1.512 tỷ đồng dành bảo tồn khẩn cấp văn hóa các dân tộc thiểu số

(HNMO)- Sáng 18/8, Bộ VH,TT&DL đã chính thức công bố về Đề án “Bảo tồn, phát triển văn hóa các dân tộc thiểu số Việt Nam đến năm 2020”. Đề án vừa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, với 12 nhiệm vụ trọng tâm, 7 giải pháp và 6 dự án, trong đó tập trung bảo tồn khẩn cấp, nâng cao năng lực tự bảo vệ trước nguy cơ mai một.

Dự án được chia làm 2 giai đoạn: Giai đoạn 1 từ năm 2011 đến 2015, giai đoạn 2 từ 2016 đến 2020, với tổng kinh phí dự kiến là 1.512 tỷ đồng, huy động từ nhiều nguồn.

Dự án tập trung vào đối tượng là các dân tộc thiểu số Việt Nam, tập trung ưu tiên cho phát triển văn hóa các dân tộc thiểu số rất ít người, các dân tộc không có điều kiện tự bảo vệ và phát huy di sản văn hóa của dân tộc mình. Địa bàn thực hiện là địa bàn miền núi, dân tộc thiểu số; Ưu tiên cho vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, biên giới, hải đảo; những vùng phải di dời để phát triển kinh tế; vùng có nguy cơ cao bị mai một bản sắc văn hóa, vùng dân tộc trọng điểm gồm: Tây Bắc, Tây Nguyên và Tây Nam Bộ.

Theo đó, đề án có 4 mục tiêu tổng quát, 12 mục tiêu cụ thể cho 2 giai đoạn thực hiện. Trong 12 nhiệm vụ trọng tâm, trong đó nhấn mạnh, Ban hành bộ chỉ số về phát triển văn hóa các dân tộc thiểu số Việt Nam.

Theo lãnh đạo Bộ VH,TT&DL, quan điểm xuyên suốt của đề án là Nhà nước không làm thay, chỉ đóng vai trò hỗ trợ, tác động, tạo điều kiện thuận lợi và phù hợp để bảo tồn, phát triển văn hóa đặc trưng của các dân tộc thiểu số Việt Nam.

Một trong những điểm mới của Đề án là phương thức triển khai: theo đó, giai đoạn trước mắt từ nay đến năm 2015, Đề án sẽ tập trung vào các nhiệm vụ: Xây dựng Bộ chỉ số phát triển văn hóa các dân tộc thiểu số Việt Nam đến năm 2020; Tổng kiểm kê các di sản văn hóa tiêu biểu của các dân tộc thiểu số; Hỗ trợ bảo tồn khẩn cấp văn hóa các tộc người có số dân rất ít người (dưới 5000 người)… đề án cũng sẽ chú trọng đến chính sách đối với nghệ nhân, cơ chế hỗ trợ truyền dạy và phát huy các giá trị văn hóa nghệ thuật truyền thống của các dân tộc.

Việc triển khai đề án sẽ được thực hiện theo hướng từ cơ sở lên: chủ thể văn hóa đề xướng, thực hiện và thụ hưởng, lấy chủ thể văn hóa là trung tâm và tập trung nâng cao năng lực của cộng đồng trong việc bảo vệ và phát huy di sản văn hóa.

Các dân tộc thiểu số nước ta hiện đang chiếm khoảng 1/7 dân số cả nước, cư trú trên địa bàn rộng lớn (khoảng ¾ diện tích đất liền của cả nước) chủ yếu ở vùng núi cao, vùng sâu, vùng xa, biên giới…sở hữu kho tàng di sản văn hóa truyền thống hết sức đặc trưng. Tuy nhiên, hiện nay trình độ phát triển kinh tế - xã hội giữa các dân tộc có sự chênh lệch kớn và các di sản văn hóa thực sự đã bị mai một rất nhiều. Nhiều dân tộc đã thất truyền tiếng nói, chữ viết, trang phục... Nhiều cộng đồng dân tộc thiểu số hiện sống nghèo nàn, lạc hậu.

Việc Chính phủ phê duyệt Đề án Bảo tồn, phát triển văn hóa các dân tộc thiểu số Việt Nam đến năm 2020” là một sự kiện có ý nghĩa quan trọng trong chiến lược cấp bách bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, nâng cao đời sống, tạo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh quốc phòng đối với những vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới hải đảo và vùng dân tộc trọng điểm.