Nhật Bản không tham dự cuộc họp của các bên tham gia Hiệp ước Cấm vũ khí hạt nhân

Khi công bố quyết định bỏ qua cuộc họp kéo dài 5 ngày của TPNW vào ngày 3-3 tới, Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Takeshi Iwaya nhấn mạnh, Nhật Bản đang phải đối mặt với "môi trường an ninh phức tạp và nghiêm trọng nhất" kể từ khi Thế chiến II kết thúc. Việc tham dự cuộc họp sắp tới có thể "gửi đi thông điệp sai lầm và gây ra vấn đề" cho an ninh quốc gia.

Nhật Bản, không phải là thành viên của TPNW, đã bỏ qua 2 cuộc họp trước đó vào năm 2022 và 2023. Cuộc họp thứ ba sẽ diễn ra trước lễ kỷ niệm 80 năm Mỹ ném bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki vào tháng 8 năm nay.

Theo nhà ngoại giao Nhật Bản, nước này đã xem xét việc tham gia với tư cách quan sát viên trong các cuộc họp trước đây, và kết luận rằng, tham dự những cuộc họp như vậy là không nhất thiết và không hiệu quả.

"Chúng ta phải đối mặt với thực tế của cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân đang diễn ra", Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản nhận định, đồng thời nói thêm, hiệp ước này "không tương thích" với khái niệm răn đe hạt nhân và khó có thể nhận được sự đồng ý của các quốc gia hạt nhân.

Ông Takeshi Iwaya cũng cho biết, Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân - chỉ công nhận Anh, Trung Quốc, Pháp, Nga và Mỹ là các quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân và cho phép sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình - là con đường "duy nhất mang tính phổ quát" để giải trừ vũ khí hạt nhân.

Năm cường quốc hạt nhân này đã không tham gia TPNW, được thông qua vào năm 2017 với sự ủng hộ của 122 quốc gia, vùng lãnh thổ và có hiệu lực vào năm 2021 sau khi 50 quốc gia, vùng lãnh thổ phê chuẩn.

Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba đã cam kết nỗ lực hiện thực hóa một "thế giới không có vũ khí hạt nhân", giống như người tiền nhiệm Fumio Kishida đã làm, và những nỗ lực của Chính phủ Nhật Bản đã thu hút sự chú ý sau khi Nihon Hidankyo giành giải Nobel Hòa bình năm ngoái.

Nihon Hidankyo - nhóm những người sống sót sau vụ đánh bom nguyên tử của Mỹ, cũng như chính quyền thành phố và tỉnh Hiroshima, Nagasaki, đã yêu cầu chính phủ tham gia hội nghị với tư cách là người quan sát. Khi nhậm chức vào tháng 10-2024, Thủ tướng Shigeru Ishiba bày tỏ sẽ "nghiêm túc suy nghĩ" về sự tham gia của Nhật Bản.

Terumi Tanaka, đồng chủ tịch của Nihon Hidankyo, gọi quyết định mới nhất này là "cực kỳ đáng tiếc". Trong một tuyên bố, ông kêu gọi chính phủ ký và phê chuẩn hiệp ước "càng sớm càng tốt" và dẫn đầu các nỗ lực toàn cầu hướng tới một thế giới không có vũ khí hạt nhân.