Việt Nam cam kết ủng hộ nỗ lực giải trừ vũ khí hạt nhân toàn cầu

Theo phóng viên TTXVN tại New York, Phó Tổng thư ký LHQ Izumi Nakamitsu, Đại diện cấp cao của LHQ về giải trừ quân bị, cho rằng mặc dù bối cảnh quốc tế có nhiều nhân tố không thuận như cạnh tranh địa chính trị gia tăng, nguy cơ sử dụng vũ khí hạt nhân còn tồn tại, các nước sở hữu vũ khí hạt nhân chưa thực hiện đầy đủ cam kết dẫn đến nhiều văn kiện pháp lý chủ chốt về giải trừ hạt nhân bị xói mòn, song vẫn có một số tiến triển đáng ghi nhận như cộng đồng quốc tế ngày càng ý thức sâu sắc hơn về hệ quả thảm khốc của vũ khí hạt nhân; số nước ký, phê chuẩn và trở thành thành viên đầy đủ của Hiệp ước tiếp tục tăng cùng với sự tham gia, ủng hộ của nhiều tổ chức quốc tế, các bên liên quan trong đó có các nhà khoa học trong nâng cao nhận thức và thúc đẩy thực thi Hiệp ước.

Phó Tổng thư ký Nakamitsu kêu gọi các quốc gia thành viên tập trung thảo luận các giải pháp, tận dụng thời gian từ nay đến Hội nghị kiểm điểm lần thứ nhất (năm 2026) để xác định hướng đi chiến lược nhằm thực hiện hiệu quả hơn nữa Hiệp ước trong thời gian tới.

Đại diện nhiều nước và tổ chức quốc tế khẳng định TPNW là thành tựu mang tính đột phá, chiến thắng của chủ nghĩa đa phương; kêu gọi tiếp tục thúc đẩy chống phổ biến và giải trừ vũ khí hạt nhân; đẩy mạnh phổ quát hóa và thực hiện hiệu quả Hiệp ước cũng như tiến hành các biện pháp hỗ trợ nạn nhân và khắc phục hậu quả môi trường, thúc đẩy vai trò bổ trợ của Hiệp ước với các khuôn khổ toàn cầu về cấm phổ biến vũ khí hạt nhân khác.

Phát biểu tại Hội nghị, Đại sứ Đặng Hoàng Giang, Trưởng Phái đoàn Đại diện Thường trực Việt Nam tại LHQ, nhận định trong tình hình địa chính trị phức tạp và khó lường, sự phụ thuộc vào răn đe hạt nhân tiếp tục tồn tại, cộng đồng quốc tế cần cùng nhau nỗ lực để bảo đảm thảm kịch hạt nhân không bao giờ tái diễn. Khẳng định cam kết mạnh mẽ của Việt Nam đối với mục tiêu loại bỏ hoàn toàn vũ khí hạt nhân, Đại sứ Việt Nam kêu gọi các nước tập trung ưu tiên thúc đẩy các nước phê chuẩn và gia nhập Hiệp ước nhằm gia tăng tính phổ quát của văn kiện, thực thi đầy đủ các cam kết giải trừ vũ khí hạt nhân, coi trọng vai trò của các khu vực phi vũ khí hạt nhân, tiếp tục củng cố chủ nghĩa đa phương trong giải trừ quân bị, nhấn mạnh các quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân có vai trò quan trọng hàng đầu trong việc thực hiện các biện pháp giải trừ vũ khí hạt nhân có thể kiểm chứng, không thể đảo ngược và có tính ràng buộc pháp lý.

Nhân dịp này, Đại sứ Đặng Hoàng Giang tái khẳng định quyền của các quốc gia trong sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình theo luật pháp quốc tế. Với tư cách là thành viên của Hiệp ước chống phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT), Hiệp ước cấm thử vũ khí hạt nhân toàn diện (CTBT), Hiệp ước Khu vực Đông Nam Á không có vũ khí hạt nhân (SEANWFZ) và là một trong 10 quốc gia đầu tiên phê chuẩn TPNW, Việt Nam cam kết hợp tác cùng cộng đồng quốc tế để hướng tới một thế giới không có vũ khí hạt nhân, vì hòa bình, an ninh và phát triển bền vững.

Hiệp ước Cấm vũ khí hạt nhân (TPNW) được thông qua tháng 7-2017 và có hiệu lực từ ngày 22-1-2021. Đây là điều ước quốc tế đầu tiên quy định cấm toàn diện việc phát triển, thử nghiệm, sản xuất, chế tạo, tàng trữ, chuyển giao, sử dụng và đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân. Việt Nam đã tham gia, đóng góp tích cực trong quá trình đàm phán TPNW, là một trong những nước đầu tiên ký (ngày 22-9-2017) và là nước thứ 10 phê chuẩn TPNW (ngày 17-5-2018). Việc sớm ký và phê chuẩn Hiệp ước đã thể hiện rõ chính sách nhất quán của Việt Nam vì hòa bình, ủng hộ việc giải trừ vũ khí hạt nhân trên toàn thế giới.