Whitmore - Bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm!

Tỷ lệ tử vong lên tới 40-60%

Trong 3 trường hợp mắc whitmore vừa ghi nhận, có 2 trẻ em ở tỉnh Thanh Hóa điều trị tại Bệnh viện Nhi trung ương.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Minh Điển, Giám đốc Bệnh viện Nhi trung ương cho biết, dù được các bác sĩ phẫu thuật và điều trị tích cực, nhưng 1 trong 2 bệnh nhi đã tử vong vào tối 11-11 do sốc nhiễm khuẩn, suy đa tạng nặng. Trường hợp còn lại hiện đang được điều trị tích cực, theo dõi chặt chẽ.

Bệnh whitmore (tên gọi khác là bệnh melioidosis) là bệnh nhiễm trùng ở người và động vật do vi khuẩn burkholderia pseudomallei gây ra. Bệnh ghi nhận số mắc cao chủ yếu tại Australia và khu vực Đông Nam Á. Tại Việt Nam, ca bệnh đầu tiên được phát hiện vào năm 1925 tại thành phố Hồ Chí Minh, sau đó xuất hiện rải rác ở một số địa phương.

Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Văn Kính, Chủ tịch Hội Truyền nhiễm Việt Nam, nguyên Giám đốc Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trung ương cho rằng, bệnh whitmore không phải là hiếm, song không gây ra dịch và không lây truyền từ người sang người. Vi khuẩn gây bệnh chủ yếu xâm nhập vào cơ thể thông qua vết thương hở, xây xước trong sinh hoạt hoặc do tai nạn. Khi nhiễm bệnh dễ dẫn tới bệnh cảnh lâm sàng rất nặng nề. Đơn cử như vi khuẩn này gây nhiễm trùng huyết, tổn thương tại chỗ và đặc biệt là tổn thương vào phổi.

Từng điều trị cho nhiều ca bệnh whitmore, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới (Bệnh viện Bạch Mai) cho hay, bệnh này có biểu hiện lâm sàng rất đa dạng: Sốt, với các kiểu sốt cơn hoặc sốt kèm theo lạnh run, sốt kéo dài, suy hô hấp, loét da, viêm đường tiết niệu, viêm phổi, áp xe ở gan, lách, nhiễm trùng huyết, suy đa phủ tạng... Chính vì vậy, whitmore khó chẩn đoán, hay bị nhầm sang viêm phổi, lao phổi, áp xe cơ, nhiễm trùng huyết do các vi khuẩn khác như tụ cầu, liên cầu… Những người có bệnh nền, như: Đái tháo đường, bệnh gan, thận, phổi mạn tính, suy giảm miễn dịch... có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Theo các chuyên gia truyền nhiễm, 90% trường hợp mắc bệnh có biểu hiện nhiễm khuẩn huyết và viêm phổi; 50% người bệnh có nguy cơ biến chứng sốc nhiễm khuẩn và tử vong. Tỷ lệ tử vong trung bình của whitmore là từ 40% đến 60%. Vi khuẩn gây bệnh cũng đã làm nhiều trường hợp tử vong trong những năm gần đây. Riêng năm 2020, vào đợt lũ diễn ra vào tháng 10 ở tỉnh Quảng Trị đã có tới 30 người nhiễm whitmore, trong đó có 4 người tử vong.

Chủ động phòng bệnh ở vùng mưa, lũ

Trước tình hình ghi nhận 1 ca tử vong do bệnh whitmore, Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) đã yêu cầu các địa phương giám sát chặt chẽ đối với bệnh này. Riêng đối với những vùng nguy cơ cao, đã có bệnh nhân mắc bệnh, Cục Y tế dự phòng đề nghị thực hiện lấy mẫu xét nghiệm các trường hợp nghi ngờ và các đối tượng nguy cơ cao để phát hiện sớm ca mắc; đồng thời tổ chức thu dung, cấp cứu bệnh nhân, điều trị tích cực để hạn chế thấp nhất các trường hợp tử vong. Ngoài ra, các đơn vị y tế địa phương cần tổ chức điều tra, phân tích về dịch tễ các trường hợp mắc bệnh và triển khai biện pháp phòng, chống bệnh whitmore.

Whitmore không phải bệnh lạ và bệnh mới xuất hiện trở lại, người dân không nên hoang mang. Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới (Bệnh viện Bạch Mai) lưu ý, whitmore tuy là bệnh nguy hiểm, có tỷ lệ tử vong cao, nhưng hiện đã có kháng sinh đặc hiệu điều trị, nên bệnh có thể chữa khỏi, nếu được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Mùa mưa lũ là điều kiện thuận lợi cho bệnh whitmore phát triển. Các ca bệnh có xu hướng gia tăng vào mùa mưa lũ, tập trung từ tháng 9 đến tháng 11 hằng năm, nên người dân cần nâng cao ý thức phòng bệnh.

Để chủ động phòng bệnh whitmore, Cục Y tế dự phòng khuyến cáo, người dân cần bảo đảm vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay với xà phòng và nước sạch, nhất là trước và sau khi chế biến thức ăn, sau khi đi vệ sinh, sau khi đi làm ruộng, trước khi ăn. Thực hiện ăn chín, uống sôi, bảo đảm vệ sinh, an toàn thực phẩm; không giết mổ, ăn thịt động vật, gia súc, gia cầm bị ốm chết. Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với đất, nước bẩn, đặc biệt là tại những nơi bị ô nhiễm nặng. Không tắm gội, bơi, ngụp lặn ở các ao, hồ, sông, nơi bị ô nhiễm. Đối với những người thường xuyên làm việc ngoài trời, tiếp xúc với đất và nước bẩn phải sử dụng đồ bảo hộ lao động. Khi có vết thương hở, vết loét hoặc vết bỏng cần tránh tiếp xúc với đất hoặc nước có khả năng bị ô nhiễm. Khi nghi ngờ nhiễm bệnh cần đến ngay cơ sở y tế để được tư vấn, khám phát hiện và điều trị kịp thời.