(HNM) - Lần đầu tiên sau gần mười năm, Hà Nội cùng cả nước phải đối mặt với cuộc khủng hoảng kinh tế chưa từng có. Không khí ảm đạm của những ngày đầu năm 2009 khiến không mấy ai tin tưởng một kết quả kinh tế tốt lành sẽ đến vào cuối năm.
Nhưng giờ đây, Hà Nội cùng cả nước đã có thể mừng công. Cái cách mà Hà Nội vượt qua khủng hoảng càng ấn tượng hơn khi phải "đồng hành" cùng nhiều khó khăn lớn khác. Hà Nội mới rộng mở đã và đang định hình thế và lực mới tràn đầy hy họng ngay trước thềm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội.
Dịch chuyển đúng đường ray
Cùng với cả nước và thế giới, màu sắc kinh tế Hà Nội những ngày tháng đầu năm cực kỳ ảm đạm. Quý I, tăng trưởng tổng sản phẩm nội địa (GDP) của thành phố chỉ dừng ở mức 3,1%, bằng mức trung bình chung cả nước, là mức thấp chưa từng thấy trong thập kỷ qua. Ai cũng cảm nhận được những tác động khủng khiếp của khủng hoảng kinh tế thế giới. Đối với Hà Nội, khó khăn còn nặng nề hơn dưới tác động mạnh của đợt mưa ngập kỷ lục đầu tháng 11-2008 gây thiệt hại lên tới 3.000 tỷ đồng.
Cho tới bây giờ, "bóng ma" khủng hoảng vẫn chập chờn đe dọa nền kinh tế thế giới. Nhưng kết quả kinh tế của năm 2009 mà Thủ đô, một trong hai trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước đạt được đã thổi bùng lên hy vọng trong lòng người dân về triển vọng kinh tế năm 2010. Bằng việc thực hiện nghiêm túc và sáng tạo các biện pháp kích thích kinh tế của Chính phủ, Hà Nội từng bước định hình đà phục hồi ấn tượng. GDP quý II, III tăng lần lượt từ 5,1 đến 8,3 và tăng lên tới 9,0% vào quý IV. GDP cả năm tăng khoảng 6,7%, cao hơn mức trung bình cả nước. Khoảng cách từ 3,1% đến 6,7%, về mặt số học chẳng đáng là bao, nhưng với năm 2009, nó là một kỳ tích. Và nói như Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Sinh Hùng trong cuộc làm việc với Hà Nội ngày 25-12 vừa qua: "Tết năm 2010 phải là Tết mừng công vượt qua khủng hoảng" quả thật rất xứng đáng!
Một điều đáng kể nữa là trong quá trình vượt qua khủng hoảng, những định hướng phát triển kinh tế - xã hội Thủ đô vẫn "dịch chuyển theo đúng đường ray cần thiết". Chỉ riêng xuất khẩu sụt giảm, còn lại công nghiệp, xây dựng, thương mại, nông nghiệp, các ngành dịch vụ chất lượng cao đều tăng trưởng đồng đều và chuyển dịch cơ cấu tiến bộ. Thu ngân sách vẫn vượt cả chỉ tiêu Chính phủ và HĐND thành phố giao. Dù vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài sụt giảm, nhưng được bù đắp bằng phần vốn đầu tư xã hội huy động được tăng tới 18,2%. Năm 2009, thành phố đã cấp đăng ký kinh doanh cho 17.000 doanh nghiệp, tăng 24,8%, với tổng vốn đăng ký 120.000 tỷ đồng.
Kinh tế sớm phục hồi, mục tiêu bảo đảm an sinh xã hội vốn được coi trọng bậc nhất có thêm điều kiện thực hiện tốt hơn: hơn 3.800 ngôi nhà dột nát đã được thành phố hỗ trợ sửa chữa, xây dựng lại; khoảng 20.000 hộ đã thoát nghèo theo chuẩn mới; 1.720 tỷ đồng tiền vốn vay đã tới tay hơn 180 ngàn hộ gia đình và học sinh, sinh viên… Với chủ trương tăng cường đầu tư, mở rộng xã hội hóa, các lĩnh vực như y tế, giáo dục - đào tạo, văn hóa - thể thao… đều đánh dấu sự tiến bộ.
"Khí thế ngàn năm"
Khí thế hướng tới Đại lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội đã trở nên rõ nét trong suốt cả năm 2009 với nhiều hoạt động sôi nổi. Đầu tiên phải kể đến những đợt kiểm tra, giám sát, phân công, chỉ đạo liên tiếp, có lúc "nóng bỏng" nhằm thúc đẩy tiến độ các công trình kỷ niệm. Cả guồng máy chính trị thành phố cùng với dư luận người dân đã dành sự quan tâm sâu sắc tới những công trình này. Từ giữa năm, nhất là từ cuối quý II năm 2009, những tiến bộ trông thấy về tiến độ các công trình đã được thể hiện. Thay vì lo lắng đến ngày Đại lễ sẽ thiếu những công trình xứng đáng để ghi dấu, người dân trở nên sốt sắng đón nhận những hình hài công trình mới lộ diện.
Nhưng "khí thế ngàn năm" trong công việc của Hà Nội năm 2009 biểu hiện sinh động và đầy sức sống vào những ngày tháng cuối năm, khi thành phố xem việc cải thiện diện mạo là điều kiện bắt buộc để có niềm vui Đại lễ 1000 năm trọn vẹn. Hà Nội liên tục tổ chức phát động và triển khai các biện pháp cứng rắn để tẩy trừ tệ đổ rác ra đường, quảng cáo, rao vặt (QCRV) trái phép. Dù tới nay, hiệu quả chưa thực sự rõ nét, nhưng sự chuyển biến đã trông thấy.
Nhiều người yêu Hà Nội đang có chung suy nghĩ rằng, Hà Nội sẽ kém vui biết bao nếu diện mạo vẫn "úi xùi" vì rác, bụi hay QCRV tràn lan… Thành phố đang làm mọi cách để người người, nhà nhà đang sinh sống và làm việc tại Thủ đô đều có chung nhận thức như thế.
Vị thế Hà Nội mới
Bao trùm trong khí thế ngàn năm, sau kết quả kinh tế phục hồi ấn tượng là một Hà Nội mới rộng mở đang định hình ngày càng rõ nét thế và lực mới, giàu sức sống.
Tiếp nối thuận lợi từ năm trước, năm 2009, bộ máy quản lý nhà nước của Hà Nội tiếp tục cho thấy sự hòa hợp, tính thích nghi và khả năng vận hành tốt. Những công việc cuối cùng để xác định một "cơ thể" hành chính hoàn chỉnh của Thủ đô mở rộng đã được hoàn tất. Bộ máy quản lý dưới sự chỉ đạo của Đảng bộ thành phố đã từng bước định hình một phong cách làm việc mới mẻ mà trong năm qua dư luận nhiều lần ghi nhận sau khi giải quyết nhiều việc khó, kéo dài về vi phạm trật tự xây dựng, quản lý và sử dụng đất đai, GPMB…
Sự mới mẻ này được vun đắp bằng sự đồng thuận cao trong bộ máy, giữa Đảng bộ, chính quyền với người dân. Xuyên suốt trong công việc bộn bề cả năm, thành phố xác định nhiệm vụ trọng tâm là giải quyết những vấn đề bức xúc dân sinh. Kết quả kinh tế - xã hội nói chung và thành công trong khắc phục thiên tai, dịch bệnh hay giải quyết những vấn đề phức tạp, kéo dài chứng minh sự ủng hộ và đồng thuận cao mà Hà Nội có được.
Dù đạt nhiều thành quả quan trọng, nhưng rõ ràng, thực tế không phải toàn màu hồng. Vẫn còn đó nhiều vấn đề kinh tế - xã hội phức tạp chưa được giải quyết. Đáng kể nhất và cũng hiển hiện hằng ngày là diện mạo Thủ đô vẫn chưa được cải thiện là bao, giao thông vẫn hết sức khó khăn, bức xúc dân sinh còn nhiều, quy hoạch - xây dựng vẫn là bài toán chưa được giải, văn hóa người Hà Nội bị mai một...
Năm 2010 với bước đệm ấn tượng của năm 2009 hoàn toàn có thể được kỳ vọng tạo nên những bước chuyển mới đáng kể. Trong đó, sự hồi phục thật sự về kinh tế được nói tới đầu tiên. Nếu điều kiện khách quan thuận lợi, Hà Nội hoàn toàn có thể bước vào thời kỳ phục hồi, làm đầu tàu đưa kinh tế đất nước tăng trưởng cao trở lại. Đây sẽ là tiền đề cho việc giải quyết nhiều vấn đề kinh tế, văn hóa, xã hội khác. Việc chuẩn bị cho Đại lễ 1000 năm Thăng Long - Hà Nội đương nhiên là chất kích thích lý tưởng để thành phố có thêm nhiều điều mới mẻ mà dễ nhận thấy nhất chính là diện mạo đô thị hay phong cách sống người Hà Nội…
Đó chỉ là một trong số ít những điều mà Hà Nội được kỳ vọng và tin tưởng sẽ làm được trong năm mới 2010. Với khí thế và sự tự tin ở tuổi ngàn năm, Hà Nội chắc chắn sẽ tạo nên những diện mạo mới, những niềm vui mới.
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.