “Cây khế này hơn 40 tuổi rồi đấy, nhưng nó vẫn còn cho nhiều quả lắm. So với cây khế “tổ” chỉ kém vài năm thôi!”.

Chúng tôi nhìn lướt quanh vườn, quả thật có lẽ chỉ có mảnh đất phù sa màu mỡ mà trời đã ban tặng cho Bắc Biên mới đem lại cho quả khế trồng nơi đây hương thơm, vị ngọt giòn và hình thức đẹp mắt như vậy. Cùng một giống khế ở Bắc Biên, nhưng nếu đem trồng trên những mảnh đất khác chắc chắn hương vị sẽ kém hơn và cây nhanh thoái hoá. Ông Thuỷ với tay hái mấy trái khế trên cành mời chúng tôi. Không giấu nổi sự háo hức, chúng tôi lau qua chút bụi bẩn còn vương trên những cánh khế rồi vội vàng...thưởng thức . Những trái khế bóng nhẫy, căng tròn với vị ngọt mát khó tả khiến chúng tôi như dịu đi cơn khát.

Ông Thuỷ tâm sự: “Chỉ bán với giá 5000 đồng/kg, hàng năm gia đình tôi cũng thu nhập khoảng 50- 70 triệu đồng. Còn nhiều hộ có số gốc khế lên tới vài trăm, vì thế mà đời sống kinh tế của bà con làng Bắc Biên này đang biến đổi từng ngày, nhiều gia đình trở thành triệu phú cũng từ cây khế...”. Nói rồi, ông giới thiệu chúng tôi sang thăm nhà ông Vũ Mạnh Hùng, nơi trồng cây khế “tổ” của làng Bắc Biên.

Chúng tôi thực sự ngạc nhiên và thích thú trước vẻ đẹp bề thế của cây khế “tổ”. Được trồng từ năm 1958, song đến nay cây vẫn đang ở thời kỳ “sung sức”, mỗi năm cho thu hoạch khoảng 20 đợt quả với mức quy kinh tế trên 7 triệu đồng. Ông Hùng kể: “Cây khế “tổ” là do mẹ tôi- bà Hồ Thị Hoa trồng. Từ một quả khế giống xin được khi đi lễ chùa, bà lấy hạt đem gieo ra trước vườn nhà. Cây lớn dần và cho những chùm quả ngọt đầu tiên. Nhiều hộ dân trong làng thấy có cây khế quý đến xin nhân giống”. Quả thật, cây khế “tổ” tán lá toả ngợp cả một góc sân và vẫn đang cho những chùm quả trĩu nặng chen nhau san sát.

Cũng nhờ có giống khế quý mà nhiều gia đình ở Bắc Biên giàu lên trông thấy khi kinh doanh cây khế giống. Ngoài việc bán khế quả, họ còn ươm trồng cả vườn khế giống hàng trăm cây. Giá một cây khế giống từ 30-40 ngàn đồng. Sự nổi tiếng của khế ngọt Bắc Biên đã lan xa, nhiều người từ các vùng như Nam Định, Hưng Yên, Bắc Cầu, Hà Tây... đều kéo nhau về đây mua khế giống.

Không chỉ là nơi kinh doanh khế tươi và cây giống, Bắc Biên còn được biết đến như là nơi thư giãn, dạo chơi cuối tuần khá thú vị và hấp dẫn. Đặc biệt, sau những phút giây căng thẳng và ồn ã của nhịp sống phố phường thì giai điệu thanh bình, yên ả của làng khế ven sông sẽ đưa du khách trở về với sự thư thái và sảng khoái. Nếu một lần bước chân tới những khu vườn này, chắc chắn khó ai có thể quên được vẻ quyến rũ, thơ mộng và hương vị ngọt ngào của trái khế Bắc Biên. 

Đỗ Quyên