Vị thế mới, vận hội mới

Nam trong bối cảnh nền kinh tế khu vực và thế giới vừa thoát khỏi cơn bão khủng hoảng tài chính toàn cầu.

Đảm nhận vai trò Chủ tịch đúng vào thời điểm ASEAN đang đẩy nhanh tiến trình đưa Hiến chương vào cuộc sống sau hơn một năm chính thức có hiệu lực, vì thế ưu tiên hàng đầu của Việt Nam trong năm 2010 là đẩy mạnh hợp tác liên kết nội và ngoại khối nhằm giúp ASEAN vững bước tiến vào một giai đoạn phát triển mới thực chất hơn. Điều này càng có ý nghĩa khi 2010 là năm bản lề đánh dấu chặng đường 5 năm cuối để ASEAN hướng tới mục tiêu xây dựng Cộng đồng vào năm 2015.

Trong những năm qua, vai trò và vị thế của ASEAN ngày càng được khẳng định mạnh mẽ trên các diễn đàn khu vực và trên thế giới. Cho dù vẫn còn khoảng cách phát triển giữa các nước thành viên, song ASEAN đang không ngừng lớn mạnh trên nhiều phương diện: kinh tế, chính trị cùng nền văn hóa đa dạng, giàu bản sắc dân tộc... Điều này đã được minh chứng trong cuộc khủng hoảng vừa qua khi ASEAN được đánh giá là một trong những đầu tàu tăng trưởng của nền kinh tế thế giới. Với nhiều lợi thế địa chiến lược cũng như địa chính trị và địa kinh tế, ASEAN đang trở thành đối tác mà các cường quốc kinh tế thế giới đều muốn có ảnh hưởng. Hiện có khoảng 30 nước cử phái bộ hoặc bổ nhiệm đại sứ tại Ban Thư ký ASEAN ở Giacácta (Inđônêxia). Mỹ và Trung Quốc dự định lập phái bộ thường trực tại Giacácta trong nửa đầu năm 2010, trong khi Nhật Bản và Hàn Quốc cũng có kế hoạch tương tự. Đây là một thuận lợi, góp phần cùng Việt Nam hoàn thành trọng trách trong năm Chủ tịch ASEAN.

Đúng ngày Việt Nam làm Chủ tịch ASEAN, Hiệp định Thương mại tự do (FTA) Trung Quốc - ASEAN bắt đầu có hiệu lực. Theo đó, 90% hàng hóa buôn bán giữa Trung Quốc và ASEAN sẽ được giảm thuế xuống mức bằng 0, trước tiên với Inđônêxia, Thái Lan, Philíppin, Malaixia, Xingapo và Brunây. Bốn thành viên còn lại của ASEAN là Campuchia, Lào, Mianma và Việt Nam được gia hạn thêm đến năm 2015. Với Hiệp định mới này, khu vực kinh tế tự do Trung Quốc - ASEAN, với thị trường rộng lớn hơn 1,9 tỷ dân - quy mô lớn thứ ba thế giới, chỉ sau Liên minh châu Âu (EU) và Khu vực Mậu dịch tự do Bắc Mỹ (NAFTA) sẽ là động lực thúc đẩy ASEAN hồi phục mạnh mẽ sau khủng hoảng.

Đảm nhận vai trò Chủ tịch là bước tiếp theo những đóng góp hiệu quả của Việt Nam trong 15 năm gia nhập ASEAN. Trong đó, việc lựa chọn chủ đề "Hướng tới Cộng đồng ASEAN: Từ tầm nhìn đến hành động" đã cho thấy quyết tâm của Việt Nam trong năm 2010 này nhằm biến những cam kết của ASEAN thành hành động cụ thể. Điều này đã được Tổng Thư ký ASEAN Xurin Pítxuvăn khẳng định trong chuyến thăm Việt Nam mới đây "Một chủ tịch năng động như Việt Nam sẽ khiến cả thế giới chú ý tới ASEAN và Việt Nam sẽ giương cao lá cờ ASEAN tại các diễn đàn khu vực và quốc tế".

Trong năm Chủ tịch 2010 này, Việt Nam sẽ chủ trì một loạt hội nghị lớn gồm: 2 hội nghị cấp cao; 8 đến 10 hội nghị bộ trưởng, chưa kể các hội nghị bộ trưởng chuyên ngành khác. Trong năm Chủ tịch này, Việt Nam sẽ điều phối toàn bộ khuôn khổ về mặt nội dung, định hướng cho các diễn đàn khác nhau liên quan đến ASEAN. Ngoài ra, sự kiện Việt Nam đăng cai tổ chức Hội nghị Phật giáo toàn thế giới trong năm 2010 sẽ khiến dải đất hình chữ "S" bên bờ Thái Bình Dương thành điểm đến của thế giới. Song, trước mắt còn vô vàn công việc đòi hỏi Việt Nam phải nỗ lực hơn nữa nhằm phát huy tốt vai trò sức mạnh nội khối cũng như vai trò của ASEAN trong khu vực và trên trường quốc tế trong bối cảnh mới, với những thách thức mới.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng từng khẳng định tại lễ tiếp nhận vai trò Chủ tịch ASEAN từ Thái Lan trong năm qua là hợp tác ASEAN có tầm quan trọng chiến lược đối với Việt Nam. Việt Nam luôn là thành viên tích cực và chủ động trong mọi hoạt động của ASEAN. Do đó, với tinh thần trách nhiệm cao, chúng ta tin tưởng sâu sắc rằng Việt Nam sẽ hoàn thành ở mức cao nhất vai trò Chủ tịch ASEAN trong năm 2010. Vì một ASEAN đoàn kết, hùng mạnh cũng là cơ hội để Việt Nam trong năm mới 2010 tiếp tục khẳng định vị thế mới trong khu vực và trên thế giới.