Việc lạm dụng kháng sinh trong chăn nuôi gây ra tình trạng kháng thuốc ở người

Theo Bộ Y tế, qua khảo sát về việc bán thuốc kháng sinh tại gần 3.000 hiệu thuốc vùng nông thôn và thành thị các tỉnh phía Bắc cho thấy, nhận thức về kháng sinh và kháng kháng sinh của người bán thuốc và người dân còn thấp. Có đến 88% thuốc kháng sinh được mua mà không cần kê đơn. Loại thuốc này đóng góp đến gần 14% ở thành thị và khoảng 19% ở nông thôn trong tổng doanh thu của hiệu thuốc. Đáng chú ý, nhiều người mua kháng sinh để điều trị ho - tỷ lệ này ở thành thị lên đến gần 32%.

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Xuyên cho biết, kháng sinh ra đời là bước ngoặt trong y học về điều trị các bệnh nhiễm khuẩn. Tuy nhiên, việc lạm dụng kháng sinh, điều trị kháng sinh khi không mắc bệnh lý nhiễm khuẩn đã làm gia tăng tình trạng kháng thuốc, nguy hiểm nữa là tạo ra sự khan hiếm, thiếu hụt các thuốc kháng khuẩn mới, đặc biệt là đối với các vi sinh vật đa kháng. “Kháng thuốc ngày nay là vấn đề toàn cầu, đặc biệt nổi trội ở các nước đang phát triển, thế giới mỗi năm có hàng trăm ngàn người chết do kháng thuốc và phải chi phí hàng trăm tỷ USD cho kháng thuốc. Đó là lý do tại sao Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và các cơ quan quốc tế chỉ ra rằng kháng kháng sinh là một mối đe dọa nghiêm trọng, thách thức đối với điều trị trong tương lai” - Thứ trưởng Nguyễn Thị Xuyên nhấn mạnh.

Theo nghiên cứu của WHO mới đây tại Việt Nam cũng cho thấy, trong số 10 loại thuốc được dùng phổ biến nhất thì tỷ lệ tiêu dùng kháng sinh là cao nhất, trong đó kháng sinh thế hệ thứ 3 nằm trong đầu danh sách. Thêm vào đó, nhu cầu thực phẩm gia tăng, sử dụng kháng sinh trong chăn nuôi cũng ở mức báo động. Nghiên cứu vào năm 2013 cho thấy, có đến 45 loại kháng sinh được người nông dân sử dụng để điều trị, dự phòng và thúc đẩy tăng trưởng.

Nhiều chuyên gia cảnh báo, kháng sinh không chỉ sử dụng cho con người mà cả trong chăn nuôi - điều trị vật nuôi bị ốm, điều trị dự phòng, kích thích tăng trưởng. Thực trạng này khiến tình trạng kháng thuốc ở các nước đang phát triển, gồm cả Việt Nam ở mức báo động. Không phải đến bây giờ, việc lạm dụng thuốc kháng sinh trong chăn nuôi gia súc và gia cầm gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe con người vốn đã được cảnh báo từ rất lâu. Ăn phải thịt hấp thu quá nhiều thuốc kháng sinh, con người sẽ mắc những căn bệnh kháng thuốc kháng sinh.

Trước đó, Bộ Y tế, Bộ NN& PTNT, Bộ Công thương, Bộ TN& MT và các đối tác phát triển tại Việt Nam đã thống nhất ký kết văn bản thỏa thuận giữa các bên về phòng chống kháng thuốc nhằm đẩy mạnh hơn nữa công cuộc phòng chống kháng thuốc ở Việt Nam. Bộ Y tế cũng đã thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng, chống kháng thuốc và thành lập 9 tiểu ban giám sát kháng thuốc. Bộ đã ban hành nhiều văn bản pháp quy về hoạt động dược lâm sàng; kê đơn, sử dụng thuốc trong điều trị; thông tin thuốc; kiểm chuẩn xét nghiệm; kiểm soát nhiễm khuẩn bệnh viện; xây dựng tài liệu hướng dẫn chẩn đoán và điều trị, hướng dẫn sử dụng kháng sinh; thường xuyên tổ chức hội thảo, tập huấn, đào tạo liên tục cho cán bộ y tế để nâng cao trình độ, kỹ năng về thực hành kê đơn thuốc tốt, thực hành dược lâm sàng, đẩy mạnh hoạt động của Hội đồng thuốc và điều trị…