Parabens là một nhóm hóa chất được sử dụng rộng rãi với vai trò làm chất bảo quản trong công nghiệp mỹ phẩm, dược phẩm và thực phẩm. Các hợp chất parabens và các muối của chúng được sử dụng chủ yếu nhờ vào đặc tính kháng vi khuẩn và kháng nấm.
Nói một cách màu mè hóa học thì parabens là những esters của para-hydroxybenzoic acid. Những loại parabens thông dụng được ghi trên các nhãn sản phẩm bao gồm methylparaben (ký hiệu E218), ethylparaben (E214), propylparaben (E216)... Trong ngành chế biến thực phẩm, parabens được đưa vào thực phẩm cách nay hơn 50 năm.
Gần đây, có nhiều nghiên cứu cho thấy parabens là những chất có thể gây ra các xáo trộn estrogen nên một số công ty, hãng xưởng đã “ngoan ngoãn” tự cắt giảm lượng parabens trong các sản phẩm của họ. Những nghiên cứu này đã chỉ ra “mặt tối” của parabens bao gồm:
Phản ứng dị ứng: Đối với da bình thường, parabens không gây kích ứng hay mẩn cảm, nhưng với những người bị dị ứng với parabens thì sẽ có hiện tượng bị kích ứng.
Ung thư nhũ hoa: Parabens có thể “nhái” hormone estrogen vốn làm ngòi nổ cho sự phát sinh ung thư nhũ hoa. Parabens cũng tìm thấy trong các ung bướu nhũ hoa, vì vậy các nhà nghiên cứu khuyên rằng nên thận trọng khi xịt các sản phẩm khử mùi hay sản phẩm bôi thoa có chứa parabens ở gần ngực hoặc trên ngực. Tuy nhiên, những nghiên cứu về tác hại gây ung thư nhũ hoa của parabens vẫn còn gây nhiều tranh cãi.
Tác động lên hệ sinh sản của giống đực: Một nghiên cứu được thực hiện tại Nhật cho thấy rằng tiếp xúc với parabens sẽ tác động lên sự tiết testosterone cũng như những chức năng tổng quát về hệ sinh sản ở chuột đực. Tuy nhiên, đây cũng mới chỉ là thí nghiệm trên thú vật.
Lão hóa da: Nhiều nghiên cứu cho thấy khi thoa các mỹ phẩm có chứa methylparaben lên da thì chúng có thể phản ứng với tia UVB làm cho da bị lão hóa một cách nhanh chóng, đồng thời sẽ gây tổn hại cho DNA.
Theo ước tính, trong cuộc sống hiện đại ngày nay, một người “sành điệu” thường “lai rai” một lượng parabens khoảng 77,5 mg mỗi ngày, trong đó từ thực phẩm khoảng 2,5 mg/ngày, từ các sản phẩm chăm sóc cơ thể và mỹ phẩm khoảng 50 mg/ngày, từ dược phẩm và thực phẩm chức năng là 25 mg/ngày.
Vì “nghi án” gây ung thư nên các nhà y học khuyên người tiêu dùng nên hướng đến các sản phẩm không chứa parabens. Các sản phẩm này được ghi một câu “ăn tiền” là không chứa paraben (paraben-free).
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.