10 sự kiện văn hóa, thể thao, du lịch tiêu biểu năm 2022

Theo đó, 10 sự kiện tiêu biểu trong năm 2022 gồm:

1. Triển khai thực hiện kết luận của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021

Ngày 24-11-2021, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã tổ chức Hội nghị Văn hóa toàn quốc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng về lĩnh vực văn hóa. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã có bài phát biểu chỉ đạo quan trọng tại Hội nghị. 

Quán triệt chỉ đạo của Tổng Bí thư, ngay từ đầu năm 2022, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tổ chức Lễ phát động chủ đề công tác năm 2022 của Ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch: “Xây dựng môi trường văn hóa cơ sở và công tác tổ chức cán bộ”. 

Ban Tuyên giáo Trung ương chủ trì tổ chức Hội thảo quốc gia “Hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình và chuẩn mực con người Việt Nam trong thời kỳ mới”…

2. Quốc hội Thông qua Luật Điện ảnh năm 2022

Ngày 15-6-2022, tại kỳ họp thứ ba, Quốc hội khóa XV thông qua Luật Điện ảnh năm 2022. Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2023.

Luật Điện ảnh năm 2006, sửa đổi bổ sung năm 2009 sau 13 năm thực hiện, bên cạnh những đóng góp tích cực đã bộc lộ những thiếu sót, bất cập cần sớm được sửa đổi, bổ sung. Luật Điện ảnh năm 2022 được ban hành đã khắc phục bất cập về một số vấn đề mới phát sinh cần bổ sung vào Luật, như: Công nghiệp điện ảnh, thị trường điện ảnh, công nghệ kỹ thuật số trong các khâu sản xuất, phát hành, phổ biến và lưu trữ phim, quản lý phim phát hành, phổ biến trên không gian mạng và tại địa điểm công cộng…

Luật Điện ảnh năm 2022 bảo đảm phù hợp với các luật hiện hành và cam kết trong điều ước quốc tế có liên quan mà Việt Nam là thành viên; đáp ứng yêu cầu về chuyển đổi số trong hoạt động điện ảnh. 

3. Quốc hội thông qua Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi) năm 2022 

Ngày 14-11-2022, tại kỳ họp thứ tư, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Phòng chống bạo lực gia đình (sửa đổi) với 6 chương, 56 điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 1-7-2023. 

Đây là một trong những dự án Luật nhận được sự quan tâm đặc biệt của cử tri và dư luận. Có nhiều điểm mới tích cực của Luật (sửa đổi) như đã thiết lập các chính sách, quy định bảo đảm thể chế hóa kịp thời chủ trương, đường lối của Đảng để xây dựng gia đình Việt Nam no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh. 

Một số điểm mới đáng chú ý như: Lấy người bị bạo lực gia đình làm trung tâm, phòng ngừa chủ động, trong "phòng" có "chống", trong "chống" có "phòng"; thiết lập được quy trình báo tin, tố giác hành vi bạo lực gia đình, xử lý tin báo, xử lý hành vi bạo lực...

4. Nghệ thuật làm Gốm của người Chăm được UNESCO ghi danh vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp

Vào hồi 16h12 ngày 29-11 (giờ địa phương, tức 22 giờ 12 phút ngày 29-11 giờ Việt Nam), tại phiên họp của Ủy ban Liên chính phủ Công ước 2003 về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể lần thứ 17 của UNESCO diễn ra tại Rabat, thủ đô của Vương quốc Ma-rốc, di sản Nghệ thuật làm gốm của người Chăm chính thức được UNESCO ghi danh vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp. Đây là một trong 56 hồ sơ được xem xét trong kỳ họp này.

UNESCO đã ghi nhận giá trị di sản Nghệ thuật làm gốm của người Chăm liên quan đến sự trao đổi, tương tác giữa các cá nhân trong công đồng thông qua lao động và hoạt động xã hội, nâng cao vai trò của phụ nữ Chăm trong xã hội hiện đại. Bên cạnh đó là những giá trị gắn với nghệ thuật diễn xướng dân gian, phong tục, tập quán, tín ngưỡng và lễ hội, trong đó có các nghi lễ liên quan đến tổ tiên nghề gốm Chăm. 

5. Di sản tư liệu “Bia ma nhai Ngũ Hành Sơn” và “Hệ thống văn bản làng Trường Lưu, Hà Tĩnh (1689-1943)” được UNESCO ghi vào Danh mục di sản tư liệu khu vực châu Á - Thái Bình Dương

Vào lúc 12h30 (tức 10h30, giờ Việt Nam) ngày 26-11, tại Kỳ họp thứ 9 diễn ra ở thành phố Andong (Hàn Quốc), Ủy ban Chương trình Ký ức thế giới khu vực châu Á - Thái Bình Dương của UNESCO (MOWCAP) đã thông qua 2 hồ sơ “Bia ma nhai tại danh thắng Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng” và “Văn bản Hán Nôm làng Trường Lưu, Hà Tĩnh (1689-1943)” là Di sản tư liệu khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Bia ma nhai tại danh thắng Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng là kho tàng di sản tư liệu quý giá bằng chữ Hán và chữ Nôm với số lượng lớn gồm 78 tư liệu bia ma nhai (trong đó có 76 bia chữ Hán và 2 bia chữ Nôm). Bia ma nhai tại danh thắng Ngũ Hành Sơn là tài liệu gốc duy nhất được vua Minh Mạng ngự bút và cho khắc lên các vách núi, hang động. 

Trong khi đó, văn bản Hán Nôm làng Trường Lưu, Hà Tĩnh (1689-1943) là bộ sưu tập độc bản được viết bằng tay, gồm: 26 sắc phong gốc do các vua triều Lê, Nguyễn ban tặng; 19 tờ văn bằng và 3 bức trướng bằng lụa, viết bằng chữ Hán và chữ Nôm từ năm 1689 đến năm 1943.

Với giá trị nguyên gốc, độc bản, các văn bản và các sự kiện liên quan đã từng là nguồn tư liệu để biên soạn sách, giúp nghiên cứu quan hệ xã hội, lịch sử phát triển của làng thời xưa, đặc biệt trong giai đoạn từ cuối thế kỷ XVII đến giữa thế kỷ XX.

6. Đàm phán thành công việc hồi hương kim ấn “Hoàng đế chi bảo”

Ấn vàng “Hoàng đế chi bảo” của nhà Nguyễn đúc năm 1823 triều Minh Mạng (1820-1841), được vua Bảo Đại khi thoái vị chọn cùng thanh bảo kiếm để bàn giao cho chính quyền cách mạng ngày 30-8-1945. Bên cạnh giá trị lịch sử, chính trị, văn hóa và nghệ thuật…, ấn vàng “Hoàng đế chi bảo” là di sản văn hóa có ý nghĩa hết sức quan trọng với dân tộc, là biểu trưng quyền lực chính trị trong một giai đoạn lịch sử nhất định của tiến trình lịch sử Việt Nam.

Ngày 19-10-2022, website của hãng đấu giá Millon, Paris, Cộng hòa Pháp đăng tải thông tin sẽ đưa ra đấu giá 329 cổ vật, trong đó có ấn vàng “Hoàng đế chi bảo”.

Nhận thức ý nghĩa, tầm quan trọng và các giá trị lịch sử, chính trị, văn hóa, nghệ thuật của ấn vàng “Hoàng đế chi bảo”, được sự chỉ đạo kịp thời từ Chính phủ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã xây dựng phương án "hồi hương" ấn vàng “Hoàng đế chi bảo”.

Quyết tâm thực hiện việc hồi hương ấn vàng không chỉ để hoàn thiện các sưu tập cổ vật, bảo vật, di sản văn hóa bị thất lạc, mà còn khẳng định vị thế, tầm ảnh hưởng của dân tộc; khẳng định sự đúng đắn, tiên quyết của Đảng và Nhà nước ta về quan điểm bảo tồn, gìn giữ và phát huy giá trị di sản văn hóa. 

7.  Liên hoan Phim Quốc tế Hà Nội lần thứ VI

Liên hoan Phim Quốc tế Hà Nội lần thứ VI với chủ đề: "Điện ảnh - Nhân văn, Thích ứng và Phát triển" do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với UBND phố Hà Nội tổ chức. Đây là sự kiện văn hóa, chính trị quan trọng trong năm 2022 với sự tham dự của các nghệ sĩ điện ảnh nổi tiếng trong nước, khu vực và trên thế giới.

Liên hoan có sự tham gia của hơn 800 đại biểu khách mời trong nước và quốc tế, 123 bộ phim của hơn 50 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó có nhiều tác phẩm điện ảnh xuất sắc của các nước Anh, Mỹ, Phần Lan, Trung Quốc, Ấn Độ, Hàn Quốc, Pháp, Nga, Ba Lan, Nhật Bản, Hungary, Thụy Sĩ, Argentina, Mexico… 

Không chỉ là sự kiện văn hóa, điện ảnh quan trọng, Liên hoan Phim quốc tế Hà Nội 2022 còn là hoạt động góp phần thúc đẩy phát triển du lịch và dịch vụ, quảng bá đất nước Việt Nam.

8. Tổ chức và thi đấu thành công tại SEA Games 31

Mặc dù quá trình chuẩn bị và tổ chức SEA Games 31 diễn ra trong giai đoạn gặp rất nhiều khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, Việt Nam đã hoàn thành công tác chuẩn bị tổ chức SEA Games 31 từ ngày 12 đến 23-5-2022.

Tại SEA Games 31, Đoàn thể thao Việt Nam thi đấu thành công, đứng thứ nhất toàn đoàn, với tổng số 446 huy chương các loại, phá nhiều kỷ lục của Đại hội ở các môn: Bơi, điền kinh, xe đạp, cử tạ, đặc biệt đã bảo vệ thành công Huy chương vàng SEA Games môn Bóng đá nam và Huy chương vàng SEA Games môn bóng đá nữ. 

9. Lần đầu tiên Đội tuyển bóng đá nữ Việt Nam tham dự World Cup 2023

Ngoài việc bảo vệ thành công tấm HCV tại SEA Games 31, đội tuyển bóng đá nữ Việt Nam còn gây được tiếng vang lớn khi lần đầu tiên trong lịch sử giành tấm vé chính thức tham dự Vòng chung kết World Cup 2023. 

Dù không vượt qua Trung Quốc ở tứ kết nhưng khi đến vòng play-off, thầy trò HLV Mai Đức Chung đã xuất sắc đánh bại "kình địch" Thái Lan 2-0, đặc biệt là thắng lợi kịch tính 2-1 trước Đài Bắc Trung Hoa ở trận đấu quyết định, giúp tuyển nữ Việt Nam chính thức đoạt vé dự World Cup nữ 2023 diễn ra tại Australia và New Zealand. Đây là chiến tích lịch sử của tuyển nữ Việt Nam sau nhiều cố gắng, nỗ lực.  

10. Việt Nam mở cửa hoàn toàn du lịch từ ngày 15-3-2022, du lịch nội địa phục hồi mạnh mẽ, đạt trên 100 triệu lượt khách năm 2022

Ngày 15-3-2022, Việt Nam công bố chính thức mở cửa trở lại hoạt động du lịch trong điều kiện bình thường mới trên tất cả các cửa khẩu, bằng đường bộ, đường biển, đường sắt, đường hàng không; khôi phục toàn bộ chính sách visa như trước Covid-19. Với việc mở cửa này, Việt Nam được Tổ chức du lịch thế giới (UNWTO) đánh giá là một trong những nước có chính sách mở cửa cởi mở nhất thế giới và là một trong những nước mở cửa sớm nhất khu vực. 

Đến nay, Chính phủ Việt Nam đã tạo điều kiện thuận lợi cho khách du lịch, trong đó miễn visa cho 24 quốc gia và vùng lãnh thổ; khôi phục lại quy trình và thủ tục xuất nhập cảnh như trước dịch Covid-19; áp dụng visa điện tử cho 80 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Việc mở cửa đã giúp ngành Du lịch có sự tăng trưởng sớm. Mặc dù du lịch quốc tế bắt đầu phục hồi nhưng chưa được như mong muốn. Trong khi đó, du lịch nội địa lại phục hồi mạnh mẽ, đạt trên 100 triệu lượt khách, vượt qua tất cả các dự báo, vượt xa con số 85 triệu lượt khách nội địa năm 2019. Sự tăng trưởng thần kỳ của thị trường du lịch nội địa sau dịch Covid-19 là một điểm sáng, cứu cánh cho toàn ngành, khẳng định vai trò của thị trường này đối với sự phát triển chung của ngành Du lịch.